D’Hondt sistemi partileri nasıl etkileyecek?

D’Hondt sistemi partileri nasıl etkileyecek?
12 Mayıs 2023 07:27

D’Hondt sistemi uzun yıllardır Türkiye’deki seçimlerde kullanılıyor. D’Hondt sisteminde önceden ittifak oyu toplam olarak hesaplanırken yeni düzenlemeyle birlikte her bölgede siyasi partilerin kendi oyu hesaplanacak. Son düzenleme ile birlikte D’Hondt sistemi ile ittifak içerisinde yer alan partilerin milletvekili dağılımının nasıl olacağı merak ediliyordu. Sistemi uzmanlar Cumhuriyet’ten Cengiz Karagöz’e anlattı.

 

 

Akademisyen Can Kakışım, D’hondt metodunun aynı seçim bölgesinde farklı partilerin vekil çıkarabilmesine imkân tanıyan bir sistem olduğuna vurgu yaptı.

 

 

“MECLİS’E GİRECEKLER”

 
Kakışım, “Bu sistem matematiksel boyutu sebebiyle ilk bakışta karışık gibi görünse de aslında basit bir hesaba dayalıdır. Partilerin belirli bir seçim bölgesinden aldıkları oylar o seçim bölgesinden çıkacak vekil sayısına bölünür. Bir seçim çevresinden örneğin 5 vekil çıkacaksa ve bir parti 50 bin oy almışsa bu 50 bin sayısı sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e, 4’e ve 5’e bölünür. Sonrasında farklı sütunlardaki bu sayılardan en büyük 5 tanesi (toplam vekil sayısı esas alınır) işaretlenir ve her parti işaretlendiği sayısı kadar vekil çıkarır” dedi. Kakışım, “İttifak yapıyorsanız partinizin oy oranı düşük de olsa, eğer içinde olduğunuz ittifak yüzde 7’yi geçiyorsa meclise girebiliyorsunuz” diye konuştu.

Siyaset bilimci Özgün Emre Koç ise “Yeni düzenlemeyle ittifak oyu toplam olarak hesaplanmıyor. Her bölgede her partinin kendi oyu hesaplanıyor. Bu yasa Millet İttifakı’nı dezavantajlı duruma düşüyor. Türkiye genelinde seçim barajını geçememiş olsanız da ittifak içerisinde olduğunuz için Meclis’e girebiliyorsunuz” ifadesini kullandı.