Milliyet Gazetesi’nden Güngör Uras 100 kişinin 16’sının yoksul olduğunu yazdı. 

Devletin (TÜİK’in) 2011 yılı gelir ve yaşam koşulları araştırmasına göre, Türkiye’de her 100 kişinin 16.1’i yoksul. 11 milyon 670 bin yoksulumuz var. 2010 yılında 12 milyon 25 bin yoksulumuz vardı. 2011 yılında yoksul sayısını azalttık.

Devletin (TÜİK’in) hesaplamalarına göre, 2011 yılında Türkiye’de eşdeğer hane halkının ortalama geliri 10.774 TL oldu.

(Eşdeğer hane halkı geliri, toplam hane gelirinde, çocuk ve yetişkin ayrımı yapılarak hesaplanan hane halkı başına düşen gelir rakamıdır.) En küçük gelir ile en yüksek gelir aşağıdan yukarıya dizildiğinde, en ortadaki gelire “Medyan Gelir” deniliyor. (Medyan gelir ortalama gelirden düşüktür.) Eşdeğer hane halkı medyan geliri 2011 yılında 8.139 TL olarak belirlendi. (Aylık 678 TL.) Yoksulluk hesabında eşdeğer hane halkının “ortalama” geliri değil, “medyan” gelir esas alınıyor. Medyan gelirin yüzde 50’sinden (yarısından) 4.069 TL’den (aylık 339 TL) daha az geliri olan eşdeğer hane halkı yoksulluk sınırı altındakiler tanımına giriyor.
(Anlatımı biraz daha basitleştireyim: Ülkede en fakirden başlayarak en zengine kadar üst üste dizilen gelirlerin en ortasındaki gelir rakamı, “medyan gelir” olarak kabul ediliyor.
Bu en ortadaki gelir rakamının yüzde 50’sinin, “yarısının” altında geliri olanlar göreceli olarak “yoksul” sayılıyor.) Yoksulluğun farklı tanımlan var Yoksulluğun farklı tanımları var. Daha önceki yıllarda TÜİK tarafından farklı tariflere göre farklı yoksulluk göstergeleri de yayınlandı.

2010 yılında nüfusun yüzde 3.66’sının (yaklaşık 2.6 milyon kişinin) ‘Kişi başı günlük harcamasının 4.3 doların altında olduğu’ açıklandı.

Dünya Bankası’nın başlattığı bir program çerçevesinde, günlük kişi başı harcaması 1 doların, 2.15 doların ve de 4.3 doların altında olan nüfusun toplam nüfusa oranı tespit ediliyor. Bizde günlük kişi başı harcaması 1 doların altında nüfus yok. Kişi başı günlük harcaması 2.15 doların altındaki nüfusun toplam nüfusa oranı binde 21 (yaklaşık 153 bin kişi) olarak belirlendi.
Bu hesaplamalarda ‘günlük harcama”, ‘bir mal veya hizmet satın almak için yapılan parasal harcama ve fedakarlıkların bütünü’ olarak tanımlanıyor. Dolar hesabı ise resmi kur üzerinden değil de her ülkenin ‘satın alma gücü paritesi’ ile yapılıyor. Dünya Bankası’nın kişi başı günlük harcama için belirlediği kıstasa göre (2008 belirlemeleri ile) Avrupa ve Merkezi Asya’da nüfusun binde 5’i, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da yüzde 2.7’si günde 1.25 dolarlık sınırın altında.
Gıda yoksulluğu kötü ABD’de 4 kişilik ailenin yıllık geliri 23.050 doların altında ise bu ailenin fertleri yoksul sayılıyor. ABD’de 2012 yılı tespitlerine göre nüfusun yüzde 15.1’ini teşkil eden 46.2 milyon yoksul var.

Her ülkede üzerinde en fazla durulan ‘açlık sınırı’dır. Eğer kişilerin geliri günde en az 2.100 kalori sağlayacak gıda maddelerini satın almalarına imkan vermiyor ise bu kişiler açlık sınırı altındadır.TÜİK’in 2009 yılı verilerine göre Türkiye’de gıda yoksulu-açlık sınırı altındaki kişi sayısı sadece 339 bindir.

Son bir not: Dünya Bankası gelire dayalı göreli yoksulluk sınırı belirlemesinde, eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelirinin yüzde 50’sinden daha az geliri olanlar yoksul sayılırken, AB ölçüsü kullanılabilir gelirin yüzde 60’ının altı olarak belirlenmiş. AB ölçüsüne göre 2011 yılında yoksulluk sınırı 4.883 TL, yoksul sayısı 16 milyon 589 bin, yoksulluk oranı yüzde 22.9’dur.