Türkiye’nin plastik atık ithalatı Meclis’e taşındı! CHP’li Gök: İthalatı yasak olan ürünlerin ülkemize girişi engellenmeli!

Türkiye’nin plastik atık ithalatı Meclis’e taşındı! CHP’li Gök: İthalatı yasak olan ürünlerin ülkemize girişi engellenmeli!
19 Mayıs 2021 09:22

Dünyanın en büyük plastik atık ithalatçılarından Çin’in 2017’de çöp ithalatını yasaklaması, bu alanda yeni ülkelerin öne çıkmasına yol açtı.

 

 

Bu ülkelerden biri de Türkiye.

 

 

AB’ye aday ülkeler de 2020’de 2016’ya kıyasla Türkiye’ye 20 kat daha fazla plastik atık gönderdi.

 

 

Konuyu Meclis gündemine taşıyan ve Meclis araştırması açılmasını isteyen CHP Ankara milletvekili Levent Gök şunları kaydetti:

 

 

Türkiye’nin atık ithalatı her geçen yıl artış göstermekte, yurtdışından alınan ve içeriği konusunda belirsizlikler bulunan atıklar kamuoyunda çok sayıda tartışmaya yol açmaktadır. 2017 yılında 1 milyon ton, 2018 yılında 1.2 milyon ton, 2019 yılında 1.8 milyon ton atık ithal eden Türkiye, 2020 yılında yüzde 28.9 oranındaki artışla 2.3 milyon ton atık ithal etmiştir. 2021 yılının ilk üç ayında 97.6 milyon dolar tutarında, 501 bin ton atık ithal edilirken 2020 yılının ilk çeyreğinde 458.8 bin ton miktarındaki atık ithalatı için 56.3 milyon dolar ödenmiştir. İthal edilen atıkların geri kazanılabilir – hammaddeye dönüştürülebilir olduğu varsayılmakta, atıkların çoğu Türkiye’nin dış ticaret açığı verdiği kâğıt ve plastikte hammadde elde etmek amacıyla kullanılmaktadır.

 
Ülkemizin ihracat ve iç pazarda ihtiyaç duyduğu plastik hammaddede yerli üretim olmaması sebebiyle ithalat zorunlu hale gelmekte ancak ithal edilen atıkların hangi oranlarda geri kazanılabildiği, ne kadarının Türkiye’de depolandığı ya da yakıldığına yönelik net bir veri bulunmamaktadır. Özellikle plastikte ithalatı izne tabi olan ve geri kazanılabilir ürünler ile birlikte ithalatı yasak olan atıkların da ülkemize gelebileceği konusunda ciddi endişeler bulunmaktadır. Sözü geçen ithalatı yasak olan atıkların oluşturabileceği muhtemel çevre kirliliğinin gıda güvenliğini ve doğrudan insan sağlığını tehdit edeceği öngörülmektedir.

 
Türkiye’de yerli atık toplamasının yetersizliği sebebiyle geri kazanım tesislerinin kurulu kapasitelerinin doldurulamaması ülkemizin atık ithal etmesinin temel nedeni olarak gösterilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre metal, plastik, kâğıt ve cam atıkları geri dönüştürmek üzere ülkemizde 1399 lisanslı tesis bulunmakta, kaynağında ayrıştırma yapılmadığı için kâğıt-karton dışındaki diğer malzemelerin yeterli düzeyde toplanamadığı anlaşılmaktadır. Bakanlığın 2019 verilerine göre sadece ambalaj atıklarında piyasaya sürülen ambalajların geri dönüşüm oranı kâğıt-kartonda yüzde 43, plastikte yüzde 22, camda yüzde 18, ahşapta yüzde 1, metal atıklarda ise yalnızca yüzde 3 olarak kayıtlara geçmiştir. Türkiye’nin atık toplama ve dönüştürme alanlarındaki eksiklikleri sebebiyle tamamına yakını Avrupa ülkelerinden ithal edilen atıklar için milyonlarca dolar tutarındaki kaynak yurtdışına aktarılmaktadır.

 
Türkiye’nin ithal ettiği atıkların içeriğinin araştırılarak ithalatı yasak olan ürünlerin ülkemize girişinin engellenmesi, ithal atıkların hangi oranlarda geri kazanılabildiğinin tespit edilmesi, ülkemizin atık toplama konusundaki eksikliklerinin ortaya çıkartılarak gerekli altyapı ve üstyapı yatırımlarının hızlandırılması ve atık ithalatına son verilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.