Türkiye’den Almanya’ya işçi göçünün 50. yılında tren bir kez daha Sirkeci Garı’ndan yola çıktı.

Ve tren yeniden kalktı…

41 yıldır Almanya’da yaşayan Hasibe Altın: ‘Dil, iz bilmediğimiz bir yere gidiyorduk. Korkuyorduk tabi. Korktum geri gönderecekler diye. Onca yol gelmişim…’

AYŞEGÜL ÖZBEK

“İstanbul’dan Münih’e gidecek olan Almanya treni 1. perondan hareket etmek üzeredir. Yolculara duyurulur…” Bu anons 50 yıl sonra dün tekrar aynı kulaklarda yankılandı Sirkeci Garı’nda. Türkiye ile Federal Almanya arasında imzalanan işgücü değişim anlaşması kapsamında ilk kez 1961 yılında Sirkeci’den Münih’e kalkan tren dün yeniden yola çıktı.
41 yıldır Almanya’da yaşayan Hasibe Altın, eşi ve bebeğini bırakıp gitmişti 1970’te. “İki arkadaşımla birlikte ismimizi 1969’da yazdırdık, 1970’te kâğıdımız çıktı. Buradan trene bindik. Dil, iz bilmediğimiz bir yere gidiyorduk. Korkuyorduk tabii. Ama buradaki ekonomik şartlar zorladı. Dikiş fabrikasında çalıştım. İlk gittiğimde her makinenin başında denediler beni. Çok sonra kabul ettiler. Korktum geri gönderecekler diye. Onca yol gelmişim.”

“1969’da buradan 1500 kişi bindik trene” diyen Dursun Selvi de tek başına gidenlerden. Almanya’da marangozluk yapan Selvi gitmek zorundaydı. “Çünkü iş yoktu Türkiye’de. Orada da başkasına çalıştım ama oranın imkânları daha iyiydi tabii. İki, üç yıl diye, hep geri döneceğiz diye gittik. Ama dönemedik. 77, 78 yıllarında Türkiye karışıktı. Çocukları da aldım. 90’larda buraya geldim tekrar. Ama hastaneleri, mahkeme salonlarını dolaştım ve gördüm ki Türkiye’de durum iyi değil. Hastaneler hâlâ iç açıcı değil. Televizyonda konuşmak güzel de, işin aslı öyle değil.” Almanya’ya işçi göçünü ilk görüntüleyen fotoğrafçılardan Mehmet Ünal da dün törende olanlar arasındaydı. 76’da Almanya’ya gidip 1977’de gurbetçileri evlerinde fotoğraflamaya başlıyor.

“2009’a kadar çektiğim ev içi fotoğraflarla ilk çektiklerimi karşılaştırınca belli bir ayrım görüyorum. Eskiden evlerin duvarlarında herkesin politik görüşünü temsil eden birtakım objeler asılıydı. Şimdi bu son dönem çektiğim fotoğraflarda evlerin duvarları bembeyaz. ”
Dün Sirkeci Garı’ndaki törende birinci kuşak gurbetçilerin yanı sıra TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman ve Almanya’nın İstanbul Başkonsolosu Brita Wagener’in de bulunduğu isimler vardı.

Bu ülkede kalkınma, refah, gelişme adına ne varsa bunların özünde gurbetçilerin alın teri ve göz nurunun olduğunu belirten Çiçek şöyle konuştu:

“Bugün vatandaşlarımızın bulundukları ülkelerde oy kullanma hakkını veremeyişimiz ciddi bir eksikliktir ve bizim ayıbımızdır. Başta Almanya olmak üzere bu sorunu çözmemiz lazım. Yüksek Seçim Kurulu sorumluluğunu idrak etmeli. Yasada yetki ve imkân eksikliği varsa bu taleplerini iletsinler.”

Törenin ardından Alman-Türk-İtalyan hiphop grubu Microphone Mafia ve Türk rapçi Ayben de bir konser verdi. TRTTürk’ün organizasyonu, “Gidenlerin Öyküsü” etkinliği çerçevesinde Münih’e doğru hareket eden trende sanatçılar, aralarında Nazlı Eray’ın da bulunduğu edebiyatçılar, gazeteciler ve birinci kuşak gurbetçilerin dışında Çiçek de vardı. Yolcular 30 Ekim’de Münih’te törenle karşılanacak.