SPD’nin 27 Temmuz 2019 tarihinde yapılan Geleneksel Yuvarlak Masa Toplantısında Kalkınma Planlarımızın tarihçesi ve Ulusal Su Planımızın Yol Haritası ve Politikaları ele alındı.

 

 

 

SPD Genel Merkezinde yapılan toplantıya Üniversite öğretim üyeleri ve uzmanlar katıldı. Yuvarlak Masa toplantısında önce SPD Üyesi Hitit Üniversitesi emekli öğretim Üyesi Dr. Hasan Hüseyin Doğan kalkınma Planlarımızın tarihçesini anlattı.

Dr. Hasan Hüseyin Doğan konuşmasında Osmanlı’dan bugüne kabul edilen, sektörel planları, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki planları,1963 de başlayan planlı dönem sonrasındaki beş yıllık kalkınma planlarını ele aldı. Dr. Hasan Hüseyin Doğan bu planların yapıldığı ancak uygulanamadığı dönemlerden de söz etti. Planlı dönemde plan hedeflerini ve gerçekleşme oranlarını da aktaran Dr. Doğan bu dönemler arasında karşılaştırmalar yaparak ,gerçekleşmenin düşük olduğu dönemlerin nedenleri üzerinde de durdu. DPT’nin 1960 sonrasında Anayasal Bir kurum olarak oluşturulduğunu söyleyen Dr. Doğan bu da o dönemde planlamaya ve planlamayı yapacak olan kurumlara verilen önemi ortaya koyuyor dedi.

Dr. Doğan konuşmasında yakın geçmişte TBMM’de kabul edilen 11. Kalkınma Planına kadar yapılan planların uygulanmasında hangi iç ve dış faktörlerin etkili olduğunu ,bu olumlu ve olumsuz etkilerin neler olduğunu da anlattı. Konuşmasında Makro planlara ve daha alt ölçekli kent planlarına da değinen Dr. Doğan Bölgesel Kalkınma Planları konusunda da açıklamalar yaptı. Kentsel planlamanın fiziki planlama olarak mikro ölçekli planlama olduğuna değinen Dr. Doğan bunun üstünde makro ölçekli Bölgesel Kalkınma ,Çevre Düzeni ve Ulusal Kalkınma Planları olduğundan söz etti. Bu planlar arasındaki ilişkinin çok önemli olduğuna vurgu yapan Dr.Doğan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında Bölge Planı başlığını taşıyan bölümde bölgesel kalkınma konusunda çok geniş bilgi olduğunu belirtti. Ayrıca 5. Beş Yıllık Kalkınma Planında da Türkiye’de 16 Bölgenin belirtildiğini ifade ederek Bölgesel Kalkınma Planlarının ülkenin topyekün kalkınmasında çok önemli planlar olduğunun altını çizdi. Dr. Doğan Türkiye’de bölgesel zenginlikleri ve her bölgenin kendisine özel dinamiklerini etkili bir şekilde kalkınmanın hizmetine sokabilmek için bölgenin tüm özelliklerini kapsayan akılcı bir plan ve uygulama birimlerine ihtiyaç var dedi.

 

Yuvarlak Masa katılımcılarının ilgiyle dinlediği ve soru ve yorumlarla katkıda bulunduğu sunum yaklaşık 1 saat sürdü. Sunum içinde ve sonrasında sorulan soruları da yanıtlayan Dr. Doğan konuşmasının sonunda Planlı Kalkınma kavramının önemine işaret ederek Bölgesel Kalkınma Planları ile ilgili çok detaylı çalışmalar yapılmasına ihtiyaç olduğunu belirtti.

Daha sonra SPD Başkanı Dursun Yıldız “Ulusal Su Planı -Yol Haritası ve Politikalar” konulu sunumunu gerçekleştirdi.

Dursun Yıldız konuşmasında “Türkiye son yıllarda sürekli seçimlere ve son dönemde de ekonomideki , dış politikadaki gelişmelere odaklandı. Ancak bu arada ülkenin gerçek gündeminde ulusal güvenliğimiz ile doğrudan ilgili iki konuda çok önemli gelişmeler oldu.

Bunlardan ilki Türkiye’nin ilk kez hazırladığı “ Ulusal Su Planı “ nın yayımlanması ,ikincisi ise bu plandaki önerileri de dikkate alan 11. Kalkınma Planı’nın TBMM’inde onaylanması idi.”dedi. Yaptığı sunumda 1 Haziran 2019 tarihi itibariyle yürürlük kazanan Ulusal su planımızın hedeflerini, ana ilkelerini ve politikalarını özetle anlatan D. Yıldız, yıllar önce olduğu gibi bugün de ulusal su planında su yönetiminin çok başlı çok parçalı ve koordinasyon eksikliği içinde olduğundan söz ediliyor. Bu eksiklikleri tamamlamada geç kalıyoruz “ ifadesini kullandı.

 

 

Planın girişinde “Türkiye’nin ilk Ulusal Su Planı (USP), milli su politikamızın, genel hatları ile ortaya konulması ve uygulanmasına rehber teşkil etmek maksadıyla hazırlanmıştır.”açıklaması yer alıyor.diyen Dursun Yıldız , planda öne çıkan ve su yönetimi konusunda gelecekle ilgili yön gösterebilecek bazı tespit ve önerileri aşağıdaki gibi açıkladı ;

 

Çeşitli kurumlarca ayrı ayrı üretilen su politika ve yatırım programları mükerrer uygulamalara ve kaynak israfına neden oluyor,
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arasında yetki çakışmaları bulunmaktadır,
Su kaynaklarının korunması ile ilgili Toplumsa farkındalık yeterli değil,
Kurumlar arası koordinasyon zayıf,
30 kanun ve ikincil düzenlemeden oluşan su mevzuatı, çok parçalı ve havza yönetimi için yetersiz,
Kalkınma odaklı arazi kullanımı ve kalkınma kararları su kaynaklarının korunmasını zorlaştırıyor,
Sorunların çözümünü sağlayıcı çerçeve bir yasal düzenleme (Su Kanunu) bulunmuyor
Sorunların çözümünü sağlayıcı çerçeve bir yasal düzenleme (Su Kanunu) bulunmuyor

Dursun Yıldız ulusal su planındaki ana hedefleri “ su yasası tasarısına göndermeler var , planda yer alan 2045 yılı öngörüsü endişe verici , planda havzalararası su transferinden sıkça söz edilmiş ,havza ölçeğinde yeni kurumsal yapı önerileri var ! STK ‘lara planlama ve su yönetiminde ciddi görev ve sorumluluklar verilmesi öneriliyor,DSİ tarafından yapılan su yatırımı bedelleri geri ödenecek ,büyükşehir dışındaki diğer illere de SKİ’ ler teşkil edilecek, su uzmanları yetiştirilecek,su güvenliğinin sağlanması öncelikli olacak su yönetiminde merkezi yönetimin denetiminde yerelleşme ve havza sınırlarıyla örtüşecek idari yapı oluşturulacak” şeklinde açıkladı.

Dursun Yıldız konuşmasının sonunda “Ulusal Su Planı” bu alanda hazırlanmış ilk kapsamlı plan olması açısından çok önemli bir adım olmuştur. Hazırlanması sürecinde de ilgili birçok kurum ve kuruluşu biraraya gelerek konu üzerinde görüş ve öneriler üretilmesini teşvik etmiştir.

Planda vurgulanan birçok konunun yanısıra ülkemizde Su yönetiminde çok eksik olan katılımcılığa ve sivil toplumun görev ve sorumluluk almasına yönelik politika ve önerilerin yeni Su Yasası’nda dikkate alınması çok faydalı olacaktır.dedi.

Daha sonra Ulusal Su Planındaki “Havza sınırları ile örtüşecek idari yapı oluşturulması “ önerisi üzerine sorular soruldu ve yorumlar yapıldı.Dursun Yıldız daha önce yayınlanan il koordinasyon kurulları ve Havza Yönetim heyetleri kurumsal teşkilat yapılarında bazı eksiklikler olduğunu söyledi

Planda yer alan “Havza Yönetim Heyetlerinin yasal ve idari yapısı güçlendirilerek, havza ölçeğinde su kaynakları ile ilgili bütün planlama ve bunların uygulamalarında güçlü ve yetkili bir yapı haline getirilmesi sağlanmalıdır.” önerisinin doğru olduğunu söyleyen Yıldız bunun gerekliliğini şöyle açıkladı . Yayınlanan tebliğ ve yönetmeliklerle oluşturulan yapı daha çok il koordinasyon kurulları üzerine oluşturulmuş .Havza Yönetim Heyetleri de teşkil edilmiş ama havza sınırları ile il sınırları örtüşmediğinden Toplam 27 il iki veya daha fazla havzanın sınırları içinde kalıyor

Bunlardan ;

9 İl, 3 ayrı su havzasında
1 İl, 4 ayrı su havzasında
1 İl, 6 ayrı su havzasında
16 İl, 2 ayrı su havzasında yer alıyor

Bu durumda planlamada ve koordinasyonda büyük sorunlar ortaya çıkar. Biz bu konuda Su Politikaları Derneği olarak 3 ayrı rapor yayınladık dedi.

Katılımcıların yoğun soru,yorum ve değerlendirmeleriyle katkıda bulundukları Yuvarlak Masa Toplantısı toplam 3 saat sürdü.

HPA News