Et ve Balık Kurumu’nun Brezilya’dan ithal ettiği etlerde şarbon basili saptanması, yurtdışından ithal edilen hayvanlara uygulanan denetimlerin yeterliliği tartışmalarını gündeme getirdi. Ankara ve Sivas’ın ardından İstanbul’da da şarbon skandalı patlak verdi. İstanbul’daki şarbon skandalını yakından takip eden, hasatenelerde incelemelerde bulunan CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, bu haftaki Pazartesi Söyleşisi’nin konuğu oldu.

 

 

Meltem Yılmaz / Birgün

 

 

Türkiye’deki şarbon tehlikesine dikkat çeken Şeker, “Mersin ve diğer limanlarda bekletilen hayvanlarda birbirlerine çok daha hızlı bir şekilde bulaştı. 2000 hayvanın olduğu bir ortamda 3 hayvanda şarbon olması yeterli. O üç hayvandan bin tanesine bulaşır” diyerek, şöyle devam etti:

 

 

“Hayvanların denetim ve kontrolleri yapılmadığı için bu kontroller firmaya bırakılıyor. Devletin bütün kontrol mekanizmalarını ortadan kaldıran bir tutumu var. Bir anda et ithalatı ile ilgili izinler veriliyor. Bu izinler kimler tarafından kullanılıyor belli değil ve aniden izinler tekrar kaldırılıyor. Kollanan, korunan firmalarda hastalıkların yaygınlaşması daha kontrolsüz.”

 

 

»Brezilya’dan ithal edilen ve Ankara’nın Gölbaşı ilçesindeki özel çiftliğe yediemin olarak bırakılan 3959 büyükbaş hayvandan 146’sının şarbon hastalığından ölmesinin ardından hastalık bu kez İstanbul’da insanlarda tespit edildi. İthal et meselesi en baştan beri tartışma konusu. Öncelikle ithal etteki temel sıkıntıları sıralar mısınız?

 
İthal ette, yeterli denetim ve kontrollerin yapılmaması, denetimlerin bağımsız kuruluşlarla değil firma tarafından yapılması ve hastalıkların örtbas edilmesi. Bu nedenle çok sayıda hastalıklı hayvan Türkiye’ye giriş yapıyor. Dahası, Türkiye’deki hayvanlarda da hastalık yaygınlaşmasına neden oluyor. Oysa Türkiye’de şarbon kontrol altına alınmıştı ama şimdi tekrar nüksektme durumu ile karşı karşıya.

 

 

»Söz konusu denetim ve kontroller nasıl olmalı?

 
Gönderen ülkenin bağımsız ve güvenilir denetim kurullarının onayıyla çıkış yapması gerekiyor. Hayvanların sınır kapılarında da kontrolleri alınıp karantinada tutulduktan sonra hastalık varsa içeri girişlerinin müsaade edilmemesi gerekiyor. Ancak Gölbaşı’nda gördük ki çok sayıda hayvanda olması gereken kontrol ve denetimlerin hiçbiri yapılmamış.

 

»Gerçekten de, şirket parası ile yapılan veteriner denetimi ne kadar sağlıklı olabilir?

 
Bu kontroller yapılmadığı için firmaya bırakılıyor. Devletin bütün kontrol mekanizmalarını ortadan kaldıran bir tutumu var. Bir anda et ithalatı ile ilgili izinler veriliyor. Bu izinler kimler tarafından kullanılıyor belli değil ve aniden izinler tekrar kaldırılıyor. Kollanan, korunan firmalarda hastalıkların yaygınlaşması daha kontrolsüz.

 

»Şu ana kadar 32 kişinin şarbon başvurusu yaptığını söylediniz. Bu sayı artar mı?

 
Bu sayı artar tabii ki. Şarbon hastalığı, hastalıklı hayvanla temas eden ve doğrudan kesimine katılan, derisine kişilere bulaşır deri yoluyla. Bu kurban bayramında çok sayıda hayvan kesildiği için şarbonun bu hafta boyunca yoğunlaşma sebebi budur. Ancak bu hastalıklı hayvanların etlerinin yenmesi ve sindirim sistemi yoluyla alınması çok daha korkutucu, çok daha tehlikeli bir formu. Bunun olmaması için hastalıklı hayvanların etlerinin yenmemesi, o hayvanların imha edilmesi ve kireçle gömülmesi gerekir. Ancak ne yazık ki bu etler alınıp saklanıyor. Ve bu hastalıklı etler daha sonra tüketiliyor. Bu demek oluyor kısa süre içinde vakalar ilerleyen günlerde artabilir.

 

 

»Yurttaş nasıl önlem alabilir?

 
Halkın bilgilendirilmesi gerekiyor. Hayvanın deri altında bir sıvı birikimi ile ilgili bir sorun görülürse ya da hayvanda halsizleşme gibi belirtilerde öncelikle veterinerin kontrol etmesi ve o hayvanın kesilmemesi gerekiyor. Ancak dediğim gibi böyle bir önlem yok. Bakanlığın görevi, çok düzenli et kontrolleri yapmaktır. Yeteri kadar yapmıyor ki bu hastalıklar yayılıyor. Bakanlıkta böyle bir irade görmüyoruz. Örneğin Brezilya’dan gelen etler, uyarılmasına rağmen getirildi, sağlıksız koşullarda nakledildi. Mersin ve diğer limanlarda bekletilen hayvanlarda birbirlerine çok daha hızlı bir şekilde bulaştı. 2000 hayvanın olduğu bir ortamda 3 hayvanda şarbon olması yeterli. O üç hayvandan bin tanesine bulaşır.

 

 

»Peki halk sağlığını bu derece ilgilendiren bir konuda ana muhalefet partisi ne gibi bilinçlendirme çalışmaları yapmayı planlıyor?
Günlerdir bu konuda uyarılarımızı yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Benim yapacağım bir basın açıklaması olacak. Veteriner ve tabip odasından yetilileri çağırdık. Korkuya, paniğe sevk olmadan bu bilgilendirmelerin halka ulaştırılması gerekiyor.

 

 

»7 ülkeden gelen 7 hastalık olduğu iddia ediliyor. Bu doğru mu?

 
Şarbon dışında başka hastalık riski de var. Çok daha fazla hastalık riski bulunuyor. Türkiye’de denetim kalktığı için risk çok büyük. Bu hayvanların tekrardan ithal edildikleri ülkelere gönderilip karantina denetimlerinin yapılması gerekiyor.

 

 

https://www.birgun.net/haber-detay/sarbon-disinda-baska-hastalik-riski-de-var-229004.html