Dünyada ekonomik büyüme oranları kriz öncesi seviyelere yaklaşsa da işçi ücretlerinde artışlar sınırlı kaldı.

 

Emre Deveci / Cumhuriyet

 

Dünyanın en büyük ekonomisi ABD’de de Türkiye’de de işçiler büyümeden çok az pay alırken, eşitsizlikler giderek derinleşiyor. ABD’de S&P 500 endeksinde hisse senetleri 10 yıl öncesine göre yüzde 231 oranında değerlenirken, bu süreçte gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) artışı yüzde 38 oldu. Bu süreçte ortalama saatlik işçi ücretlerindeki artış ise yüzde 21’de kaldı.

Washington merkezli Ekonomik Politika Enstitüsü’nün (EPI) çalışmasına göre, 2015 yılı itibarıyla ABD’de en zengin yüzde 1’lik kesiminin yıllık ortalama geliri, nüfusun geri kalan yüzde 99’luk kısmının ortalama gelirinin tam 26.3 katına ulaştı. 2013’te bu rakam 25.3 kattı. New York’ta bu rakam 44.3 kat oldu. En zengin yüzde 1’lik kesimin yıllık ortalama hane geliri 421 bin 926 dolar olurken, söz konusu yüzde 1’lik kesimin tüm gelirden aldığı pay yüzde 22’yi geçti. Bu oran, 1928’de Büyük Buhran’dan bir yıl önceki yüzde 23.9’luk zirve sonrasındaki en yüksek rakam olarak kayıtlara geçti. 2008’de ABD’de başlayan ve tüm dünyaya yayılan finansal kriz de eşitsizlikleri artırdı. ABD’deki 50 eyaletin 43’ünde 2009-2015 yılları arasında nüfusun yüzde en zengin 1’inin geliri, yüzde 99’un gelirinden daha hızlı arttı. Eşitsizliğin çarpıcı bir örneği geçen hafta basına yansıdı ve e-ticaret devi Amazon’un patronu Jeff Bezos’un serveti 150 milyar doları geçti.

 

Sendika kazandırıyor

 

EPI, sendikalı işçi oranındaki azalmanın eşitsizlikleri artırdığına vurgu yapıldı ve 1950’ler yaklaşık yüzde 35 olan sendikalı işçi oranının yüzde 11’e gerilediği belirtildi. Kurum ayrıca, sendikalı işçilerin, kendileriyle aynı sektörde çalışan ve benzer kıdem ile eğitime sahip işçilerden ortalama yüzde 13.2 daha fazla kazandığını ortaya koydu.