Son 11 yılda Türkiye kayıtlı çiftçisinin yarısını kaybetti. Bu dönemde artan üretim maliyetleri karşısında para kazanmayan çiftçinin borcu da 230 milyar TL’yi aştı.

 

 

Rusya Ukrayna savaşı küresel iklim değişikliği ile birlikte gelecek dönemlerin en kritik sektörü haline gelen tarımda, topraktan kopan çiftçi geri dönmüyor. SGK verilerine göre 2021 yılını 500 binin üzerindeki çiftçi sayısı ile kapatan Türkiye, artan üretim maliyetleri ve kâr edip geçimini sağlayamayan çiftçiyi toprakta tutamıyor. Verilere göre yılbaşından bu yana çiftçi sayısı 500 bin sınırının altında. Mayıs ayında 489 bin 801 olan SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısı haziranda da 490 bin sınırında kaldı.

 

BORÇLAR KATLANDI

 

 

Tarım sektörünün temmuz itibarıyla 230.7 milyar TL’lik toplam borcu bulunurken bunun 3.5 milyar TL’si takipte. Çiftçi sayısında ise yıllık bazda yüzde 9.5 (51 bin) düşüş söz konusu. SGK verileri ile çiftçinin borç durumunu gösteren verilere bakıldığında son 11 yılda kayıtlı üretici sayısında yüzde 56’lık düşüş yaşanırken, 2011’de 1 milyon 121 bin olan çiftçi sayısı 490 bin 163’e indi. 2011 yılında 30 milyar TL olan tarım sektörünün kredi borcu ise Temmuz 2022 itibarıyla 230 milyar TL’yi aşmış durumda. Sektörün Aralık 2021 kredi borcu ise 166.2 milyar TL seviyesindeydi.

 

 

Tek seçenek üretimi azaltmak

 
Tarımın en büyük giderinin kira olduğunu ürünün maliyetinin yüzde 35’i ile 55’ine denk geldiğini anlatan Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu, geçen hafta Yerel Zincirler Buluşuyor Konferansı’nda “Bu pandemide en çok emlak fiyatları arttı. Böyle olunca da kiralar da arttı. TL değer kaybı kaynaklı maliyet artışı varken üreticinin fiyatını artırmazsınız üreticinin tek seçeneği var, üretimi azaltmak” değerlendirmesini yaptı.

 

 

Çiftçi düşüşte esnaf çıkışta

 

 

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın raporuna göre, esnaf sayısında ise artış söz konusu. “Bu dönemde esnaf sayısında yüzde 5.8 (141 bin) artış, çiftçi sayısında ise yüzde 9.5 (51 bin) düşüş görüldü” denilen araştırmada, 4/A sigortalı çalışan sayısının Nisan 2021’den bu yana hız kestiğine dikkat çekildi.