Bankalar bu hafta dövizde alış ile satış kuru arasındaki farkı, daha önce görülmemiş seviyelere yükseltti. Uzmanlar, bu durumun nedenlerini ve risklerini Sözcü’den Emre Deveci’ye anlattı.

 

 

14 Mayıs seçimleri yaklaşırken döviz piyasasında dikkat çeken gelişmeler yaşanıyor.

Yüksek cari açık ve yetersiz yabancı sermaye girişleri nedeniyle rezervi giderek azalan Merkez Bankası (TCMB), döviz talebini kısmaya dönük önlemleri artırırken, döviz kurlarında makas hızla açılıyor.

TCMB’nin geçen hafta bankalara döviz alımında sınırlama getirmesinin ardından, bu hafta başından itibaren artan bankaların döviz alış-satış makası, dün zirveyi gördü.

Bazı bankalarda dolarda alış kuru ile satış kuru arasındaki makas yüzde 5’e yaklaştı.

TCMB, döviz talebinin önüne geçme gerekçesiyle şubat ayında bankalara “döviz ve altında alış-satış makasını artırın” talimatı vermiş ve makas yüzde 1-2 aralığına yükselmişti ancak bu hafta makas giderek arttı.

Bazı bankalarda dün dolarda alış kuru 19,38 iken satış kuru 20,30’un üzerini gördü.

Bankalararası piyasada 19,40 olan dolar kuru, Kapalıçarşı’da dün 20,60’ı aştı.

 

 

DENEYİMLİ MERKEZ BANKACI’DAN UYARI

 
TCMB’nin eski baş ekonomisti Hakan Kara, bankalarda döviz kurlarında makasın açılmasının nedeni olarak, TCMB’nin bankaların döviz alımına geçen hafta getirdiği sınırlamaya işaret etti.

“Bankalar alamayınca satamıyor, döviz talebini düşürmek için de alım satım marjlarını açıyorlar” diyen Prof. Dr. Kara, bu adımın Kapalıçarşı’ya etkisine değinerek “Bu da Kapalıçarşı’daki fiyatı yukarı çekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

“İnsanların bankadan yabancı para çekip Kapalıçarşı’da satması kuru dengelediği için bu yöntem tercih ediliyor olabilir ancak bu riskli bir strateji” diyen Kara, “Çünkü hane halkını endişeye sevk ederek bankalardan döviz cinsi nakit çekilişlerini hızlandırabilir” uyarısında bulundu.

 

 

‘MAKASIN AÇILMASI DÖVİZ TALEBİNİ ARTIRIR’

 
Deneyimli bankacı Kerim Rota, dövizde “resmi kur” ve “piyasa kuru” şeklinde çoklu kur oluşması riskine işaret etti ve “Çok tehlikeli bir noktadayız, geri dönüşü çok zor bir süreç olabilir” uyarısında bulundu.

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı da olan Rota, iki üç hafta önce yüzde 1 civarında olan bankalarda döviz alış-satış makasının bugün yüzde 5’e geldiğini ve önlem alınmazsa seçim tarihi öncesinde bile dövizde durumun sürdürülemez hale gelebileceğini vurguladı.

Kapalıçarşı ile banka kurları arasındaki makasın da açıldığını ve diğer kısıtlamalarla birlikte bu durumun finansal sistemin dışına çıkışı özendireceğini belirten Rota, bankalardan fiziki döviz çekip Kapalıçarşı’da bozdurma ya da sınırlamalar nedeniyle dövizi banka yerine Kapalıçarşı’dan alma örneklerinin ortaya çıktığını dile getirdi.

 

‘BAYRAMDAN SONRA FARK DAHA DA AÇILABİLİR’

 
Sozcu.com.tr’ye konuşan bir bankacılık kaynağı, döviz kurlarında alış-satış kurlarını yükseltmeleri yönünde TCMB’den bankalara sözlü talimat geldiğini belirterek, bayram sonrasında farkın daha da açılmasının muhtemel olduğunu belirtti.

TCMB’nin ve genel olarak ekonomi yönetiminin döviz işlemleriyle ilgili bankalar üzerinde sıkı markaj uyguladığını belirten bankacılık kaynağı, bu durumun da işlemlerin bir bölümünün Kapalıçarşı’ya kaymasında etkili olduğunu, son dönemde bankalarda fiziki döviz çekme ve kasa taleplerinde de artış olduğunu, bu gelişmelerin risk yarattığını belirtti.

Bankacılık kaynağı, son dönemde döviz mevduatlar artmasa da yüksek faizli opsiyonlu kur korumalı mevduat seçeneğine artan bir ilgi olduğunu belirtti.