Türkiye’de çiftçinin sorunları gün geçtikçe büyüyor. Binlerce çiftçi artık tarımda karnını doyuramadığı için başka alanlara kayıyor. Son 12 yılda Türkiye’de çiftçi sayısı 405 bin 396 kişi eksildi. Türkiye’de 2002’de 2 milyon 588 bin 666 olan çiftçi sayısı 2013’te 2 milyon 183 bin 270’e geriledi.

 

Tarım yapılan alan da AKP’nin iktidarda olduğu son 12 yılda 17 milyon 667 bin dekar küçüldü. 2002’de 164 milyon 960 bin 378 dekardan 2013’te 147 milyon 293 bin 244 dekara geriledi. Çiftçinin tarımla uğraşırken olmazsa olmazı traktörleri ise kiralayarak kullanmak zorunda kalıyor. Türkiye’de yaklaşık 860 bin işletme kendi traktörüne sahipken 1.2 milyon işletme kira ile traktör kullanıyor. Girdi maliyetlerindeki artış ve sektörün kâr getirmeyişi nedeniyle 2014’te tarımı bırakacak çiftçi sayısının artması bekleniyor. Sektörün en temel sorunları tarım sektörü sendikasının ve TBMM’de temsilinin olmayışı, çiftçilerin hem kredilerde hem ekipman alırken tekel haline gelmiş Ziraat Bankası’na mahkûm edilmesi, tarımsal amaçlı kullanılan mazottan yüksek oranda ÖTV alınması olarak sıralanıyor.

 

* Türkiye’de 2002’de 2 milyon 588 bin 666 olan çiftçi sayısı 2013’te 2 milyon 183 bin 270’e geriledi. Tarım yapılan alan da AKP’nin iktidarda olduğu son 12 yılda yüzde 10.7 azalışla 17 milyon 667 bin dekar küçüldü.

 

Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği’nin (TARMAKBİR) 4 Kasım 2014’te açıkladığı sektör raporunda, rekabetçi olamayan küçük işletmelerin sektörü terk etmesi sonucunda sektör dışında kalacak çiftçiler için Polonya modelinde olduğu gibi hayat idamesinin sağlanması üzerine bir geçim modelinin belirlenmesi gerektiği üzerinde duruluyor. Türkiye tarımının gelecek senaryolarına da yer verilen raporda çok küçük aile işletmelerinin yerini orta ve büyük işletmelerin alacağı öngörülüyor.

 

Girdi maliyetlerinin (elektrik, mazot, gübre, ilaç) dünya fiyatlarının üzerinde seyretmesi ve piyasa manipülasyonlarının sektöre büyük zarar verdiği belirtilen raporda, çözüm önerileri ise “Tarımsal aracılara akreditasyon sistemi getirilmeli, tarımsal üretim için kullanılan mazotta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kaldırılmalı, tarımsal üretimde yenilenebilir enerjinin kullanımı teşvik edilmeli, tarımda kullanılan elektrik bedeli hasat sonunda ödenmelidir” şeklinde sıralanıyor.

 

Tarım alanları rant kapısı oldu

 

Türkiye’de son 10 yılda, 2 milyon 573 bin futbol sahasına denk gelen 27 milyon 825 bin 64 dekar tarım arazisi imara, inşaata kurban gitti.

 

DHA’nın, Antalya Ticaret Borsası (ATB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, 2004’te 265.9 milyon dekar olan tarım arazisi varlığı, 2013 sonu itibarıyla 238.1 milyon dekara düştü. 81 ilden 62’sinde tarım topraklarında azalma yaşanırken 19’unda ise artış olduğu belirlendi. 62 ilde yaşanan kayıp 29 milyon 555 bin 704 dekarken 19 ildeki 1 milyon 730 bin 640 dekarlık artış söz konusu oldu. En çok kayıp ise Türkiye’nin tahıl ambarı olarak nitelendirilen Konya’da gerçekleşti. Konya, tarım topraklarının yüzde 27.35’ini, yani 7 milyon 161 bin dekarını kaybetti. İkinci sırada Yozgat yüzde 24.91’ini, yani 1 milyon 991 bin dekarını kaybetti. Üçüncü sırada ise Diyarbakır’ın yüzde 24.66’sı, yani 1 milyon 968 bin dekar tarım toprağı yok oldu.

 

* Son 10 yılda, 2 milyon 573 bin futbol sahasına denk gelen 27 milyon 825 bin 64 dekar tarım arazisinin, imara, inşaata kurban gitti. Günlük 705 futbol sahası kadar tarım toprağımız, tarım dışı faaliyetlere açıldı.

 

Tarım topraklarını inşaata, imara kurban veren iller sıralamasında ilk 10 sıradaki iller Konya, Yozgat ve Diyarbakır’ın ardından şöyle: “Kars yüzde 37.55, 1 milyon 272 bin dekar. Adana yüzde 20.22, 1 milyon 204 bin dekar. Afyonkarahisar yüzde 18.90, 1 milyon 97 bin dekar. Kahramanmaraş yüzde 18.51, 816 bin dekar. Malatya yüzde 21.30, 772 bin dekar. Edirne yüzde 20.71, 762 dekar. Tekirdağ yüzde 16.93, 654 bin dekar.”

 

ATB Başkanı Ali Çandır, toprakların kaybedilme nedenlerini “Tarım topraklarının insanların şahsi menfaatleri nedeniyle imara açılması. Plansız ve çarpık kentleşme. Yanlış tarım politikaları ve yasal düzenlemeler” şeklinde özetledi.

 

5 temel sorun

 

TARMAKBİR’in raporuna göre Türkiye’de tarımın 5 temel sorunu var:

* Maliyet arttırıcı unsurların çözümlenememesi.

* Çiftçi eğitimi ve uygulamalarının yetersiz olması.

* Tarım arazilerinin parçalı ve dağınık olması.

* Tarımsal üretimde verim ve kalitenin düşük olması.

* Sulanabilen arazi miktarının azlığı ve su kaynaklarının etkin kullanılmaması.

 

Suriye darbesi

 

TARMAKBİR’in raporuna göre 2013’te Türkiye’de toplamda 56 bin 929 traktör üretildi. Bunların 49 bin 80 tanesinin bayiye satışı gerçekleşti. Bu yıl ise iç siyasi olaylar ve Suriye ile savaş olasılığı nedeniyle zaman zaman çiftçilerin satın alma isteği geriledi. Rapora göre, bu yıl da satış rakamlarının geçen yılla aynı seviyelerde gerçekleşmesi öngörülüyor.

 

Kaynak: Şehriban Kıraç/Cumhuriyet