Geçtiğimiz yaz, zamanında ve yeterli uçak bulamadığı için 250 bin futbol sahası büyüklüğünde ormanı kül olan Türkiye, bu yıl da aynı kabusla burun buruna… Nisan ayı geldi, orman yangınları başladı, uçak tedariki için açılan ihaleler bir türlü sonuçlanmadı. Savunma Sanayi Başkanlığı dün sil baştan yeni ihale açtığını duyurdu. Yani ortada yine yeterli sayıda uçak yok… Uzmanlara göre bu yaz da çok sıkıntılı geçebilir.

 

 

Sözcü’den Yusuf Demir’in haberine göre uzun yıllar orman yangınlarında başarıyla mücadele eden THK’nın uçaklarını ani bir kararla devre dışı bırakan AKP iktidarı 3 yıldır, uçak tedarikinde ciddi sıkıntı yaşıyor, THK’nın yeri dolmuyor.

Türkiye, AKP iktidarının politikalarıyla 2019, 2020, 2021 yıllarında orman yangınlarıyla mücadelede ya uçaksız kaldı ya da yeteri sayıda uçak tedarik edemedi. Geçtiğimiz yıl ilk uçağın Türkiye’ye gelmesi Temmuz ayının ilk haftasını buldu. Sonuçta olan Türkiye’nin yüz binlerce hektar ormanına oldu.

 

 

Türkiye’de 2021’de yok olan ormanlık alan tam 1 milyar 780 milyon metrekare! Bu yaklaşık 250 bin futbol sahası ya da İstanbul’un yaklaşık 5’te 1’i büyüklüğünde bir alan demek.

Geçen yaz bütün Türkiye’yi ayağa kaldıran bu yangınların ardından fatura Bakan Bekir Pakdemirli’ye kesildi. “Affı kabul edildi”, uçak tedarik görevi de Orman Bakanlığı’ndan alınarak istediği ihaleyi istediği firmaya verecek bir mevzuata sahip Savunma Sanayi Başkanlığı’na (SSB) verildi. Ama yine ortada uçak yok.

Savunma Sanayi Başkanlığı mevzuatın kendisine verdiği yetkiyle süreci gizli yürütüyor ama açtığı yeni ihaleler bir sorun olduğunu açıkça ortaya koyuyor.

 

 

İşte ilk günden bu yana uçak tedarikiyle ilgili ihale sürecinde yaşananlar:

 

 

Sektörü yakından takip eden uzmanlar bu gelişmeleri şöyle yorumladı:

 

UÇAK HEMEN BULUNACAK BİR ŞEY DEĞİL: Orman yangınlarına müdahale için uzun süreli kiralamak üzere uçak tedariki zor bir süreçtir. Ne kadar geç kalınırsa maliyet o kadar artar.
SÜREÇ NİSAN’A KADAR BİTMELİYDİ: Aralık ayında başlayan ihalelerin, Nisan ayı gelmesine rağmen bağlanmaması bir sorun olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
VERİLEN SÜRE ŞİRKETLER İÇİN YİNE ÇOK KISA: Yeni ihalelerde tekliflerin alınması için yaklaşık 20 gün verilen süre böyle bir ihalede rekabet ortamı yaratmak için çok kısa. Bu durum verilecek şirketin aslında belli olduğu kuşkusuna neden olabilir.
ŞARTNAME NEDEN DEĞİŞTİ: Şartnamede yapılan değişiklikler, belirli bir uçağı tarif ediyor. Belli bir firmayla anlaşıldığı şartnamenin buna uydurulduğu kuşkusu yaratıyor.
TEKLİF İÇİN MAYIS ÇOK GEÇ: 18 Nisan, 25 Nisan, 9 Mayıs tarihleri verilmiş. Uçaklar bulunsa bile, bunlarla ilgili sürecin tamamlanması, şirketlerin bu uçakları hazırlaması, Türkiye’ye getirmesi ciddi zaman alabilir.
MALİYETLER ARTACAK: Gecikme kiralama maliyetini de artırabilir. Geçtiğimiz yıl Haziranda 40 milyon lirayla başlayan kira ödemeleri eylülde 344 milyon lirayı aştı. Toplamda ödenen para 1 milyar 206 milyon lirayı buldu.
UÇAK BULUNAMAYABİLİR: Sürecin tamamlanmaması son 3 yıldır yaşanan tedarik sıkıntısının devam ettiğini gösteriyor.
THK’nın uçakları rehabilite edilerek, yangın söndürme konusunda kabiliyeti ve tecrübesi bulunan THK daha etkin kullanılabilirdi.