Korkusuz yazarı Ahmet Takan, “Yurtdışına asker gönderdiğimiz zaman TBMM’den izin alınıyor, tezkere çıkarılıyor. Ancak yurt dışına silah satışları tek kişinin inisiyatifinde. TBMM tamamen devre dışı… Denetleyen yok, hesap soran yok… Tam bir keyfiyet hâkim! Uluslararası politikada etki ve tepkilerine bakarsak yurt dışına asker gönderme ile silah satma arasında ne fark var?” diye sordu.

 

 

 

Anayasal bir boşluk olduğunu ifade eden Takani konuyla ilgili eski Milli Savunma Bakanlığı Genel Sekreteri emekli Kurmay Albay Ümit Yalım’ın görüşlerini aktardı.

“Yabancı ülkelere satış ve hibe işlemlerinde, milli irade yani Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) devre dışı bırakılıyor. Başkanlık sisteminin uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri’nde, yabancı ülkelere silah satışları Kongre’nin her iki kanadı Temsilciler Meclisi ve Senato’nun onayından geçmesi gerekiyor” diyen Yalım, “Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır” dedi.

 

 

“Milli irade devre dışı bırakılıyor”

 
Yalım’ın görüşleri şöyle:

 

 

“Yabancı ülkelere silah satışı ve hibe işlemleri, 5201 sayılı kanuna göre yapılıyor. Anılan kanuna göre, yabancı ülkelere silah, mühimmat satışı ve hibe işlemleri için önce Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın olumlu görüşleri alınıyor daha sonra da Milli Savunma Bakanlığı’nca izin veriliyor. Milli Savunma Bakanlığı’nca her sene yayınlanması gereken Kontrole Tabi Malzeme Listesi’ne göre yabancı ülkelere satışı yapılacak veya hibe edilecek harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar belirleniyor. Satış ve hibe işlemleri sadece listede bulunan malzemelere uygulanıyor. Listede olmayan malzemelerin satışı veya hibesi yapılmıyor.

 

 

 

Yabancı ülkelere satış ve hibe işlemlerinde, milli irade yani Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) devre dışı bırakılıyor. Başkanlık sisteminin uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri’nde, yabancı ülkelere silah satışları Kongre’nin her iki kanadı Temsilciler Meclisi ve Senato’nun onayından geçmesi gerekiyor. Parlamenter sistemle yönetilen Almanya’da da silah ihracatıyla ilgili sorunlar yaşandı. Merkel Hükümeti’nin giderayak rekor düzeyde silah satışına onay vermesi Almanya’da tepkilere neden oldu. Yeni kurulan Koalisyon Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı Baerbock silah ihracatına izinlerde hükümetleri bağlayan bir yasa hazırladıklarını söyledi.

 

 

“Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır”

 
“Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır. Bu bağlamda Anayasa’nın 92. Maddesi’ne yapılacak ilave ile yabancı ülkelere silah satışı ve hibesi için izin verme yetkisi TBMM’ye verilmelidir. MSB, Dışişleri, İçişleri ve Sanayi Bakanlığı ile ilgili bakanlıklardan oluşturulacak ortak komisyonda silah satışı ve hibesi yapılacak yabancı ülkelerin durumu görüşülmeli, komisyon onayından sonra satış veya hibeye ilişkin yasa TBMM Genel Kurulu’nun onayına sunulmalıdır.

 

 

“Son kullanıcı ülkeden başka ülke veya yasadışı kuruluşlara silah geçişleri önlenmelidir”

 

 
Silah satışı ve hibesinden sonra gerekli gözlemler yapılarak, son kullanıcı ülkeden başka ülke veya yasadışı kuruluşlara silah geçişleri önlenmelidir.

 

 

“Gürcistan örneğinden ders almayan AKP Hükümeti…”

 
AKP Hükümetleri döneminde Gürcistan’a 2 adet Sahil Güvenlik Botu hibe edildi. Gürcistan, hibe ettiğimiz Sahil Güvenlik Botları ile 2009’dan itibaren Türk Karasularına girerek, Türk Balıkçı Teknelerine ateş açmaya başladı. Gürcistan, hibe ettiğimiz gemiler ile bizi vuruyor. Ayrıca, hibe ettiğimiz ve bizi vuran gemilerin bakımını da biz yapıyoruz. Gürcistan örneğinden ders almayan AKP Hükümeti, Libya’ya da 2020’de 2 adet Sahil Güvenlik Botu hibe etti. Daha sonra başımıza neler gelecek onu da öngöremiyoruz.”

 

Yazının tamamını okumak için tıklayın.