Koronavirüs kaynaklı vaka sayısının 65 bini ve ölü sayısının bin 400’ü geçtiği Türkiye’de sürecin başından bu yana en çok tartışılan konulardan biri de maske.

 

 

 

İndependent Türkçe’den Gökçen Tuncer’in haberine göre Çoğunlukla solunum yoluyla bulaştığı için uzmanların öncelikli önlem yolları arasında tuttuğu maskenin bir ay önce Türkiye gündemindeki yeri, fahiş fiyatlarıydı.

Gelinen noktada durum ise maskelere satış yasağı konması, 20-65 yaş arası kişilere PTT ve eczaneler üzerinden dağıtılması.

Cumhurbaşkanlığı’nın talimatı ile Sağlık Bakanlığı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ortak kararı kapsamında maske talep edenler, öncelikle bu taleplerini maske.epttavm.com üzerinden dolduracakları form ile belirtiyor. Ailesi için maske temin etmek isteyenler, aile üyelerinin bilgilerini forma yazmak zorunda.

Herkesin haftalık, içerisinde beş adet maske olan bir kutu alma hakkı bulunuyor. Bundan sonrasında maskeler, PTT Kargo ile ücretsiz olarak adrese teslim ediliyor.

Eczanelerde yöntem biraz daha farklı. PTT bünyesinde kurulan internet sitesine aşırı yüklenme olduğu için talebin bir kısmı e-devlet’in sitesine yönlendirildi.

Bu sitede işlem yapılması için ise PTT’den e-devlet şifresi alınması gerekiyor.

e-devlet şifreleriyle basvuru.turkiye.gov.tr sitesi üzerinden maske talep edenlerin cep telefonlarına bir süre sonra bir mesaj geliyor. Maskelerin ilgili eczaneye ulaştığını bir kodla birlikte haber veren bu mesajlar olmadan hiçbir eczane maske veremiyor.

 

 

32 milyonun talebi “doğrulandı”

 

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 13 Nisan’da yaptığı açıklamaya göre uygulamanın başladığı 6 Nisan’dan bugüne kadar 32 milyon vatandaşa mesajla “doğrulama kodu” gitti. Ve sayının üç gün içerisinde 40 milyona yaklaşması bekleniyor.

Toplam nüfusun yaklaşık yüzde 40’ına tekabül eden bu rakam, hâliyle beraberinde aksaklıkları da getiriyor.

Maskelerin yanı sıra normal kargo taşımacılığına da devam eden PTT Kargo’daki yoğunluk, dolayısıyla bazı maskelerin teslim edilme süresinin uzaması, vatandaşın doğrulama kodunu beklemeden eczanelere gitmesi, ya da doğrulama kodu ile gidenlerin TC Kimlik numaralarıyla uyumsuzluk yaşaması, eczane personeli ile maske talep edenler arasındaki gerginlikler, maskelerin eksik çıkabilmesi ya da bazılarının hijyen kurallarına uymaması, son bir haftada en fazla gelen şikâyetler arasında.

 

 

“İnsanların telefonu kendi üzerlerine kayıtlı değil”

 

 

Sağlık Bakanlığı’nın yoğunluk oluşmaması için “İlk etapta 57-65 yaş arasına maske dağıtılacak” talimatını ve talep eden herkesin 10 günde beş maske hakkı olduğunu hatırlatan Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı, uygulamanın başlamasıyla birlikte bazı sıkıntıların doğduğunu söyledi.

Bunlardan ilki “doğrulama kodunun” gittiği telefonların, bir başkasının üzerine kayıtlı olması. Ercanlı’nın açıklamasına göre kendi için maske talep eden biri, kendi üzerine kayıtlı olmayan telefona gelen “doğrulama kodu” ile eczaneye gidiyor. Ancak kod ile kendi TC Kimlik numarası uyuşmuyor.

Independent Türkçe’ye konuşan Taner Ercanlı, “Mesele kişinin eşinin telefonu da kendi üzerine kayıtlı. O kişiye de tek bir kod gidiyor. Bir kişinin bir telefonuna mesaj gönderiliyor. Bu sefer de eşinin maskesini alamıyor” örneğini verdi.

 

 

“Sosyal medyadan duyan eczaneye geliyor”

 

 

Ercanlı’nın açıkladığı diğer bir sıkıntı ise “doğrulama kodu” olmadan eczaneye gidenler.

Ankara Eczacı Odası Başkanı, insanların sosyal medya ya da televizyonda “maske dağıtımı başladı” haberlerini görüp, herhangi bir işlem yapmadan eczanelere başvurduklarını, bu durumun önünü alamadıkları bir yoğunluğa yol açtığını ve eczacılar ile müşteriler arasında gerginliklerin çıktığını söyledi.

 

 

Gençlere maske dağıtımı henüz başlamadı

 

 

Taner Ercanlı’nın bahsettiği diğer bir anlaşmazlık da maske dağıtımında öncelik verilen gruplar.

İlk etapta İstanbul ve Ankara’da başlatılan maske dağıtımı öncelikli olarak 57-65 yaş arasına yapılacak. Yani 25 yaşında birinin “Benim maskem neden hâlâ gelmedi?” sorusunun cevabı biraz da burada yatıyor. Ankara Eczacı Odası Başkanı, yaşadıkları durumu şöyle anlatıyor:

SMS sadece 57-65 yaş grubuna gittiği için, daha alt yaş grubundaki ihtiyaç sahipleri maskeye hiçbir şekilde ulaşamıyor. Onlarda da problem yaşamaya başladık. Mesela genç biri, bankaya, sağlık ocağına ya da eczaneye gidecek. Maskesi yok. Satın da alamıyor. Şu anda eczaneden ücretsiz de alamıyor. Eczanelerimizden maske talep ediyorlar. Ancak ne yazık ki veremiyoruz. Bu yaş aralığı aşağı doğru inecek ama ne kadar sürede inecek bilemiyoruz.

 

 

“Maskelerdeki eksiklik, toz, toprak içinde olması gibi şikayetler geliyor”

 

 

50’lik kutular hâlinde dağıtılan maskelerde eksik olabildiğini, yırtık çıkabildiğini, hatta kutu içerisinde toz, toprak olduğu yönünde şikâyetlerin de geldiğini söyleyen Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı, eczacılardan bu eksiklikleri not almalarını istediklerini belirtti.

Kuruluş amacı Türkiye’nin sağlık hizmeti ihracatını desteklemek olan Uluslararası Sağlık Hizmetleri A.Ş.’den (USHAŞ) kendilerine maske gönderildiğini belirten Ercanlı, şöyle konuştu:

USHAŞ kanalıyla bize gönderiliyor. Biz, ecza depolarından dağıtımını gerçekleştirtiyoruz. Bunlar seri üretim ya da standart üretim sonucu eczanelere dağıtılan maskeler değil. Tamamen kamunun elindeki mevcutlardan yürütüldüğü için bu maskelerin paketlerinde çok fazla eksik olabiliyor. Biz eczacılarımızdan bu eksiklikleri not almalarını istiyoruz ve bu eksiklikleri daha sonra kuruma bildireceğimizi söylüyoruz. Çünkü bunu kamunun tek tek sayarak dağıtması ya da eczacının tek tek sayarak alması, şu şartlarda çok olası değil.

Maske talep edenlerin kendilerine SMS gelmeden kesinlikle eczanelere gelmemeleri gerektiğini özellikle vurgulayan Ercanlı, “Eczacılarımız bu işi gönüllü yapıyor. SMS gelmemesinden ya da maskeyi alamamalarından kesinlikle bizim meslektaşlarımız sorumlu değil” diye konuştu.

 

 

“Sağlık Bakanlığı’na ‘Dağıtımı yalnızca TC Kimlik No ile yapalım’ önerisini sunduk”

 

 

Independent Türkçe’nin ulaştığı İstanbul Eczacı Odası Başkanı Cenap Sarıalioğlu da kendilerine eczanelerden benzer “maske eksiklikleri” şikâyetlerinin geldiğini ancak esas problemin sistemsel olduğunu belirtti.

Kademeli başlatılan maske dağıtımında “doğrulama kodu” ve “TC Kimlik numarası” uyuşmazlığının İstanbul’da da yaşandığını ifade eden Sarıalioğlu, bu durumun süreci uzattığını, süreç uzadıkça da yoğunluğun arttığını, tartışmaların oluştuğunu söyledi.

İstanbul Eczacı Odası Başkanı, yoğunluğu azaltmak ve işleri hızlandırmak için Sağlık Bakanlığı’na “Doğrulama kodu göndermeyin, sadece TC kimlik numarası ile dağıtımı yapalım” önerisinde bulunduklarını ve bir dönüş beklediklerini söyledi.

 

 

İstanbul’da 9 milyon maske dağıtılmayı bekliyor

 

 

Sarıalioğlu, bugüne kadar İstanbul’daki eczanelere 10 milyon maske teslim edildiğini ve vatandaşlara 1 milyonunun dağıtılabildiğini söyledi. Sarıalioğlu’na göre bunun nedeni, sistemin basit olmaması ve çok yavaş çalışması.

İstanbul Eczacı Odası Başkanı Sarıalioğlu’nun vurgu yaptığı diğer bir konu da hâlihazırda risk grubunda olan eczacıların, maskelerin ücretsiz olarak dağıtılmasıyla artan yoğunlukla birlikte hastalığın bulaşması ya da bulaştırılması noktasında daha büyük bir risk alanına girmiş olmaları.

Sarıalioğlu, “Bakanlık’tan talep ettiğimiz koruyucu ekipman sağlanmasının daha ivedi şekilde hayata geçmesini talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.

İstanbul ve Ankara’dan sonra İzmir ve Antalya’daki eczanelerde de ‘ücretsiz maske’ dağıtımı bu hafta başlıyor.

 

 

Beş eczacı hayatını kaybetti

 

 

Eczacıların sağlık durumu ile ilgili bir açıklama yapan Türk Eczacıları Birliği, 13 Nisan itibariyle meslektaşlarından beşinin hayatını kaybettiğini, dört eczacının hastanede tedavi gördüğünü, 12 eczacının evinde karantinada olduğunu, üç eczane çalışanının hastanede tedavi gördüğünü ve 25 eczane çalışanının ise evinde karantinada olduğunu duyurdu.

“Açıkladığımız verilerin birer sayı değil birer can olduklarının bilincindeyiz. Hastalanıyor, ölüyor, koruyucu ekipmanlara ulaşmakta zorluk çekiyor, ekonomik sıkıntılar yaşıyor; yine de bir an olsun geride durmadan mücadelemize devam ediyoruz” denilen açıklamaya şöyle devam edildi:

Ancak tüm bunlara rağmen görmezden gelinmek, yok sayılmak istemiyoruz. Bu sebeple taleplerimizi bir kez daha yineliyor, bir an evvel yerine getirilmesi için kamu otoritelerini göreve çağırıyoruz:

– Tüm eczacılarımızın ve eczane çalışanlarımızın düzenli aralıklarla testten geçirilmesini istiyoruz.

– Koruyucu ekipman temini konusunda acil yardım çağrısında bulunuyoruz.

– Hükümet’in açıkladığı ekonomik paketlerde eczacılarımıza da yer verilmesini istiyoruz.