TBMM Deprem Komisyonu’nun 2021’de kaleme aldığı rapora göre, depremin vurduğu sekiz kentte 5 bin 85 riskli yapı kentsel dönüşüme tabi tutulmadı. Muhalefet ise imar affının güvensiz yapıları artırdığına dikkat çekti. Jeoloji Mühendisleri Odası’nın da Hatay ve Maraş’a dair rapor hazırladığı ortaya çıktı.

 

Fotoğraf: Reuters

Elazığ’da 2020 yılında meydana gelen depremin ardından kurulan TBMM Araştırma Komisyonu raporunda, son depremden etkilenen illerde depreme dayanıksız olduğu halde müdahale edilmeyen 5 bin 85 riskli yapı tespit edildi. Muhalefet milletvekillerinin güvenli yapı stoku hakkındaki önerileri ve mevcut yapılara ilişkin uyarıları ise kâğıt üzerinde kaldı.

Birgün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre Deprem Araştırma Komisyonu, daha sonra 20 kez daha bir araya gelerek uzmanlar eşliğinde ülkenin depreme hazırlığını ve binaların son durumunu ele aldı. 17 Mart 2021’de son toplantısını gerçekleştiren komisyon, aynı yıl 16 Temmuz’da raporunu tamamladı. Depremin etkisinin derinden hissedildiği kentlerde toplam 5 bin 85 riskli yapı henüz 2021’in yedinci ayına kadar herhangi bir dönüşüme tabi tutulmadı.

 

Depremin etkisinin yoğun olarak hissedildiği kentlerde, riskli olmasına rağmen raporun kaleme alındığı tarihe kadar kentsel dönüşüme tabi tutulmayan yapıların sayısı şöyle:

 

 

•Hatay: 8 bin 641 riskli yapı tespit edildi, bin 858’ine dokunulmadı.

•Adana: 8 bin 705 riskli yapı tespit edildi, bin 715’ine dokunulmadı.

•Malatya: 4 bin 248 riskli yapı tespit edildi, bin 231’ine dokunulmadı.

•Urfa: 4 bin 750 riskli yapı tespit edildi, 870’ine dokunulmadı.

•Diyarbakır: 2 bin 204 riskli yapı tespit edildi, 469’una dokunulmadı.

•Maraş: 4 bin 597 riskli yapı tespit edildi, 246’sına dokunulmadı.

•Adıyaman: 2 bin 344 riskli yapı tespit edildi, 219’una dokunulmadı.

•Osmaniye: 848 riskli yapı tespit edildi, 106’sına dokunulmadı.

•Antep: 866 riskli yapı tespit edildi, 86’sına dokunulmadı.

•Kilis: 28 riskli yapı tespit edildi, 15’ine dokunulmadı.

 

 

DİKKATE ALINMAYAN UYARILAR

 

 

TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nun CHP’li üyeleri tarafından kaleme alınan ek görüş yazısında, iktidarın verdiği sözleri tutmayarak yeterli derecede önlem almadığı vurgulandı. Yapı stokunun depreme hazır olmadığı vurgulanan raporda, iktidar tarafından iki yıl boyunca dikkate alınmayan şu uyarılara yer verildi:

•Bir milat olarak kabul ettiğimiz 1999 depreminden bu yana geçen yıllar boşa geçmiştir. Bu büyük deprem sonrası verilen sözler yerine getirilmemiştir. 2011 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı’nda depremi öğrenmek, deprem güvenli yerleşme ve yapılaşma ve depremin etkileriyle baş edebilmek üzerine hedeflenen planlar yerine getirilmemiştir.

•Yaşayacağımız olası deprem üzerine senaryolar oluşturulmuş, bu senaryoda yıkılacak, ağır hasar görecek ve can kaybı yaşanılacak binaların toplam sayıları ifade edilmesine rağmen esas soru olan “hangi binalar yıkılacak/hasar görecek” sorusunun cevabı verilmemiştir.

•“Vatandaşların cebinden para çıkmasın” denilerek mühendislik hizmeti dışında tutulan yapılar imar afları ile belgelendirilmiştir.

•İmar Kanunu’nda yapılan değişikliklerle kaçak yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen, kamuoyunda imar barışı veya imar affı olarak bilinen düzenleme, ülkemizin yapı stoku güvenliğine olumsuz yönde yansımıştır.