İPA’nın ‘konut krizi’ çalışmasına göre İstanbul’da ortalama kira bedeli 6360 TL. Kiralar geçen yıla kıyasla yüzde 161 arttı. 2023’te kira artışı devam ederse yurttaşların yüzde 85’i kirasını karşılamakta güçlük çekecek.

 

 

Birgün’den Dilara Şimşek’in haberine göre ekonomik krizle birlikte rekor fiyatlara ulaşan konut fiyatlarının önüne geçilemiyor. Artan konut fiyatları ve kiralar ülkenin en önemli gündem maddesini oluşturuyor. Konut meselesinin ‘konut krizi’ olarak tartışılmaya başlandığı bu dönemde krize çözüm bulmak yaşamsal önem taşıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ‘Konut Kriziyle Mücadele’ raporunu yayımladı.

2022 yılı Nisan ayı için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ülke genelinde resmi kira artış oranı yüzde 34,46, İstanbul genelinde ise resmi kira artış oranı yüzde 31,48 olarak belirlendi. İstanbul İstatistik Ofisi’nin İstanbullu kiracılar ile yaptığı araştırmaya göre ise megakentte mevcut kiracılar için bir senelik kira artışının yüzde 45,48 olduğu görüldü. Yeni kiracılar için ortalama kira bedeli ise 6 bin 360 lira oldu.

 

 

SIĞINMACI-MÜLTECİ EKONOMİ, EV SAHİPLERİ…

 

 

Raporda öne çıkan veriler şöyle sıralandı:

Yeni kiralık konut ücretleri geçen yıla kıyasla yüzde 161,4 oranında arttı.

Önümüzdeki sene aynı oranda kira artışı yapılması durumunda kiracıların yüzde 85,1’i kirasını karşılamakta güçlük çekecek.

TÜİK verilerine göre 2021 yılında İstanbul’da 276 bin 223 konut satışı yapıldı. Bu satışların yalnızca yüzde 22’si ipotekli (kredi ile), yüzde 78’i ise diğer satış türlerinde gerçekleştiği bilinmekte.

yurttas-kirasini-odeyemeyecek-1020824-1.

Geçen yıl yabancıya yapılan konut satışının tüm konut satışına oranı yüzde 3,93. Ancak İstanbul’da bu oran daha yüksek. 2021 yılında yabancıya yapılan 26 bin 469 adet konut satışının toplam konut satışının yüzde 9,58’ini oluşturuyor. Yabancılara konut satışının teşviki, özellikle İstanbul ve Antalya gibi büyük şehirlerde gayrimenkul talebini artıran bir uygulama olması bakımından dikkat çekiyor.

Konut kira bedellerinin yükselmesindeki en önemli 3 sebep sırasıyla sığınmacı-mülteciler, genel ekonomik koşullar ve ev sahipleri.

 

 

ALT GELİR GRUBUNA POLİTİKA ÜRETİLMİYOR

 

 

Raporda, yabancılara gayrimenkul satışı ve vatandaşlık verilmesi gibi uygulamaların olumsuz sonuçlar doğurduğu vurgulandı:

“Teşvik ve uygulamalar sığınmacı mültecilerden ziyade gelir seviyesi yüksek ve gayrimenkul ile vatandaşlık alabilecek durumda olan yabancılar tarafından değerlendiriliyor. Dolayısıyla, bu uygulamalar alt ve orta gelir gruplarına destekleyici politikalar üretilmemesi, hızla artan konut fiyatları ve düşen alım gücü ile birlikte değerlendirildiğinde, herkes için dayanıklı, sağlıklı, güvenilir konuta erişimi zorlaştıran sonuçlar doğuruyor. Mevcut politikalar neticesinde yaşamaya elverişli konuta yalnızca üst gelir grubu ve sermaye birikimi olan kişiler tarafından erişilebilmesi mümkün. Enflasyonun inşaat maliyetlerine etkisi ile üretim maliyetlerinin yükselmesi, inşaatların tamamlanmasını yavaşlatmakla birlikte, yüklenicilerin yeni inşaatlara başlamasını da zorlaştırıyor. Bu sebeple yeni konut arzında yaşanan dengesizlikler, konut fiyatlarının yukarı yönlü seyretmesinde önemli sebeplerden biri olarak öne çıkıyor.”