CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur’un ekonomiye, çevreye, insan sağlığına korkunç zararlar verem akaryakıt kaçakçılığının araştırılması için bir Meclis Komisyonu kurulmasına dair önerge verdi.

 

 

Güzelmansur önergesinde şunları kaydetti:

 

 

Kaçakçılık türleri arasında, ülke ekonomisine en büyük darbeyi vuran kaçakçılık türlerinden biri akaryakıt kaçakçılığıdır. Akaryakıt kaçakçılığı ile zarar gören tek alan da ekonomi değildir. Çevre ve insan sağlığı bu kaçakçılık türüyle ciddi zarar gördüğü gibi, araçlara da önemli zarar vererek kullanılamaz hale getirmektedir. Ayrıca akaryakıt kaçakçılığı sektörde korkunç bir haksız rekabete ve haksız kazanca neden olmaktadır.

 
Yıllardır çok büyük bir rant aracı haline gelen ve önü alınamayan akaryakıt kaçakçılığının ana nedeni, uygulanan yanlış vergi politikaları ve akaryakıt üzerindeki aşırı vergi yüküdür.

 
2019 yılında yıllık toplam cirosu yaklaşık 223 milyar TL olan akaryakıt sektöründen (Benzin-Motorin-LPG) sağlanan dolaylı vergilerin toplamı 95,4 milyar TL’dir. Bu toplamın 61,9 milyar TL’sini ÖTV, 33,5 milyar TL’sini ise KDV oluşturmuştur. Bu, bütçeye dolaylı vergi olarak giren toplam kamu gelirinin (ÖTV–KDV) %23’ünü akaryakıttan alınan vergilerin oluşturduğu anlamına gelmektedir.

 
1 litre motorinin pompa satış fiyatının %42’sinin, 1 litre benzinin ise neredeyse yarısının, %48’inin, vergiden oluşması akaryakıt kaçakçılığına zemin hazırlayan en önemli nedendir. Bu ağır vergi yükü akaryakıt kaçakçılığının büyüklüğünün ve yöntemlerinin artmasına neden olurken, tüketiciyi de daha ucuz olması nedeniyle kaçak akaryakıta yönlendirmektedir.

 
Ülkemizde piyasaya sürülen/tüketilen kaçak akaryakıt büyüklüğünü gösteren en anlamlı veri trafiğe kayıtlı araç sayısındaki artış ile akaryakıt tüketimindeki değişim arasında çarpıklıktır. 2018 yılında 647 bine yakın yeni araç trafiğe çıktığı halde, akaryakıt tüketimi 374,4 milyon litre azalmıştır. 2019 yılında ise tüketim artarak düşmeye devam etmiştir. 291 bin yeni araç trafiğe çıktığı halde akaryakıt tüketimi 1 milyar litre azalmıştır.

 
Ülkemizde legal akaryakıt tüketiminin, trafiğe kayıtlı araç sayısıyla orantılı bir şekilde artması durumunda, 2019 yılında, akaryakıt tüketiminin 41 milyar litre olması gerekirdi. Oysa 2019 yılında toplam akaryakıt tüketimi 36,2 milyar litre olarak gerçekleşmiştir. Bu veri Türkiye’deki kaçak akaryakıt miktarının 5 milyar litre civarında olduğunu göstermektedir. Bunun güncel piyasa değeri yaklaşık 34,5 milyar TL’dir. Vergi değeri ise 16 milyar civarındadır.
Son zamanlarda düzenlenen başarılı operasyonlarla akaryakıt kaçakçılarına ve çetelerine önemli darbeler indirilmiş olsa da, bu operasyonlar kaçak akaryakıtın ancak %10-15’ini ortaya çıkarabilmektedir.

 
22’nci yasama döneminde “Akaryakıt Kaçakçılığının Ekonomiye, İnsan ve Çevre Sağlığına Verdiği Zararın Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla” bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulmuş olsa da, hem gelişen bilişim teknolojileri ile kaçakçılık yöntemlerinin değişmiş ve gelişmiş olmasıyla, hem de akaryakıt kaçakçılığının giderek artmasıyla yeniden bir Meclis araştırma komisyonunun kurulması elzem hale gelmiştir.

 
Yukarıda bahsedilen nedenlerle; akaryakıt kaçakçılığının ekonomiye, çevreye, insan sağlığına verdiği zararların ve yarattığı haksız rekabetin belirlenmesi, kaçakçılığa zemin hazırlayan vergi politikalarının ve yasal boşlukların tespit edilmesi ve akaryakıt kaçakçılığı ile etkin mücadelede çözüm önerileri geliştirilmesi amacıyla TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.