Madenlerle ilgili her taşın altından hükümetin inatla savunduğu rödövans sistemi çıkıyor. Son olarak Zonguldak’ta bir işçinin yaşamını yitirdiği kaçak ocağın da özel şirket tarafından rödövans yoluyla kiralanan sahada faliyet gösterdiği belirlendi. Kaçak ocağın, şirket sahasında nasıl çalışabildiği ise soru işareti yarattı.

 

Haftasonu Zonguldak’ın Kilimli ilçesi Dağbaca mevkindeki kaçak ocakta göçük meydana gelmiş, Volkan Kurtoğlu adlı işçi de yaşamını yitirmişti. Göçükte 1 işçi de yaralandı. Kacak ocağın bulunduğu yer ise soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Genel Maden-İş Sendikası, kaçak ocağın 18 Nolu rödovanslı sahada bulunduğuna dikkat çekti. Saha Gelik Madencilik tarafından rödovans yoluyla Türkiye Taşkömürü Kurumu’ndan (TTK) kiralanmış. Şirketin işlettiği sahada nasıl kaçak ocak açılabildiği soru işareti yarattı. Ayrıca bu kömürün kimler tarafından alındığı da yine yanıtı aranan sorular arasında bulunuyor. Şirketin sahasında kaçak ocağın faliyet göstermesi, sahada nasıl denetim yapıldığı sorusunu da gündeme getirdi. Zonguldak’ta AKP iktidarıyla birlikte

 

2002 sonrasında TTK’nın kendi işletmediği sahaları rödövans karşılığı özel işletmecilere açmasıyla birlikte ölümlü iş kazaları da arttı. Ölümlerin önemli bir bölümü ise kaçak ocaklarda meydana geliyor. Zonguldak çevresinde rödövansla kiralanan sahalarda da çok sayıda kaçak ocak faliyet gösteriyor. Kömürü çıkarmak için elektrik çekilen bu ocakların varlığı herkes tarafından biliniyor. Ancak bir türlü önüne geçilemiyor. TTK’dan rödovans yoluyla sahaları kiralayan şirketlerin gerekli denetimleri yapmadıklarına dikkat çekiliyor. Ayrıca Zonguldak’ta kaçak ocaklardan çıkarılan kömürün nasıl alıcı bulduğu konusunda da çeşitli iddialar dile getiriliyor. Kaçak ocaklardan çıkarılan kömürün rödovans şirketlerine satıldığı da yine iddialar arasında. Kömürün bu yolla sistem içerisine sokulduğuna dikkat çekiliyor. Bazı rödovans şirketlerinin kaçak ocaklardan çıkarılan kömürü sanki kendi ocaklarından çıkmış gibi gösterdiğine işaret ediliyor.

 

Genel Maden-İş Sendikası, madencilik sektöründe yeterli denetim olmadığına dikkat çekerken, denetim elemanı sayılarının artırılmasını istiyor. Sendikanın sorunların önüne geçilebilmesi için dile getirdiği öneriler de şöyle:

 

“Denetim kadroları deneyimli maden mühendisleriyle güçlendirilmeli. Tüm çalışanlar sigortalı, sendikalı ve iş güvencesine kavuşturularak örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalı. Yeraltında taşeron uygulamasına son verilmeli. Riski yüksek kömür havzaları devlet tarafından işletilmeli. Havza madenciliği uygulanmalı, sahalar küçük parçalara bölünmemeli. Yeraltında çalışan maden işçileri için başlangıç ücreti, tartışmasız en az 2 asgari ücret olmalı. Maden Bakanlığı kurulmalı. Yer altı madenciliğinde haftalık çalışma süresi 37.5 saate indirilerek günlük çalışma süresi 7.5 saat, hafta tatili 2 gün olmalı.”

 

Kaynak: Mustafa Çakır/ Cumhuriyet