TMO’nun, 2020 için bin 325 lira ödediği yerli mısır iç piyasada bin 759 liraya alıcı buluyor. 150 bin tonluk mısır ithalatı için ise yeni ihale açıldı. Son ihalede fiyat ton başına 273,6 dolardı. Tutar değişmezse, küresel mısır tekellerine 1 ton mısır için 2 bin liradan fazla ödenebilir.

 

 

Türkiye’nin tarım ihracatının önemli bir kısmını stoklanabilir olmayan yaş sebze ve meyve oluşturuyor. Buna karşılık ülke, stoklanabilir, küresel gıda tekellerinin kontrolündeki ürünleri ithal ediyor. Tarımda ve gıdada sömürgeci bu anlayışa teslim olundukça, tarımdaki dış ticaret açığı artarken, ülke tarımında da küçük çiftçilik tasfiye ediliyor.

Bu duruma çarpıcı bir örnek de yaşandı. Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) 18 Mart 2021’de 150 bin ton ithal yemlik mısır için ihale açtı. İhale kapsamında Derince Limanı’na teslim 60 bin ton (2×30.000), İzmir limanı teslim 30 bin ton ve Bandırma Limanı’na teslim 25 bin ton olmak üzere 115 bin ton yemlik mısır alımı yapılacak. İhale için yükleme dönemi ise 25 Mart 2021-20 Nisan 2021 olarak belirlendi. Bu büyüklükte mısır ithalatı ise küçük çiftçilerden değil, küresel gıda tekellerinden elde ediliyor. Küçük çiftçilerin bir araya gelmedikleri takdirde böyle büyük alımları temin edecek güçleri bulunmuyor. Hal böyle olunca bu temini yapabilecek büyük şirket sayısı azaldıkça fiyat da artıyor.

 

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın tarimdunyasi.net’te yayımlanan haberine göre Toprak Mahsulleri Ofisi yaptığı her yeni ihalede daha yüksek fiyattan mısır almak zorunda kaldı. Geriye dönük bakıldığında 24 Kasım 2020’de yapılan ihalede Türkiye’ye teslim fiyatı ton başına ortalama 249,06 dolar olurken, 12 Ocak 2021’de yapılan ihalede ton başına fiyat ortalama 266,96 dolar oldu. Son olarak 11 Şubat 2021’de yapılan 235 bin ton mısır alım ihalesinde fiyat ton başına 273,60 dolara çıktı. Dünya fiyatları küresel şirketlerin marifetiyle birbirine yaklaşıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin günlük piyasa bültenine göre, 10 Mart 2021’de Türkiye’de serbest piyasada mısırın tonu bin 759 liradan alıcı buluyor. Dolar karşılığı 231 dolar. Aynı bültende yer alan bilgilere göre 10 Mart 2021 itibariyle Amerika Birleşik Devletleri mısır fiyatı ton başına 243 dolar, Arjantin’de 232 dolar ve Ukrayna’da 262 dolar. Böylece dünyadaki fiyatlar hemen hemen benzer bantta dalgalanarak küresel şirketler eliyle fiyatlar kontrol edilmiş oluyor.

 

Son mısır ihalesinde ithal edilen 1 ton mısıra ödenen 273,6 doların TL karşılığı 12 Mart itibariyle 2 bin 52 TL ediyor. Buna karşılık Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli 29 Temmuz 2020’de katıldığı bir televizyon programında 2020 ürünü yerli mısır alım fiyatını ton başına bin 325 lira olarak açıklamıştı. Böylece küresel tekellerin ülkeden kopardığı pay 1 ton mısırda 727 TL (2052-1325) oldu.