Dar bölgeli seçim sisteminin faydası kimedir? Adil Gür anlattı
29 Temmuz 2013 17:37

Geçen haftalarda basına Hükümetin dar bölgeli seçim sistemi üzerinde çalıştığı şeklinde haberler yansımıştı.

Safile USUL H&H YORUM

Haberin doğruluk derecesini test edecek imkanlarım yok ancak dar bölgeli seçim sistemi nedir ve neye, kime yarar sorusunu Adil Gür’le konuşarak anlamaya çalıştım.

Adil Gür’le konuştuktan sonra tam anladım mı?

Hayır, çünkü bu konu bir konuşmayla anlaşılacak bir konu değil, üzerinde daha uzun durulması ve kapsamlı tartışılması gerekir.

Fakat Adil Gür’den dinlediklerimi bir giriş olarak size aktarmak istiyorum…

Adil Gür dar bölgeli seçim sisteminin sadece genel seçimlerde tatbik edilebilir, yani yerel seçimle ilgili bir konu olmadığını belirttikten sonra dar bölgeli seçim sistemindeki uygulamayı şöyle tarif etti…

Diyelim ki, 5 milletvekili çıkaran A şehri söz konusu…

Mevcut sistemde siyasi partiler A şehri için 1 milletvekili çıkarabilecek olsalar bile, 5 tane aday gösteriyorlar.

Dar bölgeli sistemde ise, A şehri 5 bölgeye ayrılıyor…

Ve, her bölgenin sayısal ağırlığı birbiri ile aynı oluyor…

Mesela A şehrinin 1 milyonluk bir nüfusu varsa, 200’er binlik 5 bölgeye ayrılıyor.

Ve, her siyasi parti o 200’er binlik bölge için sadece 1 milletvekili aday gösteriyor.

Adil Gür diyor ki, “Bir şehir bölgelere ayrılıp, her bölge için sadece 1 aday olduğunda, o bölgenin seçmeninin aday gösterilen milletvekili hakkında bir fikri, izlenimi olabiliyor. Şu andaki sistemde ise, seçmenin % 80’i oy verdiği partinin adaylarını tanımıyor.

Dar bölgeli seçim sisteminin şöyle de bir avantajı var ki, seçmen milletvekilini mevcut sisteme göre daha iyi tanıyabildiği için, söz konusu milletvekilinin icraatı hakkında da daha iyi bir fikre sahip olabiliyor ve eğer o milletvekilinden memnun kalmazsa bir dahaki seçimde bunu sandığa yansıtabiliyor.”

Adil Gür’e şunu sordum, “Peki, bir dahaki genel seçimde dar bölgeli sistem uygulanırsa bundan en çok faydayı hangi siyasi partiler sağlar?”

Çünkü Hükümet partisi gerçekten de dar bölgeli sistem düşünüyorsa muhakkak bundan kendine bir fayda umuyordur.

Adil Gür bu sorunun şu anda bir cevabı olmadığını, bu soruya cevap verebilmek için genel seçimlere yakın ve adayların belli olduğu bir dönem olması gerektiğini, adaylar belli olduktan sonra şu bölgedeki aday durumu şu partiye yarar denilebileceğini söyledi.

Adil Gür dar bölgeli sistemin genel olarak, ama, küçük partilere yarayabileceğini, mesela Büyük Birlik Partisi’nin Muhsin Yazıcıoğlu’na sempati duyulan bölgelerde milletvekili çıkarmasını kolaylaştırabileceğini ancak Türkiye’de artık baraj sorunu yaşayan küçük parti pek olmadığını, mesela BDP’nin artık bir baraj sorunu yaşamayacağını da ilave etti sözlerine.

Yani, mesela BDP’nin milletvekili çıkarmak için dar bölgeli seçim sistemine ihtiyacı olmadığını söylüyor Adil Gür.

Diğer büyük siyasi partilerin ise, (AKP, CHP, MHP) dar bölgeli veya şu andaki gibi olan sistemden alacağı sonuçların fark etmeyeceğini söylüyor.

Adil Gür’le konuşmamızdan benim çıkardığım sonuç ise, Hükümetin kendi arasında bazı konuları tartışsa ve bu tartışmalar kısmen basına yansımış olsa bile, önümüzdeki genel seçimde dar bölgeli sisteme geçmeyi düşünmediği yönünde.

Hükümet kendine doğrudan fayda sağlamayan ve kendisi için acil olmayan herhangi bir konuda adım atmaz, ki, zaten fazla enerjisi de yok, durumu berbat.

Ancak bizler Türkiye için daha iyi ve daha fazla temsiliyet imkanı veren ve demokrasiye ve toplumsal işlerliğe iyi gelecek bir seçim sistemi üzerinde proje üretmeli ve topluma anlatabilir olmalıyız.