Mayıs ayındaki seçimler sonrası hükümet kurulamaması nedeniyle tekrar sandık başına giden Yunan halkı, bir kez daha AB’nin kurtarma planını savunan Yeni Demokrasi’yi birinci yaptı. Samaras, PASOK’la hükümet kurmayı deneyecek.
Avrupa’nın da dört gözle beklediği Yunan genel seçimlerinde dün de istikrarı sağlayabilecek bir tek parti iktidarı çıkmadı. Ülke siyasetinin demirbaşlarından merkez sağ partisi Yeni Demokrasi (YD) yüzde 29.5 oy oranıyla, Brüksel kaynaklı bütçe kesintilerini şiddetle reddeden radikal sol koalisyon SİRİZA’yı az farkla geçerek sandıktan birinci çıktı. Yüzde 27.1 oy alan SİRİZA’nın ardından sosyalist PASOK partisi yüzde 12’yle üçüncü oldu. Birinci partiye fazladan verilen 50 sandalyenin de eklenmesiyle 128 vekile ulaşan YD’nin, 33 vekile sahip PASOK’la hükümeti oluşturması kağıt üzerinde mümkün gözükse de koalisyon kurulup kurulmayacağı yine belirsiz kaldı. Seçim sonrası ilk açıklamasında YD lideri Andonis Samaras uluslararası kamuoyu ve para piyasalarını yatıştırma amacıyla “Yeni bir macera olmayacak, Yunanistan olarak şimdiye kadar imzaladığımız anlaşmalara saygılıyız, üstlendiğimiz yükümlülükleri uygulayacağız” ifadesini kullandı.

PASOK’UN?HÜKÜMETTE SİRİZA?ISRARI
Samaras’ın açıklamaları, uluslararası ekonomik dengeleri dahi sarsabileceği tahmin edilen Yunan seçimlerinin sonuçlarından sonra Atina’nın euro’ya sadık kalması ve IMF-AB kurtarma planında öngörülen acı reçeteyi uygulayacağını beyan ederek durumu sakinleştirme amaçlı ifadeler olarak yorumlandı.
Samaras, YD olarak ülkede bir “milli kurtuluş hükümeti” kurulmasını hedeflediklerini de açıkladı. Ancak, seçim sonuçlarından hemen sonra Atina’da yine bilinen “Bizans Entrikaları” başladı. Siyasi gözlemciler YD’nin, AB’ye sadık güçlerden PASOK ile 300 sandalyelik Yunan parlamentosunda 161 sandalyelik, PASOK ve Demokratik Sol Parti ile 168 sandalyelik bir çoğunluk sağlayan koalisyon kurulabileceğine dikkati çekiyorlar. Ancak, dün gece aniden PASOK, kurulacak hükümete 2. parti SİRİZA’nın da katılmasını da şart koşunca Atina’da bugünden itibaren başlayacak koalisyon kurma çabalarının yine siyasi oyunlara sahne olacağını gösterdi. PASOK lideri Evangelos Venizelos ‘ilk dört partinin katılımıyla bir ulusal birlik hükümetinin kurulması’ için çağrıda bulunsa da SİRİZA lideri Aleksis Çipras “Artık anamuhalefet partisiyiz” açıklaması yaptı.

Çipras: Anamuhalefet olacağız

Yunanistan ekonomik kriz çıkmazına düşmeden önce 2009 yılında yapılan seçimlerde SİRİZA oyların sadece yüzde 4.6’sını almıştı. Fakat AB ve kemer sıkma politikaları ile zor günler yaşamaya başlayan Yunanlar, SİRİZA lideri Aleksis Çipras’ın Avrupa’ya meydan okuyan tavırlarını sevdi. Seçim programında, ‘IMF-AB ikilisinin Yunanistan’da kredi yardımı karşılığı dayattığı kemer sıkma politikasının iptalini’, ‘ülkenin dış borcunun en önemli kısmının tamamen iptalini’ ve ‘mayıs ve haziran ayları için öngörülen borçların ödenmemesini’ öngören SİRİZA’nın hükümet kurması ihtimali Avrupa’yı tedirgin ediyor. Dünkü seçimlerde yüzde 27.1 oy alan Çipras, Sosyalist PASOK’un hükümete bütün sol partilerin katılması çağrısını elinin tersiyle iterek “Samaras’ı telefonla aradım ve tebrik ettim. Hükümeti kurabilecek durumda. Biz muhalefet olacağız. Biz, kurtarma planına karşı olan insanların çoğunluğunu temsil ediyoruz” açıklamasını yaptı.

Sandıktan partisi Yeni Demokrasi birinci çıksa da; hükümet kurmak için sol partilerin hükümete katılmasını isteyen sosyalist PASOK’la müzakere etmek zorunda kalan Antonis Samaras basın açıklamasında “Bugün Yunan halkı euro’da kalma isteğini ortaya koydu. Ülkeyi euro’da tutmak isteyen bütün siyasi güçlere birlik hükümetine katılmaları için çağrıda bulunuyoruz. Ülkenin kaybedecek bir dakika bile zamanı yok” dedi.

Şimdi ne olacak?

SİRİZA’nın anamuhalefet olmak istediğini beyan etmesiyle komşuda 2 siyasi senaryo öne çıkıyor:
İyİmser senaryo: YD liderliğinde PASOK ve Demokratik Sol katılımı ile orta vadeli (6 ay-1 yıl) bir koalisyon hükümeti kurulacak. Böylece euro dışına çıkması olasılığı devre dışı bırakılacak. IMF ve AB’nin kurtarma planı çerçevesinde ülkeye gerekli kredi vadeleri tahsil edilecek ve acı reçetenin hafifletilmesi için müzakerelere başlanacak.
kaos senaryosu: YD liderliğinde bir koalisyon kurulması mümkün olmazsa yeniden seçim gündeme gelecek. Bu durumda Yunanistan’ın apar topar iflas etme ve euro bölgesi dışına atılması riski kuvvet kazanacak.

İZLENİM

‘Bir ay sonra yeniden görüşmek üzere’

Yunanistan güneşli bir Atina sabahında, 40 gün sonra yeniden ülkenin içine düştüğü darboğazdan aranan çıkış yolunu seçmek için sandık başına gitti. Ekonomik krizin ardından 6 Mayıs’taki seçimler sonrasında hükümet kurulamaması ile içine düşülen kaostan çıkılabilmesi için adeta mucize bekleyen Yunanlar, seçimlerden bir gün önce milli takımın Euro 2012’deki zaferi ile biraz olsun mutlu oldu. Yunanistan’ın, Rusya’nın ezici üstünlüğüne rağmen yarattığı tek fırsatla maçı 1-0 galip bitirmesi ve çeyrek finale yükselmesi ülkede coşkuyla kutlanırken TV ve radyolara yağan mesajlarda “Mucize yarattık, aynı şekilde sorunlarımızı da aşacağız” şeklinde ifadeler kullanıldı.Yunan medyası da seçimler, kriz ve futbolu bağdaştırarak “İşte borcumuzu böyle öderiz” manşetleri attı.

Parasızlıktan oy kullanamadılar
Fakat seçim sabahı, geceki coşkudan adeta eser kalmamıştı. Seçimlere katılım 6 Mayıs’ta olduğu gibi düşüktü. Sandıkların kapanmasına yakın katılımın bu defa yüzde 65’in de altına indiği tahmin ediliyordu. Özellikle Atina’da seçim merkezleri son derece tenhayken kısa mesafede sahil kenarındaki yerleşim noktalarındaki seçim merkezleri ise doldu taştı. Atinalıların birçoğu ise seçim bölgelerine gitmeye gerek duymadı. Arka arkaya seçimlerin yarattığı yorgunluğa ek olarak, ekonomik darboğaz çoğu Atinalının “memleketine” oy vermeye gitmeyi iptal etmesine neden oldu. Özellikle seçim bölgesi adalar olanlar, vapur bilet fiyatlarının yüzlerce euro’ya mal olması nedeniyle, yol parası vermek yerine oy kullanmamayı tercih etti.

Mayoyla sandığa gittiler
Sandık başına gidenler ise umutsuzdu. Sandık çıkışı görüştüğümüz Yunanlar kötümser ifadeler kullandı ve “Yenilik beklemiyoruz”, “Sandıktan yine bunalım çıkacak”, “Tarihimiz benzer örneklerle dolu, gidişatımız kötü”, “Bir ay sonra yeniden buluşmak üzere”, “Perde arkasında 5-6 dakika oturup düşündüm, dışarı çıktığımda midem bulanıyordu” dediler. Sandık çıkışı her şeye rağmen neşesini kaybetmeyen ve güzel havanın tadını çıkartanlar ise son derece espriliydi. Bir Yunanlı oyunu kullandıktan sonra, “Mayo ve parmak arası terlikle, elimde güneş yağıyla oy vermeye gelirken çekiniyordum ancak bir de baktım ki başkaları da aynen benim gibi” diye konuştu.