ZAMANIN AŞAMADIĞI ACILAR “ZAMAŞIMI” KURBANI

2 Temmuz 1993’de Sivas madımak Oteli’nde 37 aydının yakılarak katledilmesinin 19. yılında, yargılama sona erdi. 21 Ekim 1993’te 125 sanık ile başlayan davada 19 yıl içinde yargılanan sadece 5 firari sanık kaldı. Davanın görüldüğü Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, firari sanıklar Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu hakkıda zaman aşımı nedeniyle davanın düşürülmesine karar verdi.

Bundan 19 yıl önce aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu 37 yazar, şair ve sanatçı, Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak için kente gitti. Kentin çeşitli bölgelerinde toplanan binlerce gerici protesto için bir araya geldi. Polisin ve güvenlik güçlerinin müdahale etmekte isteksiz bulunduğu olaylarda, Şenliğe gelenlerin konakladığı oteli ateşe verdi. Olaylarda aralarında halk ozanları Muhlis Akarsu, Nesimi Çimen ve Hasret Gültekin, şairler Metin Altıok ve Behçet Aysan, yazar Asım Bezirci ile karikatürist Asaf Koçak’ın da yer aldığı 35 kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu.

Aralarında yazar Aziz Nesin ve sanatçı Arif Sağ’ın da bulunduğu 51 kişi ise katliamdan sağ olarak kurtulmayı başardı. Yaralanan Aziz Nesin’e yönelik linç girişimi de son anda engellendi.

DAKİKA DAKİKA SİVAS KATLİAMI

Senliğin ilk günü, gerici grup, stantlara saldırdılar, ancak bu saldırılar şenliğe gelen kitle tarafından püskürtüldü. İkinci gün, “Bizim Sivas” gibi yerel gazeteler, “Müslüman mahallesinde salyangoz satıyorlar” türü baslıklarla, gerici ve faşist saldırgan çevreleri Aziz Nesin’in konuşmalarına tepki göstermeye çağırdı. İl genelinde “Cihad” çağrıları yapan bildiriler dağıtıldı.

Saat 13.30
Merkezpaşa Camisindeki Cuma namazından çıkan Hükümet Konagi önünde toplanıp, şenliğin yapılmasına izin veren Vali ve Aziz Nesin aleyhine sloganlar attı.
13.45
Vali Ahmet Karabilgin, Tugay Komutanı Ahmet Yücetürk’ten askeri birlik göndermesi için yardIm istedi.

14.00

Hükümet Konağı önünde toplanan güruh, Kültür Merkezi’nde toplanan kitleye saldırdı. Kitle Kültür Merkezinde devrimcilerin önderliğinde barikatlar kurarak saldırıyı püskürtüyor.

14.15
Vali, Bas bakan’a ve Çisleri Bakanı’na faks ve telefonla gelimseler hakkında bilgi verdi.

14.45
İçişleri Bakanlığı’ndan, Kayseri ve Tokat Valilerinden, Hafik, Yıldızeli, Kangal, Şarkışla ve Zara kaymakamlıklarından takviye güç isteniyor. Tugay Komutanlığı’na tekrar askeri birlik sevk etmesi talebi iletiliyor.

14.50
Saldırıyı gerçekleştirsen gerici ve faşist kitle Kültür Merkezi önünden Valilik önüne gelerek gösterilerini burada sürdürdü.

15.00

Atatürk Caddesi’ndeki bir cafe gericiler tarafından taşlandı.

15.30

Hükümet Konağı önünden tekrar Kültür Merkezi’ne yönelen güruh, Kültür Merkezi’ni taslamaya başladı. Vali Tugay Komutanı’na başvurdu.

15.55

Polis göstermelik bir müdahaleyle saldırganları copla dağıtma girişiminde bulundu.

16.30
İyice toparlanan ve sayıları 5 bine ulasan saldırgan kalabalık Madımak Oteli’ni sardı ve Oteli taşlamaya başladı.
Polis telsizinden bir anons duyuluyor:
-Tas atıyorlar, saldırıyorlar ne yapalım?
Cevap veriyor amirleri:
-Anlaşıldı, müdahale etmeyin.
“Müdahale etmeyin” emrini veren, Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner’di.
17.00
Otelde bulunanlar tanıdıkları bütün milletvekillerini, bakanları aradı. Ulaşabildikleri herkes “Merak etmeyin, gereken yapılacak” dedi. Koalisyon hükümetinin ortağı CHP’nin Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Madımak Oteli’ndeki Aziz Nesin’le telefonla görüştü. O da diğerleri gibi Aziz Nesin’e “En kısa zamanda takviye güç gönderileceğini, kimsenin kılına dahi zarar gelmeden kurtarılacağını” söyledi.
Valilik Refah Partili Belediye Bas kani Temel Karamollaoglu’ndan kitleyi yatıştıracak bir konuşma yapmasını istedi. Ancak Temel Karamollaoglu konusmasına “Bir defa söyle bir fatiha okuyalım. Sonra şunların ruhuna el fatiha diyelim” diye başladı.

18.00
Karamollaoğlu bu sefer, Kültür Merkezi önündeki Ozanlar Anıtı kaldırılırsa topluluğun yatışabileceğini ileri sürdü. İçişleri Bakanı’yla yaptığı telefon görüşmesinde Pir Sultan Abdal heykelinin kaldırılmasını istedi.

19.00
Vali Ahmet Karabilgin’in onayıyla, Pir Sultan Abdal Heykeli vinçle yerinden söküldü. Gerici-yobaz grup heykeli iplerle bağlayarak cadde boyunca çığlıklar atarak sürüklüyor.

19.45

Güruh, önce otelin önündeki Araçlara sonra oteli ateşe verdi. İtfaye gelmeyince alevler katliama dönüştü.

20.30
Geç gelen itfaiye aracının merdivenleriyle Aziz Nesin ve içeridekilerin bir kısmı dışarı çıkarıldı. Otelin önündeki katiller Aziz Nesin aleyhine sloganlar attı. İtfaiye görevlileri ve Refah Partili Belediye Meclis üyesi Cafer Erçakmak itfaiye merdiveninden inen Aziz Nesin’e saldırdı. Erçakmak “O adamı kurtarmayın, o öldürülmeye müstahak adamdır” diye bağırdı.

20.55
Onlarca insan yakılarak katledildi.

22.00
Her şey olup bittikten sonra takviye kuvvetler de geldi.

YARGI SÜRECİ
Sivas katliamı davası, 21 Ekim 1993’te başladı. 125 sanık, Ankara 1 Nolu DGM’de ilk kez hakim karşısına çıktı.
Davada ilk karar, 26 Aralık 1994’te geldi. 85 sanık, 2 ila 15 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldı, diğer sanıklar ise beraat etti.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 1997 yılında müdahil avukatlarının temyiz ettiği davayı bozdu. Yeniden yargılama sonucunda 33 sanık hakkında idam cezası verildi.
Ancak bu karar, bir yıl sonra Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından yeniden bozuldu. Sanık sayısı da 125’ten 33’e indi.
2000 yılında kararını açıklayan Ankara 1 Nolu DGM, 33 sanık için “idam” dedi. 9 sanık 7 yıl 6’şar ay, 4 sanık 20’şer yıl, 1 sanık 15 yıl, 1 sanık 5 yıl hapis cezası aldı.
33 sanık hakkında verilen idam kararı ise 2002 yılında müebbet hapis cezasına çevrildi.
KATİLLERİN AVUKATI BAKAN YAZICI
Sivas Katlimanı ve yargılamalarına ilişkin ilginç bir ayrıntı da, bir zamanlar avukatlık yapan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’nın, davada yargılanan 4 sanığın savunmasını üstlenmesiydi.
KATLİAMA KARŞI İSTİKLAL MAHKEMELERİ
Zamanın acılarını silemediği katliamın 19. yılında gelen zaman aşımı kararı, günün en çok tartışılan gelişmesi oldu. Mahkemeden, Savcı Hakan Yüksel’in mütalaa verdiği yönde karar çıkması, sağduyulu çok sayıda vatandaşın tepkisiyle karşılandı. Davanın görüldüğü Ankara Adliyesi önünde gerçekleşen ve polisin biber gazı ile müdahale ettiği protestoların yanı sıra, sosyal medya da zaman aşımı kararıyla çalkalanıyor. Twitter’da en çok okunan konu başlıklarından üçünü “Sivas’ta zaman aşımına hayır” , “Madımak Oteli” ve “Temmuz 1993” oluşturdu. Öte yandan 35 insanın diri diri yakıldığı katliamla ilgili kararın çıktığı gün, yine sosyal medyada “İstiklal Mahkemeleri” günün konu başlıklarından biri oldu. Dava sürecinde verilen 33 idam kararının İstiklal Mahkemeleri’nin ardından verilmiş en geniş kapsamlı idam kararı olduğuna yönelik ifadelerin yer aldığı başlıkta, katliam ile istiklal mahkemelerini karşılaştırmak isteyenler de çıktı.

ZAMANIN AŞAMADIĞI ACILAR “ZAMAŞIMI” KURBANI

 

2 Temmuz 1993’de Sivas madımak Oteli’nde 37 aydının yakılarak katledilmesinin 19. yılında, yargılama sona erdi.  21 Ekim 1993’te 125 sanık ile başlayan davada 19 yıl içinde yargılanan sadece 5 firari sanık kaldı. Davanın görüldüğü Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, firari sanıklar Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu hakkıda zaman aşımı nedeniyle davanın düşürülmesine karar verdi.

 

Bundan 19 yıl önce aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu 37 yazar, şair ve sanatçı, Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak için kente gitti. Kentin çeşitli bölgelerinde toplanan binlerce gerici protesto için bir araya geldi. Polisin ve güvenlik güçlerinin müdahale etmekte isteksiz bulunduğu olaylarda, Şenliğe gelenlerin konakladığı oteli ateşe verdi. Olaylarda aralarında halk ozanları Muhlis Akarsu, Nesimi Çimen ve Hasret Gültekin, şairler Metin Altıok ve Behçet Aysan, yazar Asım Bezirci ile karikatürist Asaf Koçak’ın da yer aldığı 35 kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu.

 

Aralarında yazar Aziz Nesin ve sanatçı Arif Sağ’ın da bulunduğu 51 kişi ise katliamdan sağ olarak kurtulmayı başardı. Yaralanan Aziz Nesin’e yönelik linç girişimi de son anda engellendi.

 

 

 

 

DAKİKA DAKİKA SİVAS KATLİAMI

 

Senliğin ilk günü, gerici grup, stantlara saldırdılar, ancak bu saldırılar şenliğe gelen kitle tarafından püskürtüldü. İkinci gün, “Bizim Sivas” gibi yerel gazeteler, “Müslüman mahallesinde salyangoz satıyorlar” türü baslıklarla, gerici ve faşist saldırgan çevreleri Aziz Nesin’in konuşmalarına tepki göstermeye çağırdı. İl genelinde “Cihad” çağrıları yapan bildiriler dağıtıldı.

 

Saat 13.30
Merkezpaşa Camisindeki Cuma namazından çıkan Hükümet Konagi önünde toplanıp, şenliğin yapılmasına izin veren Vali ve Aziz Nesin aleyhine sloganlar attı.

13.45
Vali Ahmet Karabilgin, Tugay Komutanı Ahmet Yücetürk’ten askeri birlik göndermesi için yardIm istedi.

 

14.00

Hükümet Konağı önünde toplanan güruh, Kültür Merkezi’nde toplanan kitleye saldırdı. Kitle Kültür Merkezinde devrimcilerin önderliğinde barikatlar kurarak saldırıyı püskürtüyor.

 

14.15
 Vali, Bas bakan’a ve Çisleri Bakanı’na faks ve telefonla gelimseler hakkında bilgi verdi.

 

14.45
İçişleri Bakanlığı’ndan, Kayseri ve Tokat Valilerinden, Hafik, Yıldızeli, Kangal, Şarkışla ve Zara kaymakamlıklarından takviye güç isteniyor. Tugay Komutanlığı’na tekrar askeri birlik sevk etmesi talebi iletiliyor.

 

14.50
Saldırıyı gerçekleştirsen gerici ve faşist kitle Kültür Merkezi önünden Valilik önüne gelerek gösterilerini burada sürdürdü.

 

15.00

Atatürk Caddesi’ndeki bir cafe gericiler tarafından taşlandı.

 

15.30

Hükümet Konağı önünden tekrar Kültür Merkezi’ne yönelen güruh, Kültür Merkezi’ni taslamaya başladı. Vali Tugay Komutanı’na başvurdu.

 

15.55

Polis göstermelik bir müdahaleyle saldırganları copla dağıtma girişiminde bulundu.

 

16.30
İyice toparlanan ve sayıları 5 bine ulasan saldırgan kalabalık Madımak Oteli’ni sardı ve Oteli taşlamaya başladı.
Polis telsizinden bir anons duyuluyor:
-Tas atıyorlar, saldırıyorlar ne yapalım?
Cevap veriyor amirleri:
-Anlaşıldı, müdahale etmeyin.
“Müdahale etmeyin” emrini veren, Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner’di.

17.00
Otelde bulunanlar tanıdıkları bütün milletvekillerini, bakanları aradı. Ulaşabildikleri herkes “Merak etmeyin, gereken yapılacak” dedi. Koalisyon hükümetinin ortağı CHP’nin Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Madımak Oteli’ndeki Aziz Nesin’le telefonla görüştü. O da diğerleri gibi Aziz Nesin’e “En kısa zamanda takviye güç gönderileceğini, kimsenin kılına dahi zarar gelmeden kurtarılacağını” söyledi.

Valilik Refah Partili Belediye Bas kani Temel Karamollaoglu’ndan kitleyi yatıştıracak bir konuşma yapmasını istedi. Ancak Temel Karamollaoglu konusmasına “Bir defa söyle bir fatiha okuyalım. Sonra şunların ruhuna el fatiha diyelim” diye başladı.

 

18.00
Karamollaoğlu bu sefer, Kültür Merkezi önündeki Ozanlar Anıtı kaldırılırsa topluluğun yatışabileceğini ileri sürdü. İçişleri Bakanı’yla yaptığı telefon görüşmesinde Pir Sultan Abdal heykelinin kaldırılmasını istedi.

 

19.00
Vali Ahmet Karabilgin’in onayıyla, Pir Sultan Abdal Heykeli vinçle yerinden söküldü. Gerici-yobaz grup heykeli iplerle bağlayarak cadde boyunca çığlıklar atarak sürüklüyor.

 

19.45

Güruh, önce otelin önündeki Araçlara sonra oteli ateşe verdi. İtfaye gelmeyince alevler katliama dönüştü.

 

20.30
Geç gelen itfaiye aracının merdivenleriyle Aziz Nesin ve içeridekilerin bir kısmı dışarı çıkarıldı. Otelin önündeki katiller Aziz Nesin aleyhine sloganlar attı. İtfaiye görevlileri ve Refah Partili Belediye Meclis üyesi Cafer Erçakmak itfaiye merdiveninden inen Aziz Nesin’e saldırdı. Erçakmak “O adamı kurtarmayın, o öldürülmeye müstahak adamdır” diye bağırdı.

 

20.55
Onlarca insan yakılarak katledildi.

 

22.00
Her şey olup bittikten sonra takviye kuvvetler de geldi.

 

YARGI SÜRECİ

Sivas katliamı davası, 21 Ekim 1993’te başladı. 125 sanık, Ankara 1 Nolu DGM’de ilk kez hakim karşısına çıktı.

Davada ilk karar, 26 Aralık 1994’te geldi. 85 sanık, 2 ila 15 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldı, diğer sanıklar ise beraat etti.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 1997 yılında müdahil avukatlarının temyiz ettiği davayı bozdu. Yeniden yargılama sonucunda 33 sanık hakkında idam cezası verildi.

Ancak bu karar, bir yıl sonra Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından yeniden bozuldu. Sanık sayısı da 125’ten 33’e indi.

2000 yılında kararını açıklayan Ankara 1 Nolu DGM, 33 sanık için “idam” dedi. 9 sanık 7 yıl 6’şar ay, 4 sanık 20’şer yıl, 1 sanık 15 yıl, 1 sanık 5 yıl hapis cezası aldı. 33 sanık hakkında verilen idam kararı ise 2002 yılında müebbet hapis cezasına çevrildi.

 

KATİLLERİN AVUKATI BAKAN YAZICI

 

Sivas Katlimanı ve yargılamalarına ilişkin ilginç bir ayrıntı da, bir zamanlar avukatlık yapan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’nın, davada yargılanan 4 sanığın savunmasını üstlenmesiydi.

 

KATLİAMA KARŞI İSTİKLAL MAHKEMELERİ

 

Zamanın acılarını silemediği katliamın 19. yılında gelen zaman aşımı kararı, günün en çok tartışılan gelişmesi oldu. Mahkemeden, Savcı Hakan Yüksel’in mütalaa verdiği yönde karar çıkması, sağduyulu çok sayıda vatandaşın tepkisiyle karşılandı. Davanın görüldüğü Ankara Adliyesi önünde gerçekleşen ve polisin biber gazı ile müdahale ettiği protestoların yanı sıra, sosyal medya da zaman aşımı kararıyla çalkalanıyor. Twitter’da en çok okunan konu başlıklarından üçünü “Sivas’ta zaman aşımına hayır” , “Madımak Oteli”  ve “Temmuz 1993” oluşturdu. Öte yandan 35 insanın diri diri yakıldığı katliamla ilgili kararın çıktığı gün, yine sosyal medyada “İstiklal Mahkemeleri” günün konu başlıklarından biri oldu. Dava sürecinde verilen 33 idam kararının İstiklal Mahkemeleri’nin ardından verilmiş en geniş kapsamlı idam kararı olduğuna yönelik ifadelerin yer aldığı başlıkta, katliam ile istiklal mahkemelerini karşılaştırmak isteyenler de çıktı.