İstanbul Sözleşmesi, 27 üye ülkeden oluşan Avrupa Birliği’nde dün yürürlüğe girdi. Türkiye’de, 1 Ağustos 2014 yılında yürürlüğe giren ve kadına yönelik şiddetin önlenmesini hedefleyen uluslararası İstanbul Sözleşmesi, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla 2021’de tek taraflı olarak feshedilmişti.

 

 

Fotoğraf: meltem ulusoy / csgorselarsiv.org

 

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 20 Mart 2021’de bir gecede aldığı kararla feshettiği, kadına yönelik şiddetin önlenmesini hedefleyen İstanbul Sözleşmesi, 7 üye ülkeden oluşan AB’de dün (1 Ekim) itibarıyla yürürlüğe girdi.

AB’nin bir bütün olarak İstanbul Sözleşme’sin bağlı olmayı kabul ettiği için üye devletlerin ilgili tedbirleri uygulaması gerekecek.

Bu vesileyle Avrupa Komisyonu, İstanbul Sözleşmesi’nin amacının kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi, kovuşturulması ve ortadan kaldırılması ile uygulamada kapsamlı ve eşgüdümlü politikaların hayata geçirilmesi olduğunu hatırlattı.

Artı Gerçek’in aktardığına göre, Avrupa Komisyonu’nun X sosyal medya hesabından yapılan açıklamada “Bugün #İstanbulSözleşmesi Birliğimiz için yürürlüğe giriyor. Sözleşme, kadınları şiddetten korumayı, şiddeti önlemeyi, kovuşturmayı ve ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Ancak kadınlar ve kız çocuklar artık şiddet korkusuyla yaşamadıkları zaman gerçekten adil ve eşit bir Birlik içinde yaşayacağız” dendi.

 

 

‘FAİLLER CEZASIZ KALIYOR’

 

 

Avrupa Komisyonu’nun Değerler ve Şeffaflıktan sorumlu Başkan Yardımcısı Vera Jourova yaptığı basın açıklamasında kadına yönelik şiddetle mücadele edeceklerini vurguladı. Jourova “Her üç kadından biri 15 yaşından itibaren fiziksel ya da cinsel şiddet mağduru olmuştur. Pek çoğu bunu rapor etmiyor. Çok sayıda fail cezasız kalıyor. Harekete geçmeliyiz ve İstanbul Sözleşmesi kadın haklarının güçlendirilmesine yönelik yasal yanıtımızdır. Üye devletleri kadına yönelik şiddeti önlemek ve tüm mağdurlara etkin koruma ve destek sağlamak üzere gerekli tedbirleri almaları için teşvik etmeye devam edeceğiz.”

Way too many women suffer & don’t report it. Too many offenders go unpunished. #ViolenceAgainstWomen is a scar on our democratic societies.

I call on Member States to ratify the #IstanbulConvention; it enters into force for the .

https://t.co/dWGNqHXVFp#SayNoStopVAW pic.twitter.com/JVuEgJhtgE

— Věra Jourová (@VeraJourova) September 29, 2023

 

 

SÖZLEŞMEYİ ONAYLAMAYAN ÜYE ÜLKELER

 

 

AB’nin bir bütün olarak İstanbul Sözleşmesine katılması, üye devletleri sözleşmeyi onaylamaktan muaf tutmamaktadı. Altı ülke henüz sözleşmeyi onaylamadı. Bu ülkeler Bulgaristan, Çekya, Litvanya, Letonya, Macaristan ve Slovakya.

 

 

TÜRKİYE RESMEN SÖZLEŞMEDEN ÇEKİLMİŞTİ

 

 

Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 20 Mart 2021 Cumartesi İstanbul Sözleşmesi’nden tek taraflı olarak feshedildiğini duyurmuştu. Fesih kararını 23 Mart 2021 Pazartesi günü Avrupa Konseyi’ne de bildimişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada “fesih kararının” nedeni olarak “Sözleşme’nin eşcinselliği meşrulaştırıyor olması” iddia edilmişti.

Kadınlar ve LGBTİ+’lar o tarihten beri Türkiye’nin birçok ilinde İstanbul Sözleşmesi’ni savunmaya devam ediyor.

İstanbul Sözleşmesi, toplumsal cinsiyet, cinsiyet dengesizliği ve güç ilişkilerindeki mevcut duruma dayalı şiddetin mağdurlarından “kadına” ayrıca dikkat çekmenin yanı sıra, çocukların korunmasını da içeriyor. Sözleşmedeki “kadın” tanımı sadece yetişkinleri değil 18 yaşından küçük kız çocuklarını da kapsıyor.