Su savaşları mı? Su'dan savaşlar mı?
13 Şubat 2013 00:05

Su çatışması, su savaşları, su kıtlığı, su sorunu, su kirliliği, su denilince akla ilk geliveren kavramlar. Dursun YILDIZ H&H YORUM

Artık su denince bir çok olumsuzluk ardarda sıralanıveriyor hafızamızda
Bunun gerçeklik payı yok değil.

İklimlerdeki kısa bir düzensizlik dönemi su teminini veya suyun kontrolünü hemen zora sokuyor. Sağlıktan sanayiye, enerjiden çevreye bir çok sektörde kriz başlıyor.
Dünya kara yüzeyinin yaklaşık yarısını kaplayan sınır aşan yerüstü ve yeraltı su havzalarında su, işbirliği ve barış için yaşamsal öneme sahip. Nedeni açık 20. yüzyılın başında 50 olan ülke sayısı 21. yüzyıla girerken 180'i aştı.

Su bugün küresel bir mücadele alanı olan enerji, gıda, sağlık, barış ve güvenlik konularının
ortak bir paydası. Bu nedenle su kaynakları iyi yönetilemediğinde veya sürdürülebilir
kriz politikalarının aracı olarak kullanıldığında sosyal huzursuzlukların ve yerel, ülkesel ve
bölgesel gerilimlerin kaynağı oluyor.

Su Artık Jeopolitik Bir Kaynak

Dünyada artan su yetersizliği nedeniyle su jeopolitik bir kaynak niteliği kazandı.
Su kaynakları uluslararası güç dengeleri üzerinde etkili olmaya başladı. BM 2011'de aldığı
bir kararla bu yılı su işbirliği yılı olarak kabul etti. Bu konudaki çalışmayı da UNESCO yapıyor.

Aslında su, çatışmadan çok işbirliğinin kaynağı. Ama popüler magazin dergilerinin su
savaşı çıkartma konusundaki kararlılıkları sürdükçe bu kolay değil. Dünyada su savaşı
yerine su işbirliğinin oluşmasının önünde engeller olduğu kadar bu işbirliğini geliştirecek
nedenler de var. İşte bu yıl bunlar incelenmeli!

Su, Savaştan Çok İşbirliği Nedeni ama….

Uluslararası düzeyde su, savaştan daha fazla işbirliği nedeni olarak ortaya çıkıyor. Son 50 yılda ülkeler arasında su konusunda 37 anlaşmazlık oluşmuş. Bunların çoğu da “Su'dan sepeplerle” oluşan anlaşmazlıklar. Ancak bu dönemde 200'den fazla anlaşma için ülkeler biraraya gelip görüşmeler yapmış. Bazıları da anlaşmayla sonuçlanmış. Öyle ki. Hindistan ve Pakistan arasındaki İndüs Nehri Havzası Anlaşması savaş zamanında bile ihlal edilmemiş. Ancak İndüs Nehri konusunda anlaşmaya varılması 10 yıl, Nil Nehri anlaşması 20 yıl, Ürdün nehri anlaşması ise 40 yıl almış. Bu da bu konunun hem çok hassas olduğunu hem de eninde sonunda anlaşmayla sonuçalanabildiğini gösteriyor.

UNESCO'nun su işbirliği yılında yapacağı çok şey var. Ama bunların en başında su işbirliğini incelerken öncelikle “su savaşları” kavramı üzerine geniş bir çalışma yapması gerekir.

Su Trajedisi Her Gün Yaşanıyor

Çünkü Su gibi yaşamsal bir kaynak savaşmak için çok uygun bir arguman. Bu da savaş senaristlerinin ve bu alanda hesap yapanların işini kolaylaştırıyor. İletişim teknolojilerindeki ilerleme algıda yanılsamaları arttırdı artık birçok kavramı üstünde düşünmeden kabul ediyoruz. Ya da ettiriliyoruz.

Savaş sonuç olarak bir Trajedi. Su konusunda bu trajedi her gün yaşanıyor. Her gün yaklaşık 25 000 kişi bu nedenle hayatını kaybediyor. hangi savaş bu denli sürekli olmuş ve Hangi savaşta günde 25 000 kişi yaşamını yitirmiş. Hem de her gün…

21. yüzyılda da geçmişte olduğu gibi su konusunda gerginlikler olacak. Bu gerginlikler küçük çatışmalara da neden olabilir ancak mutlak bir su savaşını öngörmek çok kolay değil. Yani gelecekte su nedeniyle çatışmaları çıkabilir ancak su bu çatışma nedenlerinden sadece birisi olabilir. Aslında dünyada uzun dönemdir suyun paylaşımı olarak yerel anlamda, silahlı çatışma olarak ülkesel anlamda, ekonomik olarak da küresel anlamda yaşanmakta olan su savaşları var!

“Su Savaşları” Yükselen Bir Hegemonya Kavramı mı?

Bence suyun savaşlara gerekçe gibi gösterilerek gerçek savaş ve hegemonya nedenlerinin örtbas edilmesi için kullanılmakta olduğu düşüncesi, doğrudan reddedilebilecek bir düşünce değil. Yine su savaşlarının hep gündemde tutulması ama sorunun çözümü için yeterli somut adım atılmaması da düşündürücü.

Bu da bu kavramın emperyal güçlerin siyasal ve kültürel hegemonyasını sürdürmek için kullandığı bir araç olduğu düşüncesini güçlendiriyor.Bu durumda şu sorular akla geliyor;

“Su Savaşları” Yükselen Bir Hegemonya Kavramı mı?

Gerçekten görülebilir bir gelecekte su konusunda çıkacak büyük savaşlara doğru giden
bir dünyada mı yaşıyoruz, Yoksa yaşadığımız dünya su sorunuyla savaşmak yerine,
“Su'dan Savaşlar” çıkartmaya çalışan bir dünya mı? Bu yılın sonunda en azından bu
soruların yanıtları konusunda   bir ilerleme sağlanırsa bence büyük bir kazanç olur….
Aslında su konusunda birşeyler yapmak için su savaşının çıkmasını bekleyip onu sona erdirmeye çalışmak yerine, mevcut trajediyi sona erdirmek için ve olası trajedileri engellemek için savaşmak daha akılcı değil mi? Bunun için Dünya Su İşbirliği Yılında iyi bir başlangıç yapılabilir.(mi?)