Son yıllarda özellikle kamuda karşılaşılan liyakatsız, referansa dayalı, hesap verebilir olmayan işe alımlar toplumun adalet duygusunu sarsıyor. Kamu kurumlarına onlarca kez başvuran, sahip olduğu KPSS puanı ya da not ortalamasıyla bir şekilde mülakata çağırılan fakat ‘referansı’ olmadığı için mülakatlarda elenen binlerce örnek var. Başvurulan işle hiçbir ilgisi olmayan mülakat soruları ise adayları isyan ettiren cinsten. Yakın döneme baktığımızda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından 2016’da yapılan sözleşmeli personel alımında sorulan sorular pek çok kişinin hafızasında yer etmişti: “İkinci, üçüncü çocuğu düşünüyor musun?”, “Başkanlık sistemi ülkemiz için iyi olur mu?”, “Dünya 5’ten büyük, kimin sözü?”

 

 

Gazete Duvar’dan Aynur Yüce’nin haberine göre hafızalardan silinmeyen bir başka örnek ise 2018’de teknik personel alımı için yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) mülakatlarında sorulan sorulardı. Adaylara, “Sübhaneke duası cenaze namazında nasıl okunur, İBB Gençlik Meclisi başkanı kimdir, diriliş nesli size ne ifade ediyor, TÜGVA’yı duydunuz mu?” gibi sorular yöneltilmişti.

24 Haziran 2019’da yapılan seçimle İBB Başkanı seçilen Ekrem İmamoğlu, 27 Haziran’da mazbatasını aldıktan sonra bir açıklama yapmış ve “Partizanlığı bu binalardan söküp atacağız. Artık liyakat var, adalet var” diye konuşmuştu. İmamoğlu ve ekibi adam kayırmacılığa göre sonuçlanan ve mesleki bilgi birikiminin hiçe sayıldığı işe alım uygulamalarına son vermek iddiasıyla yeni bir dönem başlattı. İlk kez 2019 Aralık’ta uygulanan yeni yöntem kapsamında, mülakatlar dışarıdan görülebilen camekanlı odalarda yapılıyor, sorular adayların fanuslardan çektiği numaralara göre belirleniyor ve mülakatlar kamerayla kaydediliyor.

 

22 BİN BAŞVURU

 

İBB bünyesinde istihdam edilmek üzere 420 boş pozisyon için 13-17 Aralık 2019 tarihleri arasında online başvurular alındı. 420 kişilik kadro ilanına 22 bin 725 kişi başvurdu. Şartları uygun olan 4 bin 416 kişi evraklarını Saraçhane’de bulunan İBB Başkanlığı’na teslim etti. Mezuniyet not ortalamasına göre sıralamaya giren 1298 kişi sözlü sınava katılmaya hak kazandı.

Mülakatlar 20-26 Aralık 2019 tarihleri arasında Bakırköy’de bulunan İBB ek hizmet binasında yapıldı. Adaylara, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Mahalli idarelerle ilgili temel mevzuat, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ve mesleki yeterlilik alanlarında sorular soruldu.

Mülakatlar dışarıdan rahatlıkla görülebilen camekanlı odalarda yapıldı. Adaylar kendilerini tanıttıktan sonra, önlerinde bulunan fanuslardan numara çekti. Sorular bu numaralara göre belirlendi. Mülakat sırasında bütün görüşmeler kamera ile kaydedildi.

 

‘EKREM BAŞKAN’IN TAAHHÜDÜYDÜ’

 

Gazete Duvar’a konuşan İBB İnsan Kaynakları Müdürü Hasan Karaman, şeffaf mülakat döneminin nasıl başlandığını şöyle anlatıyor: “Tüm işe alımların referansla değil liyakatla yapılması Ekrem Başkan’ın İstanbullulara taahhüdüydü. Liyakat temelli işe alımlar olacak dedikten sonra biz tamamen bu sözün etrafında kenetlendik. Bundan sonraki alımlar da oluşturduğumuz bu şeffaf yönetim tarzı doğrultusunda devam edecek.”

Elektronik ortamda yapılan başvurudan mülakata kadar tüm adımların şeffaflıkla yürütüldüğünü belirter Hasan Karaman, “Sözlü sınava katılan çocuklarımız, sınav günü geldiğinde karşılarında şeffaf bir fanus görünce çok şaşırdı. Artık burada kesinlikle liyakat temelli bir mülakat olduğunu kendileri de gördüler” dedi.

Karaman’ın verdiği bilgilere göre şeffaf mülakatlarda izlenecek yöntemler, İBB İnsan Kaynakları ekibinin yaptığı beyin fırtınası sonucu ortaya çıktı. Karaman, İBB’nin uyguladığı yöntemle bir örnek oluşturduğuklerini belirtiyor ve şeffaf mülakat uygulamasıyla çok sayıda il ve ilçe belediyelerinden de telefon aldıklarını söylüyor: “Değişik illerden bu süreci kendileri ile paylaşmamızı isteyen arkadaşlarımız oldu. Onlarla da paylaşıyoruz.”