Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan Facebook, Twitter, Instagram, YouTube, Tiktok gibi yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılara yeni yükümlülük ve yaptırımlar getiren düzenleme Çarşamba günü TBMM’den geçerek yasalaştı.

 

 

Fundanur Öztürk / BBC Türkçe

 

 

İktidar partisi AKP, yasal düzenlemeye gerekçe olarak, internet kullanıcılarının kişisel başvurularında veya kamu kurumlarının bildirimlerinde yaşanan zorlukların aşılması için sosyal ağ sağlayıcılarla muhataplık ilişkisi kurulmasını gösteriyor.

Yasanın Meclis’ten geçmesi sonrası ifade özgürlüğü ve sansür tartışmaları ise sürüyor.

Yeni yasayı BBC Türkçe’ye değerlendiren insan hakları hukukçusu Kerem Altıparmak’a göre yeni düzenlemede hem kullanıcıların ifade özgürlüğünü hem de direkt şirketlerin politikalarını doğrudan olumsuz etkileyecek pek çok madde bulunuyor.

Altıparmak kullanıcıların sosyal medyada özgürce paylaşım yapmalarını engelleyecek önemli değişikliklerden biri olarak sosyal medya şirketlerinin kullanıcılara ait kişisel verileri kamu otoriteriyle paylaşmak zorunda kalacağını örnek gösteriyor.

Örneğin sosyal medya ağı Twitter, tüm dünyada anonim kalmayı tercih eden kullanıcıların kişisel bilgilerini kamu otoriteleriyle paylaşmama prensibine uygun bir politika izliyor.

Anonim bir hesaptan yapılan paylaşımlar hakkında erişim engeli kararı verilmiş olsa da Twitter bunları siyasi ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirip kararı uygulamayı reddedebiliyor.

Altıparmak ise yeni yasa ile birlikte hakkında erişim engeli kararı verilen paylaşımlar hakkında suç duyurusunda bulunulur ve soruşturma başlarsa Twitter’ın bu kişisel verileri paylaşmak zorunda olacağını söylüyor.

 

‘İnsanlar bir daha düşünecek’
Altıparmak, sosyal medyadaki anonim kimliğinin sosyal medya ağları tarafından otoritelerle paylaşılabilmesi ihtimalini Türkiye’de sosyal medya üzerinden yürütülen birçok hak savunusunu doğrudan etkileyeceğini değerlendiriyor:

“Diyelim ki bir kadın cinayeti ya da siyasilerin dahil olduğu bir yolsuzlukla ilgili Twitter’da hashtag çalışması yaptınız ve insanlar da anonim olarak altında paylaşımda bulunuyorlar. Bir sulh ceza hâkimi de bu paylaşımların mevcut kanun uyarınca kamu düzenini bozduğuna kanaat getirerek erişim engelleme kararı getirdi. Bu karar BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) tarafından Twitter’a tebliğ edildi ve Twitter da bunun üzerine yapılan paylaşımları kaldırdı.

“Yasa, bu durumda söz konusu paylaşımlar hakkında suç duyurusunda bulunulabileceğini ve Twitter’ın da bu paylaşımları yapanların kişisel bilgilerini verme yükümlülüğü olduğunu söylüyor. Dolayısıyla bundan sonra vatandaşlar herhangi bir hashtag çalışması söz konusunda olduğunda, ben bu paylaşımda bulunacağım ama kimliğimin direkt paylaşılma ihtimali var diye düşünecek.”

Altıparmak, yeni yasayla birlikte sosyal medyada eleştirel paylaşımda bulunan kişilerin “eninde sonunda” bu durumla karşı karşıya kalacağını değerlendiriyor:

“Sosyal medya ağları eğer kanun uyarınca, kullanıcı bilgilerinin paylaşılmasına ilişkin talebi cevaplamazsa para cezası verilmesi öngörülüyor. Bu doğal olarak kademeli şekilde kullanıcıların ifade özgürlüğünü de etkileyen bir yaptırıma dönüşecek.”

“Sosyal medya ağları, bu para cezalarının önüne geçmek için kendilerine gelen tüm bilgi taleplerini karşılama yolunu ya da paylaşımları direkt kaldırma yolunu tercih edebilirler. Bu durumda Türkiye’de kullanıcılar, son derece demokratik ortamda söyleyebileceği bir lafı söyleyemez hale gelecek.”

 

 

https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-53596674