Yıl 1997 Avusturalya- Queensland Eyaleti- Bundaberg Şehri: Bundaberg’te ikamet ediyordum. Bundaberg Türk İslam cemiyetine Müslüman Türk halkının dışında, diğer müslüman ülkelerin vatandaşları da ilgi gösteriyordu. Burada ikamet eden Afgan Türklerinden zıraat mühendisi Tongut ENGİNAY, soydaşımız çiftçilik yaparak çeri (Kokteyl domatesi) domates yetiştirip, geçimini sağlıyordu. Domates’in faydaları konusunda, atalarından kendisine miras kalan halk hekimliği ve kendi mesleği ilgili bilgi birikimini bir sohbette anlatırken, edindiğim bilgi ve notları Yüce Türk İslam alemi’nin sağlıklı ve güzellik dolu bir yaşam sürdürebilmesi için paylaşacağız.

 
    
       Tongut ENGİNAY’ın, sohbeti:
        Domates, dünyada en çok bilinen ve  tüketilen bir sebzedir. Damarları yumuşatır, kanı durdurur, vücudu gençleştirir, üre miktarını düşürür. Karaciğer, kalp, böbrek bozuklukları, kansere karşı korur ve şeker hastaları için çok faydalıdır.
 
       Birleşiminde ki, vitamin, mineral, besin değerleri ve faydalı organik asitler ile tıbbi değeri çok yüksek bir sebzedir.
       Domates böbrekleri çalıştırarak bol idrar söktürür, vücutta biriken üre asidi ürat tuzlarını eriterek idrar yoluyla dışarı atar. Ayrıca bol mineralleri ile kanı alkali hale koyar ve kanın durulmasını sağlar. Böylece domates damarları yumuşatır, damar sertliğini giderir, romatizma ve damla hastalıklarının iyileşmesine yardım eder. Vücutta biriken suyu boşaltır. Vucuttaki diğer damar rahatsızlıklarını tedavi eder. Üremeyi geçirmeye yarar. Safra ve böbrek taşlarını eritir ve yeniden oluşmasını engeller. Domates suyu ile beraber aynı miktarda kök-yaprak kereviz suyu ilave edip içilirse etkisi daha fazla olur.
 
        Domates’in birleşimindeki asitler ve enzimleri ile mide ve bağırsaklardaki bezleri çalıştırarak hazmın kolay olmasına yarar. İştahsızlık çekenlere çok faydalıdır. Karbondihidrat (Nişastalı) içerikli yiyeceklerin kolay hazm olmasını sağlar.
       Kabuk ve çekirdekleriyle ynirse bağırsakları harekete geçirerek kabızlığı giderir ve kabızlıktan kaynaklanan hastalıklar önlenmiş olur.
       Bay ve bayanlardaki yüz kırışıklığı olan bölgeye taze sıkılmış domates suyu sürülürse tazelik ve yüzünüze pembelik verir.
       Bundaberg de sivrisinek’in zararlarını asgariye indirmek için, yatak odalarına domates bitkisinin dalları asılarak sivrisinek’i kimyasal içerikli ilaç yerine doğal yolla uzaklaştırılıyor.
      Çamaşırlardaki mürekkep ve benzer lekeleri domates suyu ile ovalayarak çıkarabilirsiniz.
 
      Prostat hastalığını azaltmak için domatesi marul, maydanoz, roka, tere gibi diğer yeşilliklerle tüketildiğinde prostat riskini yarıyarıya azaltır. Yeşilliklerde bulunan sülfür, kanser çemberinin genişlemesini geciktiriyor. Domates ve yeşilliklerin kimyasal özellikleri değişik ama tedavide biribirini tamamlıyor. Kanser hücrelerine fıs fıs gibi serpilerek büyümelerini engelliyor. prostat sorunu olanlar, günde 300 – 500 gr. domates yiyecek olursa vücuda lüzumlu vitaminlerin çoğunu almış olur.
 
      ERCİYES ÜNV. ÖĞ. ÜYESİ PROF. DR. (KİMYA YÜK. MÜH.) ABDULLAH ÇOBAN HACA’DAN DOMATES TÜKETİM KÜLTÜRÜ :  İsrarla ve iddialı tavsiyesi: ”Dalında kızarmış domatesi küp küp doğrayıp üzerine bolca Zeytinyağı dökerek tüketenlerde prostat ve kanser riski’nin azaldığına hayret edeceklerdir.” Bu işlemi yılın 12 ayında özellikle kahvaltıda tüketin. Ciltteki fazla yağı çıkartmak için, domates Hıyar (Salatalık) ile birlikte kombinasyon (Bütünleştirme) halinde kullanılmalıdır. Domates ve bal karıştırılıp cilde sürülürse parlaklık verir. Düzenli domates suyu kullanıldığında sportif yorgunluk ve uykusuzluk için faydalıdır.
       Kanseri azaltmak için yazın tarla, kışın kuru domates kullanmalıyız. Avokado veya Zeytiyağı ile yenen domates, Karotenoid ve Fitokimyasallar vücudun emme gücünü daha kolay arttırabilir. Hücre yenileme konusunda bulunmaz bir veliniymettir.
 
       NOT : 1- Tükettiğiniz domates dalında olgunlaşmış olmalıdır.  2- Yemeklede kullanacağınız domates, kendi suyu içinde pişmelidir. Yağda kızarttığınız takdirde besin değerlerini kaybeder. 3- Domateste Oksalat olduğu için romatizmalılara, kum ve taşı olanlar mutlaka doktor görüşünü almalıdırlar. İmkanı olanlar Likopen hazinesi, kuru domates tüketmeyi ihmal etmemelidir.
      
 
      Ey Yüce Türk İslam alemi ! İnsan sağlıklı olmayınca bilgelik kendini göstermez, sanat ortaya çıkmaz, kuvvet döğüşe giremez, zenginlik işe yaramaz ve zeka kullanılamaz.
      O zaman Türk çiftçisinin modernleşmesi sayesinde ürettikleri sebze ve meyvelerle akıllıca beslenmek, uzun bir gençlik, daha olgun güzellik ve mutlu bir yaşam anlamına gelir.
 
      Cenab-ı ALLAH, Yüce Türk İslam alemini ve Harran ovası halkını, tembelliğe odaklanan insanların şerrinden muhafaza dileklerimizle, Cenab-ı Hakk’ın, şifası ve güzellikleri sizlerin olsun.
 
      Vatan Şehitlerini, T. C.’nin kurucusu M. K. ATATÜRK’ü ve nesli tükenmiş müslümanları Rahmetle, Gazileri minnetle anar. Hastalara acil şifalar dileriz.
 
      UYARI ! Domates: Birleşimindeki vitamin, mineral, besin değerleri ve içerdiği enzimler’in faydaları esas alınarak bilginize sunulmuştur.
 
      Karmaşık birleşiklere enzim adı verilir. Enzimler yaşayan hücrelerde oluşan katalizatörlerdir.  (Prof. Dr. Abdullah ÇOBAN)
 
 
      Sağlıklı olmadan huzurlu olamayız.
      Huzurlu olmadan sağlıklı olamayız.
      Harran ovasında tarım medernleşmeden sağlıklı olamayız.
      Ey Türk Milleti ! Geleceğimiz için Harran ovasına sahip çıkmalıyız.  (Numan Aladağ)
 
      Kaynakça :
      Abdullah Çoban Prof. Dr. (Kimya yük. Müh.) Erciyes ünv. Öğ. Üyesi.
      Numan Aladağ’ın, yurtdışı gezi ve kaynak kişilerle sohbet notları.