CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, Dersim olaylarıyla ilgili arşivlik malzeme niteliğindeki her türlü bilgi ve belge bulunduran kamu kurum ve kuruluşları, gerçek kişiler, tüzel kişiler, üniversiteler, sivil toplum örgütlerinin ellerinde bulundurdukları arşivlik malzemesini TBMM’ye teslim etmesi için kanun teklifi verdi.

Tanrıkulu, TBMM Başkanlığına, Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve
Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Teklifini sundu.

-GEREKÇE-

Teklifin gerekçesinde, dağınık halde bulunan Dersim olayları ile ilgili
kamuoyuna açık veya gizliliği devam eden her türlü bilgi, belgenin
Türkiye Büyük Millet Meclisine taşınması için çalışmaların
yapılmasısının amaçlandığı belirtilerek şöyle denildi:

“1937 ve 1938 yıllarında Dersim’e yönelik kapsamlı olarak sürdürülen
‘Tunceli Harekâtları’ neticesinde 13 binden fazla insanın hayatını
kaybettiği, 14 bin kişinin zorunlu göçe tabi tutulduğu ve ülkenin
batısında yer alan illere sürgün edildiği bilinmektedir. Bu harekâtların
öncesi ve sonrasında Dersim’de mutlak devlet hâkimiyetinin tesisi için
çok çeşitli raporların Ankara’ya sunulduğu, bu raporların bazılarının
yurttaşları düşman olarak gösterdiği bilinmektedir.

Bu kapsamda, Dersim’de 1926’lardan 1940’lara kadar neler yaşandığının,
Devletin bu konuda nasıl bir strateji izlediğinin, yaşananların
boyutlarının neler olduğunun anlaşılabilmesi için başta
Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisi, İçişleri
Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Genelkurmay
Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı,
Jandarma Genel Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı olmak üzere
Devletin diğer tüm birimlerinde bulunan bu olaya ilişkin tüm bilgi ve
belgelerin Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde toplanmasını ve
buradan da yerli ve yabancı tüm araştırmacıların hizmetine sunulmasını
gerekli olduğuna inanmaktayız.”

-TEKLİF NE GETİRİYOR-

Teklife göre, Dersim olaylarıyla ilgili arşivlik malzeme niteliğindeki
her türlü bilgi ve belge bulunduran kamu kurum ve kuruluşları, gerçek
kişiler, tüzel kişiler, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ellerinde
bulundurdukları arşivlik malzemesini varsa gizlilik kararını kaldırmak
asli düzenlerine göre tasnif edip Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına teslim etmek zorunda olacak.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Dersim ile ilgili arşiv
malzemesini ve arşivlik malzemenin korunması ve tasnifi ile ilgili her
türlü tedbiri alacak. Adı geçen arşiv malzemesi ve arşivlik malzeme
temliki tasarruflar amacıyla kullanılamayacak, tahrip ve tahrif
edilemeyecek. Tahrif ve tahrip işlemi yapanlar hakkında gerekli işlem
yapılacak.

Dersim olayları hakkındaki arşiv malzemesi niteliğindeki her türlü bilgi
ve belgenin en geç altı ay içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına devredilmesi gerekecek. Konuya ilişkin arşiv bulunup da
öngörülen süre içerisinde devir etmekten kaçınan kamu kurum ve
kuruluşları yöneticileri hakkında idari işlem ve Türk Ceza Kanunu
kapsamında da adli soruşturma yapılacak.