Rusya’nın yaşayan en büyük şairlerinden Yevgeni Yevtuşenko, 84 yaşında ABD’nin Oklahoma eyaletine bağlı Tulsa kentinde hayatını kaybetti.

 

 

 

 

 

 

Amerikan New York Times gazetesinin “aktör karizmasına ve siyasetçi içgüdülerine sahip” bir şair olarak tanımladığı Yevtuşenko, Sovyetler Birliği’nde 1960’lı yıllarda sivrilen Andrey Voznesenski, Robert Rojdestvenski ve Bella Ahmadulina’nın da aralarında bulunduğu büyük şairler kuşağının yaşayan son ismiydi.

 

 

 

Yevtuşenko, dünyada II. Dünya Savaşı sırasında Ukrayna’nın başkenti Kiev’de on binlerce Yahudi ve tutsağın katledildiği katliamı anlattığı ‘Babi Yar’ şiiriyle tanındı. Sovyetler Birliği’ndeki antisemitizmi ortaya koyarak tabuları yerle bir eden şiir, daha sonra Dimitri Şostakoviç tarafından 13. Senfoni olarak bestelendi.

 

 

Rus haber ajansı RIA Novosti, eşi Maria Novikova’nın şu sözleriyle büyük şairin ölüm haberini dünyaya duyurdu: “Birkaç dakika içinde, sevdikleri yanındayken, huzur içinde öldü.”

 

 

Rusya yıllarında Nâzım Hikmet’le arkadaş olan Yevtuşenko, “Nâzım’ın Yüreği” adlı bir şiir de kaleme almıştı. Nâzım Hikmet’ten çok etkilendiğini söyleyen Yevtuşenko, Rus medyasına verdiği demeçlerinden birinde, “Nâzım iyi bir komünistti. Herkes onun gibi olsaydı, belki ben de komünist olurdum” demişti.

 

 

 
YEVTUŞENKO KİMDİR

 

 

18 Temmuz 1932’te Sibirya’da dünyaya gelen Yevtuşenko, çocukluk yıllarında edebiyatla tanıştı. Ünlü Rus şair otobiyografisinde, “Babam sayesinde daha 6 yaşındayken okuma-yazmayı öğrendim. Ayrım yapmadan Dumas, Flaubert, Boccaccio ve Cervantes gibi yazarları bir nefeste okuyordum” diye yazdı.

 

 

İlk kitabı 1952 yılında, Sovyet Yazarlar Birliği’nin genç bir üyesiyken basılan Yevtuşenko, 150’yi aşkın şiir kitabı yayınladı ve 1963 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterildi.

 

 

1990 yılların ortalarında ABD’ye taşınan Yevtuşenko, Oklahoma’daki Tulsa Üniversitesi’nde ders veriyordu.

 

 

 

Yevtuşenko’nun sıklıkla sert jestler eşliğinde meydanlarda, stadyumlarda ve konferans salonlarında yüksek sesle binlerce kişiye okunan itiraz şiirleri, baskıcı Stalin dönemi sonrası Rusya gençliğinin umut, korku, öfke ve heyecanlı bekleyiş gibi girift duygularına hitap ediyordu.

 

 

HEP SİSTEM İÇİNDE KALDI

 

 

Çoğunlukla sistem içinde kalan ve keskin muhalifler arasına katılmaktan imtina eden Yevtuşenko’nun bu tavrı, daha gözü pek edebiyatçılar tarafından eleştirildi. Örneğin; Nobelli Rus şair Joseph Brodski, Yevtuşenko için “O taşlarını sadece resmi olarak tasdiklenen, kabul gören yöne doğru atar” demişti.

 

 

Yevtuşenko’yu destekleyenler ise bu eleştirileri, iki büyük babasını da 1930’lu yıllarda girişilen “Büyük Temizlik”te kaybettiğinin bilinciyle beslenen bir gayeyle, Stalin’in mirasına karşı ne kadar çalıştığını vurgulayarak, reddediyor.

 

 

 

Büyük şairi savunanlar, Yevtuşenko’nun ‘Doktor Jivago’nun Nobelli yazarı Boris Pasternak’a karşı başlatılan resmi kampanyaya katılmadığını, KGB Şefi Yuri V. Andropov ile Nobelli romancı Aleksandr Soljenitsin’in affedilmesi için görüştüğünü ve Sovyetler’in 1968’de Çekoslovakya’yı, 1979’da ise Afganistan’ı işgalini eleştirdiğini hatırlatıyor.

 

 

Yevtuşenko, yalnızca politik ve toplumsal meseleler hakkında yazmadı. Aşk, doğa, sanat, gezi ve hayatın muhtelif acı ve sevinçlerine dair eserler veren şairin bir dönem evli kaldığı şair eşi Bella Ahmadulina’ya yazdığı ‘Sevgilim Gelecek’ şiiri, unutulmaz eserleri arasında yer alıyor.

 

 

Kaynak: Sözcü

 

Büyük Rus şairi Yevtuşenko hayatını kaybetti