Güney Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen şiddetli deprem ve yol açtığı tsunami nedeniyle Batı Samoa olarak da bilinen Samoa’da ilk belirlemelere göre 20 kişi öldü. Samoalı gazeteci Keni Lesa, deprem ve tsunaminin en çok vurduğu bölgedeki bir hastaneyi ziyaretinde binanın tsunami kurbanlarıyla dolu olduğunu, can kaybının 20’ye ulaştığını söyledi.

Lesa, ülkenin yerleştiği adaların en büyüğü olan Upolu adasının turistik sahilleri yakınındaki Lalomanu kasabası yakınlarındaki 4 köyün de dalgalar tarafından adeta silinip süpürüldüğünü dile getirirken, can kayıplarıyla ilgili resmi açıklama henüz yapılmadı.

Samoa’ya komşu olan Amerikan Samoası’nda ise daha önce 14 olarak açıklanan can kaybının 24’e yükseldiği bildirildi.

ABD toprağı Amerikan Samoası’nın Valisi Togiola Tulafono, bölge açıklarında denizin altında meydana gelen deprem nedeniyle 50 kişinin de yaralandığını söyledi.

Okyanuslarla ilgili bir konferans için Hawaii’de bulunan Tulafono, Amerikan Samoası’nın en büyük adası olan Tutuila’nın güneyinin harabe haline geldiğini belirterek, yol ve köprülerin zarar görmesi nedeniyle ulaşılmakta güçlük çekilen adanın batısından bilgi alındığında ölü sayısının daha da artabileceğini ifade etti.

Bölgede meydana gelen 8.3 büyüklüğündeki deprem sonucu tsunami uyarısı yapılan Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine ve Pasifik’teki diğer adalarda can kaybı olup olmadığıyla ilgili olarak da henüz bir açıklama yapılmadı.

Hawai ile Yeni Zelanda arasında bulunan volkanik yapıdaki Samoa adalarının Amerikan Samoası bölümünün nüfusu 65 bin civarındayken, Batı Samoa olarak da bilinen Samoa’nın nüfusu yaklaşık 220 bin kişiden oluşuyor.

WASHINGTON, BATI SAMOA’YI ”AFET BÖLGESİ” İLAN ETTİ
ABD yönetimi, şiddetli deprem ve daha sonrasında meydana gelen tsunamiden etkilenen Amerikan Samoası’nı ”afet bölgesi” ilan etti.

ABD Başkanı Barack Obama’nın imzaladığı afet bölgesi kararı, bölgeye federal yardım gönderilmesini öngörüyor.

Söz konusu karar, zarar gören konut ve binaların yeniden yapılmasına mali destek verilmesi, mali kayıpların bir bölümünün karşılanması gibi uygulamaları da kapsıyor.Amerikan Samoası’nda yaklaşık 65 kişi yaşıyor.

Öte yandan, Büyük Okyanus’un (Pasifik) güneyinde meydana gelen şiddetli deprem ve yol açtığı tsunami nedeniyle Samoa ve Amerikan Samoası’ndaki toplam can kaybının en az 44 olduğu bildirildi.

Araçların ve insanların sel suları tarafından adeta yutulduğunu belirten yetkililer, Samoa ve Amerikan Samoası’ndaki kayıpların 100’ü aşabileceğini belirtti.

Batı Samoa Afet Kontrol Merkezi yetkililerinden Ausegalia Mulipola, tsunamiden etkilenen bölgelerde arama ve kurtarama çalışmalarının devam ettiğini, Samua ve Amerikan Samoası’ndaki can kayıbının şu anda bile 100’ü aşmış olabileceğini söyledi.

Bazı köylerde birçok evin denize sürüklendiği haberleri geldiğini ifade eden Mulipola, bazı bölgelerde ise tsunami dalgalarının çekilirken tonlarca kum bıraktığını, arama ekiplerinin kumun altında cesetler bulduğunu söyledi.

TSUNAMİ
Japonca’daki ‘tsu’ (liman) ve ‘nami’ (dalga) kelimelerinin birleştirilmesiyle kullanılan tsunami, ”deprem gibi sismik faaliyetler sonucu denizdeki su kütlesinin dikey olarak hareketlenmesiyle oluşan ve olağandan çok daha fazla hıza sahip dalga” olarak tanımlanıyor.

Saatteki hızı 800-1000 kilometreye kadar da çıkabilen tsunami dalgaları, okyanus açıkları için olağan kabul edilen, ancak kıyılarda rastlanmayacak yükseklik olan 10 metreye veya daha yüksek seviyeye ulaşabiliyor.

Kıyıya ulaşan normal dalgalar sadece su yüzeyinin basit hareketinden oluşurken, tsunamide yüzeyden dibe kadar tüm su kütlesi hareket ediyor. Denizdeki veya okyanustaki akıntıları geçici olarak artırıp azaltması dışında tsunami ile deniz dalgası arasında herhangi bir bağlantı bulunmuyor.

Büyük çaplı tsunamilerin 10 yılda bir gerçekleştiği görülürken, şimdiye kadar kaydedilen tsunamilerin yaklaşık yüzde 59’u Büyük Okyanus’ta (Pasifik), yüzde 25’i Akdeniz’de, yüzde 12’i Atlas Okyanusu’nda ve yüzde 4’ü Hint Okyanusu’nda meydana geldi.

Bugüne kadar en fazla can kaybına neden olan tsunami ise 2004 yılında görüldü. Hint Okyanusu’nda meydana gelen 9,15 büyüklüğündeki depremden sonra ortaya çıkan tsunami, Endonezya, Sri Lanka, Tayland, Malezya ve hatta Somali kıyılarına kadar olan bölge ülkelerinde yaklaşık 230 bin kişinin ölümüne yol açtı.

SABAH