Teknoloji enerjiyi uçurdu
11 Şubat 2013 00:18

İnsanoğlu petrolle 19 yüzyılda tanıştı ve o yıldan bu yana 1 trilyon varil petrol üretti.

Dursun YILDIZ H&H YORUM

Gelecekle ilgili yapılan tüm stratejik öngörülerde dünyanın kalan petrol rezervleri hep önemli bir yer tutar.

Dünyanın geleceği, enerji jeopolitiği ile ilişkili, enerji jeopolitiğinin nasıl şekilleneceği ise bu rezervlerle, yani teknolojinin sunacağı yeni rezervlerle doğrudan ilişkilidir.

Bu konuda yapılan tahminler son 10 yıldır çok çeşitli değerler ortaya koydu. Ancak bu tahminleri daha güvenilir kılacak bir tesbit var ki onu artık hiç unutmamak gerekecek. Hızlı teknolojik ilerlemeler…..

Tüm doğal kaynakların rezerv tahminleri artık bu tahminlerin yapıldığı yıla göre değerlendirilmesi gerekiyor. Çünkü öncelikle gelişen teknoloji bu rezervlerin daha kesin tesbiti olanağını tanıdı. İkinci olarak ise bunların ekonomik olarak kullanıma alınması olanaklarını arttırdı. Teknoloji bundan birkaç yıl önce erişilmesi imkânsız görünen potansiyelin kullanılabilir hale gelmesini sağladı.

Tekinik ve ekonomik olmayan potansiyel

Doğal kaynak rezervleri tesbit edilirken genellikle toplam rezerv ve bunun içinde teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir miktar olarak ayrılır. İşte bu teknik ve ekonomik olarak kullanılabilen rezervin dışındaki bölüm teknolojinin ilerlemesi ve ekonomik değişkenlerin etkisi ile zamanla kullanılabilir hale gelir. İşte bu zaman son dönemde çok kısaldı. Bu nedenle de teknoloji hem tesbitte hem de üretim ve kullanımda artık işin tam eksenine oturdu.

Son dönemde ABD ve Rusya arasında yaşanan Kuzey Kutbundaki petrole egemen olma çabalarının neden bundan 50 yıl önce olmadığının cevabı açık.

İleri teknolojik araçlarla yapılacak keşiflerle yaklaşık 4 trilyon varil daha petrole ulaşılabileceği ifade ediliyor.Ayrıca, 2040 yılında, petrol ve diğer akaryakıtların, dünyanın en büyük enerji kaynağı olacağı ve toplam talebin 1/3'ünü karşılamaya devam edeceği öngörülüyor.

ABD büyük avantaj sağladı

Enerji alanındaki teknolojik gelişmenin ilk büyük etkisi ABD'de görülmeye başlandı bile. Petrolde % 45 dışa bağımlı ABD'nin en çok 6-7 yıl içinde enerjide dışa bağımlı bir ülke olmaktan kurtulacağı hatta ihracat bile yapacağı kesin artık. Şimdi tüm strateji masalarında bunun etkileri ile ilgili öngörüler yapılıyor.

ABD'nın son 20 yıldır üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdığı Kayaç Gazı çıkarma teknolojisi bu ülkeye çok büyük bir stratejik avantaj sağladı. Öyle ki ABD'nin küresel hegemonik planları da değişti. ABD askeri ilgi alanını Ortadoğu'dan Pasifiğe doğru kaydırdığını açıkladı bile…

Enerji oyununun yeni aktörleri

Enerji piyasasına ilişkin teknolojilerdeki son gelişmelerle birkaç yıl önce hayal bile edilemeyen gelişmeler yakalandı. Deloitte Enerji Grubu tarafından hazırlanan rapora göre bu gelişmelerle birlikte enerji oyununa girecek olan yeni ülkeler de ortaya çıkmaya başladı.

Bu ülkelerin arasında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin yanı sıra yeni birer süper güç olarak Brezilya, Kanada ve Rusya'nın da adı geçiyor. Filipinler, Arjantin, Angola, Surinam ve Polonya ise enerji arenasında gelişmekte olan ülkeler arasında yer alıyor. Yapılan öngörülerde bu aktörlerin tamamının, sadece enerjiyi nereden elde edeceğimizi ve ne kadara mal olacağını değil, aynı zamanda yerel ve global gelişimin nasıl şekilleneceğini de belirleyeceği ifade ediliyor.

Dünyada bir yılda tüketilen toplam petrolün beşte birini tek başına tüketen ABD'nin enerjide kendine yeter hale gelmesi birçok dengeyi altüst edecek. Çünkü ABD yılda 400 milyar dolarlık bir ithalatı durduracak Orta Doğu'nun % 50 si batıya giden petrolünü taşıyan tankerler doğudaki yeni limanlara yönelecek. Enerji teknolojisinin jeopolitik sonucu birçok stratejinin çöpe atılmasına neden olacak

Yakın gelecekte daha büyük kitlelere, daha fazla enerji kaynağı sağlama zorunluluğu ise devletler için daha büyük bir enerji güvenliği arayışını birlikte getirecek
Bu arada önümüzdeki 20 yılda dünya petrol piyasasına girecek iki petrol varilinden birinin Irak'tan geleceğini unutmasak iyi olur.

Teknoloji yeni enerji oyununu bugünden şekillendiriyor. Enerji güvenliği dışa bağımlı olan ülkelerin istikrarı ise hep kritik dengede olacağa benziyor.