UNESCO Dünya Miras Alanı olan Süleymaniye’de KİPTAŞ’ın satın aldığı 143 yapının hiçbiri on yıldır restore edilmedi. Tarihi evler yıkıma terk edilirken, semt sakinleri yıllardır dönüşüme direniyor.

 

 

İstanbul Tarihi Yarımada’da Osmanlı mimarisinin sayılı örneklerinden cumbalı ahşap ve kâgir evlerin yer aldığı Süleymaniye… UNESCO Dünya Mirası alanı olan bu tarihi semt bugün kentin ortasında bir savaş alanından farksız. Semte gelenleri yıkık dökük evler, harabeye dönmüş tarihi binalar karşılıyor. Kentsel dönüşüm kapsamında evlerini KİPTAŞ’a satmak zorunda kalanlar çoktan mahallelerini terk etti, ancak kalanlar yıkılan evlerin molozları arasında yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor.

 

 

Hasan Pala semtin 15 yıllık sakini. Kiracı oldukları manav dükkânı dört yıl önce kamulaştırılıp yıkılınca iki bina ötede yeni bir dükkân kiralamışlar, ama şimdi bu binanın da yıkılması gündemde. “Eskiden karınca gibiydi burada insanlar” diyor, yıkıntıya dönen arsayı gösterip: “Şu gördüğün yerde çay ocağı, kahvehaneler, konfeksiyonlar vardı; şimdi kuş uçmaz kervan geçmez bir yere döndü burası.”

 

 

Yıkıntı içinde yaşam

 
Yıkılan binaların yeri ya otoparka ya da atıkların toplandığı geri dönüşüm sahalarına dönüştürülmüş. Yarısı yıkılmış evlerde bile yaşam sürüyor. Suriyeli sığınmacılar, kapısız penceresiz boş binalarda aileleriyle hayatlarını sürdürüyor. Sığınmacıların semte yerleşmesiyle kiraların oldukça arttığını söyleyen esnafa göre eskiden 400 liraya kiralanan daireler şimdi bin 500 lirayı buluyor.

 
Fırıncı Resul Demir tapulu mülklerinin bulunduğu adanın da yıkılacağına dair 3 ay önce kendilerine tebligat geldiğini, adadaki esnafın mülklerini mecbur satmak zorunda kalacağını anlatıyor. Demir’e göre yıkılan binaların molozlarının kaldırılmamasının nedeni mahallede yaşayanları yıldırıp mülklerini satmaya zorlamak.

 

 

Biz de mecbur gideceğiz moloz-olan-miras-64242-1.

 
KİPTAŞ’ın satın almasıyla dört yıl önce kiracı oldukları evden çıkarılan Yonca Gevrek ise şöyle özetliyor durumu: “Evi yıkıp yeniden yapacağız diye bizi çıkardılar, ama bu zamana dek hiçbir şey yapmadılar. Burayı da Sulukule gibi lüks yaparlarsa biz burada kalamayız.”

 

 

Boşaltılan binalar harap oldu

 
Süleymaniye’de 8 mahalle 2006’da 5366 sayılı ‘Yenileme Yasası’ kapsamında ‘kentsel yenileme alanı’ ilan edildi. Fatih Belediyesi ile İBB’ye bağlı KİPTAŞ tarafından yapılmak istenen dönüşüme gerekçe olarak Osmanlı Mahallesi’nin ‘canlandırılacağı’ öne sürülüyordu. 2005’ten bu yana bölgede parsel toplayan KİPTAŞ’tan edindiğimiz bilgiye göre bu zamana dek 143 bina KİPTAŞ Genel Müdürlüğünce satın alındı. Bu binaların 76’sı korunması gereken kültür varlığı olarak tescilli. Ancak KİPTAŞ tarafından satın alınan bu tarihi yapıların hiçbiri 10 yıldır restore edilmedi. Şimdiye kadar 39 ada avan projesinden 32’si onaylandı, 7’si ise yenileme kurulunda onay aşamasında. Mimar ve restorasyon uzmanı Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Dünya Miras Alanı’nın bu şekilde bakımsızlığa terk edilmesini ‘sefil bir durum’ olarak niteliyor.Ahunbay, “Çok değerli anıtların yıllarca bu şekilde bırakılması uygun bir yönetim şekli değil. Bu zamana dek kalabilmiş evlerin de harap olma veya yanma riski var” diyor.