Geliştirilen buluşların hayata geçmesi için kamudan proje talebi gelmesini bekleyen TÜBİTAK artık kendisi şirket kuracak ya da ortak olacak. Kurum bu sayede ekonomik değeri olan projeleri hayata geçirecek. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Ergün, “TÜBİTAK’ın buluşları artık rafta kalmayacak” dedi.
 
Bugüne kadar sadece buluş ve proje geliştirmekle sorumlu olan TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu) artık bu proje ve buluşların hayata geçirilmesini sağlayacak şirketler kuruyor. Bugüne kadar geliştirilen proje ve buluşların hayata geçirilmesi için kamu kuruluşlarından sipariş gelmesini bekleyen TÜBİTAK, artık kendisi şirket kurup, şirketlere ortak olabilecek. Böylece ekonomik değeri olan projeler TÜBİTAK şirketlerinde piyasayla tanışacak.
 
Araştırma rafta kalmayacak
 
TÜBİTAK’la ilgili mevcut düzenlemelere göre bugüne kadar geliştirilen proje ve buluşlar, üretilip rafa kaldırılıyordu. Bunların hayata geçmesi için bir kamu kurumunun bu proje ya da buluşları talep etmesi gerekiyordu. Yeni dönemde yasal zemin Torba Yasa’ya eklenen bir maddenin yasalaşmasıyla hazırlandı. Artık TÜBİTAK kendisi şirket kuracak ya da kurulu şirketlere ortak olacak. Bu kapsamda ”venture capital” şirketleriyle ortak fon oluşturabilecek, bu fonlara katılma ve doğrudan doğruya bu fonların, teknoloji firmalarına yönelmesini sağlayabilecek.
 
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, son dönemde kendisini de heyecanlandıran gelişmeyle ilgili süreci şöyle anlattı: “TÜBİTAK’a denilmiş ki ‘sen bu araştırma, buluş proje geliştirme işine bak’. Ticarileşmeyecek mi bunlar? ‘Birisi yaparsa yapar, sen araştırmanı yap’. Hep böyle olmuş. Eğer kamudan bir sipariş değilse, yapılan araştırmanın piyasaya çıkması, iş görmesi mümkün olmuyor. Araştırma, enstitüde rafta kalıyordu. Ancak artık kalmayacak.”
 
Bakan Ergün ayrıca, “Yeni finans kaynaklarıyla, teknoloji firmalarını buluşturmayı sağlayan, daha çok teknoloji firmalarına destek vermek, hatta kritik teknolojilerde geçici ortak olmak, birtakım ortaklıklar oluşturmak gibi unsurları içeren bir düzenlemeyi hayata geçirdik. Bu, Bilim, Teknoloji Yüksek Kurulu’nda aldığımız kararların bir yansıması” açıklamasını yaptı.
 
Bundan sonrası için ise Bakan Ergün, “TÜBİTAK’ın kurumsal yapısı biraz daha güçlenmiş, aktiviteleri de artmış olacak. TÜBİTAK, piyasada herkesin yapabileceği işleri yapan, bunlardan para kazanan bir kurum olmayacak. Ama artık bilgiyi, buluşu, toplum yararına ürün haline getiren mekanizmayı daha kolay yürütebilecek” şeklinde konuştu.
 
BAKAN ONAYIYLA ŞİRKET KURULACAK
 
TÜBİTAK’ın buluş ve projeleri piyasayla tanıştırabilmesini sağlayacak en önemli düzenleme 12 Temmuz’da yürürülğe giren Torba Yasa’yla yapıldı. Buna göre TÜBİTAK Kanunu’na şu maddeler eklendi:
 
“Kurum bünyesinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yapan merkezlerde, enstitülerde ve birimlerde geliştirilen teknolojilerin üretimde ve ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılmasını, tanıtılmasını veya bunlardan daha kolay yararlanılmasını sağlamak için gerekli ortamları ve yönetim yöntemlerini hazırlamak ve bu teknolojilerin ülke ekonomisine, sınai ve sosyal gelişmeye katkıda bulunacak ticari değerlere dönüşmesini sağlamak, bu amaçla ilgili Bakanın onayı üzerine şirket kurmak, kurulmuş şirketlere ortak olmak.
 
Ayrıca, “…erken aşamadaki gelişme potansiyeli olan buluşların ticarileştirilmesi amacıyla faaliyet gösteren tüzel kişi ve fonları desteklemek, ayrıca bu amaçla ilgili bakanın onayı üzerine şirket kurmak, kurulmuş şirketlerde imtiyazlı pay sahibi olmak; kamu ve özel sektörün araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri sonucu elde edecekleri çıktıların ticari değere dönüştürülmesini desteklemek; sanayinin üniversite ve araştırma kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapmasını sağlayacak programlar geliştirmek ve bu iş birliğinin somut hale dönüşebileceği ortamlar oluşturmak; bu alanlarda girişimciliği desteklemek; fikri ve sınai haklara ilişkin destek vermek; bu bentte sayılan amaçlarla Bilim Kurulu tarafından belirlenecek usul ve esaslar doğrultusunda teminatlı veya bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın, hibe niteliğinde ve/veya geri ödemeli destekler vermek ve ön ödemede bulunmak.”