Yıl 1991 Ekim Libya – Misratah şehri: Osmanlı döneminde Misrataya yerleşen ve halen burada ikamet eden, Kafkas Türklerine iki gün misafir oldum. fanatikçe ıspanak’ın çeşit çeşit yemekleri, börekleri, fırında ıspanaklı balık pişirilmesi, çiğ salatası, ve sıkıp suyunu tüketmeleri dikkatimi çekti!
80 yaşında Abdurrahman Ragıp Ebiza  emmi, bana dedi Numan ıspanak yemeklerini çok sevdin galiba; evet emmi ot (Yeşilliği) yemeklerini ailece çok severiz deyince, Ragıp emmi çocuklar gördünüz mü herkes aslına rücu eder. Türk yemek kültüründe yeşillik önemlir. Libya’nın yerlisi, yeşilliği pek sevmez ve onun içindir ki, tarımını da yapmıyorlar. Emekli veteriner hekim olan, Abdurrahman Ragıp emmi, ıspanak tüketim kültürünü ve faydalarını siz saygıdeğer okuyucularımızın bilgisine sunup, paylaşalım.
 
      Abdurrahman Ragıp Ebiza emmi’nin ıspanak tüketim kültürü ve faydaları:
 
   Ispanak, bir kış sebsezidir olup, pancargillerden’dir. İran’nın Afganistan ve Pakistan sınırlarından dünyaya yayılmıştır.

      1- Ispanak: Demir, lif, K  B vitamini ve çeşitli enzimlerce çok zengindir. Bu maddeler insanda bol kan yapar. Kansızlığı giderir. Kemik ve dişlerin sağlamlığını temin eder. Kansızlığı ve çocuklarda ki gelişme zayıflığını giderir. Nekahat devresinde olanların iyileşmesini hızlandırır.
      2- C vitamini zenginliği sayesinde kışın gribal enfeksiyon ve benzeri hastalıklara karşı mücadele eder, ve tedaviyi hızlandırır.
      3- Erken boy atan gençlere bol bol ıspanak yedirilerek mukavemetleri artırır ve kabız olmalarını önler.
      4- Ispanak suyu kalp adalelerini kuvvetlendirir ve kalbin normal çalışmasını sağlar. Kalp zaafiyeti olanlar, taze sıkılmış ıspanak suyu içmelidirler. Ispanak suyunu taze sıkılmış elma veya portakal suyu ile karıştırıp, sabah kahvaltısından ve öğle yemeklerinden üç saat sonra içilir. Her öğünde iki – üç yamek kaşığı içilir. Hafta’nın üç günü toplam 12 – 15 arası yemek kaşığı içilecek.
     5- Ispanak bol selülözlü’dür bağırsakları düzenli çalışmaya sevkeden enzim sayesinde kabızlığı giderir. Basuru olanlara rahatlık verir.
     6- Ispanak çiğ olarak salatası veya roka, tere gibi tüketilirse veya günde iki yemek kaşığı suyu içilirse basur için daha etkili olur.
     7- Hamile hanımlar bol ıspanak yemelidir böylece karınlarındaki çocuk kanını fazlasıyla yapar. Çocuk kanlı, canlı doğar. Hamilelikte ıspanak yanında, birleşiminde demir olan besinler de tüketilmelidir.
     8- Kışın fazla yorgunluk sonucu münasebetiyle ruhi çöküntü yaşayanlar haftada üç gün sabah kahvaltısında yarı yarıya ıspanak ve tereyi sıkıp, bir Türk kahvesi fincanı ıspanak suyunu, bir su bardağına portakal havuç veya mevsimsel diğer meyvesuları ile tamamlayıp içilir. Bu işleme devam edilirse günlük vitamin ihtiyacınızı temin etmiş olup, ruhi çöküntülerden kurtulup dengeli olursunuz.
     9- Dişlerimizin zamansız çürümesi’nin sebebi, hazır gıda ve içeceklerin tüketilmesine dayanır. Sağlıklı dişler için; ıspanak, havuç, üzüm ve maydanoz suyunu eşit miktarda sıkıp bir su bardağına tamamlayarak, yatağa girerken içilir. Bu uygulama hem dişlerinizin sağlalaşmasını  hızlandırır hem de diğer hastalıklara şifa verir.
     10- Zeytinyağı içerisinde haşlanmış ıspanak yaprakları, yanık, dolama, ülser ve benzeri yaralar üzerine sarılınca ağrıyı keser ve iyileşmeyi hızlandırır.
     11- Gözlerimizin görme oranında azalmasını önleyen karotenoid içeriği zengindir.
     12- Ispanak ve benzeri sebzeler, içerdiği kimyasal özelliklerine göre kanser hastalıklarının oluşmasını engeller.
 
     NOT: Ispanakta biraz fazla okzalat vardır. Bu sebeple karaciğeri rahatsız olanlar, cild hastalıkları, romatizma, damar sertliği, kum ve taşı olanlar, ve bağırsak iltihabı olanlar doktora danışarak ıspanak tüketilirse daha iyi sonuç alınır. Kartlaşmış ıspanakta okzalat oranı daha fazladır.
    DİKKAT ! Böbrek rahatsızlığı olanlar kesinlikle ıspanak kullanmamalıdır. Ispanak yemeği pişirildiği gün yenmelidir. 6 saatten fazla bekletilirse zarar verir ve ishal yapar. Ispanak çiğ tüketilirse etkinliğini kaybetmez. Pişince yararlı maddelerinin çoğunu kaybeder. Peki nasıl tüketmeliyiz ? Salata olarak ve suyunu çıkarıp içmeliyiz.
 
     Numan Aladağ olarak, Harran ovasında profesyonelce ıspanak ve diğer kış sebzelerinin yetiştirilmediği için üzgünüm. Tarımda halen modernleşeme olmadığının kanıtıdır. Neden halen modernleşme olmamıştır ? Geçici memnuniyetçiliğe kucak açılması ve tembelik faaliyetlerinin sürdürülmesine bağlıdır.
 
     Cenab-ı ALLAH, Yüce Türk İslam alemini, çeşitli hastalıklar, korkular ve kaygılar’dan muhafaza dileklerimizle ALLAH’ın, Şifa-i Şerifi ve başarısı üzerinize olsun.
 
     Vatan Şehitlerini, T.C.’nin kurucusu M.K. ATATÜRK’ü ve nesli tükenmiş Müslümanları Rahmetle, Gazileri minnetle anar. Hastalara Şifa-i Şerifler dileriz.
 
     ÖZDEYİŞLER:
     1- Her şifa ıstırapla tedavi edilir. (Numan Aladağ)
     2- Afatlar kendiliğinden, huzur ve mutluluk ise, tek çare bencil ve anlık düşünceden uzak durmaktır. (Numan Aladağ)
     3- Zalimce davranan kabiliyetsiz ve soysuzlardır. Merhamet ve sevecenlik ise, asalet sahibi ve bencil düşünmeyenlerde’dir. Numan Aladağ)
     4- Sevgi anlık düşünce ile dğil, samimiyetle mutludur. (Numan Aladağ)
     5- Biz kendi elimizle teslim etmedikçe, onlar özsaygımızı alamazlar. (Mahatma Gandi)
     6- Düşüncesinin ana dokusunu değiştiremeyen, gerçeği hiçbir zaman değiştiremez. O nedenle hiç ilerleyemez. (Enver Sedat)
     7- Bir insanı yaralayan, başına gelenler değil, onun başına gelenler hakkındaki düşünceleridir. (Montaigne)
 
     Kaynakça:
     Numan Aladağ’ın, yurtdışı gezi ve kaynak kişilerle sohbet notları.