Dikkat edilirse, birkaç gündür hem Erdoğan hem diğer hükümet temsilcileri halka şu ortak mesajı verdiler yaptıkları konuşmalarda…

 

 

 

Safile USUL H&H YORUM

 

 

“Evet, biliyoruz, ekonomik olarak zordasınız, bunu görüyor ve size hak veriyoruz ve çözüm bulmaya çalışıyoruz. Bu durum tüm dünyada böyle zaten, Pandemi nedeniyle tüm ülkeler ekonomik bir darboğazdan geçiyor.”

 

 

Çok belli ki, kabinede ve AKP MKYK’sında bu konu görüşülmüş ve bu mesajı vermek kararı alınmış.

 

 

Bunda etkili olan ana faktörün anket sonuçları olduğu ve de seçmeni eleştiren, “Telefonunu göster, ne kadar pahalı bir cep telefonun var, paran yoksa bu telefon ne” gibi suçlayıcı ifadelerin yanlış olduğu yönünde bir tespit de yapılmış ve bu doğrultuda kararlar alınmış.

 

 

Bu mesajı vermek de bu kararlardan birisi.

 

 

Fakat bu mesaj verilirken pahalılığın sorumluluğunu üzerlerine almamak için de, Pandemi gerekçesi detaylı bir biçimde anlatılıyor mesajlarda.

 

 

Pandeminin pahalılığın sebebi olmadığını anlamak için fiyat stabilitesine önceden beri sahip olan ülkelere bakmak lazım.

 

 

Ki, bunlar ağırlıklı olarak Avrupa ülkeleri.

 

 

Bu ülkelerde fiyatlar Pandemiden önce de stabildi, şimdi de.

 

 

Arada bazı alanlarda nispi fiyat artışları olsa da, bunlar örneğin 1 fiyat biriminin yüzde 1’i gibi artışlar.

 

 

Bizde ise, sadece son bir senede aynı kalem malda yüzde 300’lük fiyat artışları var.

 

 

Örneğin Ayçiçek yağı.

 

 

Litresi 5 Tl’den 25 Tl’ye çıktı.

 

 

Avrupa’da 1 lt’si 3 sene önce 2 Avro ise, bugün de iki Avro.

 

 

Bir kilo pirinç 1 Avro idiyse, bugün de 1 Avro.

 

 

Veya, 1 Avro 1 Cent. (yüzde 1 yani)

 

 

Bizde ise, bundan 2 sene önce kilosu 5 Tl olan pirinç bugün 22 TL.

 

 

Şimdi gelelim, gazete arşivlerinden bile bir bakışla görülmesi mümkün olan gerçeğe.

 

 

Türkiye’de fiyatlardaki aşırı artışın başlama tarihi Erdoğan’ın Trump ile yaşadığı Rahip Brunson krizidir.

 

 

2018 Temmuz’u bu krizin ilk başlangıcı idi.

 

 

Ardından uzun süre devam etti ve Rahip Brunson’un tahliye edildiği 12 Ekim 2018’e kadar en yoğun biçimde sürdü.

 

 

Rahip Brunson Ekim’de serbest bırakıldı ama kriz bitmedi.

 

 

Zira bir piyasada para dengeleri siyasal bir kriz nedeniyle bu kadar azam ve korkunç bir biçimde oynarsa, o dengelerin yeniden yerine oturması için o toplumda yeni ve çok güçlü pozitif bir siyasal sıçrama olması gerekir. (2001 krizi AB dengeleriyle aşıldı mesela)

 

 

Bu cümlemi isterseniz bir matematik formülü olarak kabul edebilirsiniz. O derece kesin.

 

 

Bir de, Rahip Brunson krizi dönemi sebepli fiyat artışları şu nedenle de kötüleşti.

 

 

İlk fiyat oynamalarından sonra bir noktada fiyat oynamaları olunca, bu diğer alanlara da sirayet etti.

 

 

 

Daha doğrusu fırsatçı bir tutumla sebepsiz, yani üretim maliyetlerine vs. dayanmayan fahiş artışlar oldu.

 

 

Ama bu durum bir piyasanın dengesi bozulduktan sonra kontrol altına alınması çok zor bir faktördür.

 

 

Önemli olan ve siyasi basiret gerektiren durum siyasal dengelerin bu derece oynamasına sebep olmamaktır.

 

 

Safile USUL Twitter

 

 

---

Yazarın Son Yazıları:
Köfteden de gitti birkaç puan
İstanbul’a alındı gözüyle bakabiliriz
Gökhan Zan ve ses kaydı