Kapanma tedbirleri ile birlikte yeme içme, spor ve kültür sanat alanındaki kayıtlı çalışan sayısı eriyor. İstihdam piyasasındaki toparlanma işaretlerine rağmen Türkiye hızla çiftçisini kaybediyor.

 

Fotoğraf: Reuters
Pandeminin ilk 1 yıllık döneminde büyük yara alan istihdam piyasasında en ağır fatura çiftçiye çıktı. Bu dönemde işten çıkarma yasağına rağmen kayıt dışının ötesinde sigortalı çalışan sayısında dahi bazı sektörler büyük kayıp yaşarken, topraktan kopan çiftçi sayısı ise hiçbir toparlanma faaliyetinden etkilenmeden artmaya devam ediyor. Sözcü’den Sayime Başçı’nın haberine göre Mart 2021 itibarıyla sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 6 oranında artarak 21.4 milyona ulaştı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre sigortalı ücretli çalışan grupta (4/a) artış yüzde 7.3 oldu. Aynı dönemde çiftçi sayısında ise yüzde 5.1’lik düşüş görüldü. Diğer taraftan, Covid-19 salgınından en fazla etkilenen ve Nisan 2020’den itibaren kapanma kararları nedeniyle istihdamın daraldığı faaliyet kollarındaki düşüş sürdü. Mart 2021’de yıllık olarak konaklama ve yiyecekte yüzde 6.6, kültür, sanat, eğlence, dinlence ve sporda yüzde 6.5’lik düşüşler yaşandı.

 

 

İNŞAAT TOPARLANDI

 

 

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından hazırlanan istihdam araştırmasına göre, salgın tedbirleri doğrultusunda sektörler arasındaki makas hızla açılıyor. Doğrudan kapanma kararları alınan sektörlerdeki kayıtlı çalışan sayısı hızla düşerken, bu dönemin öne çıkan sektörü olan sağlık hizmetleri alanımda ise bir yükseliş söz konusu. Mart 2021’de tarım, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 12, imalatta yüzde 10, inşaatta yüzde 21.5 ve toptan-perakende ticaret sektörlerinde de yüzde 6.9 oranında istihdam artışları gerçekleşti. İnsan sağlığı ve sosyal hizmetler sektöründe de yüzde 38’lik bir artış söz konusu.

 

 

YEME İÇMEDE KAYIP AĞIR

 

 

Kayıtlı istihdam açısından en çok kan kaybeden alanlara bakıldığında ise bu dönemde, 118 binlik istihdam kaybı ile bina ve çevre düzenleme faaliyetleri zirveye yerleşti. Güvenlik 99 bin kişi ile ikinci olurken, yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri de 65 bin kişi ile en çok istihdam kaybeden üçüncü alan oldu. Oransal olarak bakıldığında ise bilgi hizmetleri kayıtlı istihdamının yüzde 54’ünü kaybederek en çok daralan alan oldu.

 

 

Kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı azalıyor

 

 

TEPAV araştırmasına göre istihdam kayıplarına paralel olarak işsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı artışa geçerken, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan çalışan sayısında da düşüş söz konusu. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre, Mart 2021’de işsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı bir önceki aya göre yaklaşık 5 bin artarken, işsizlik ödeneğini alan sayısındaki artış 2 bin 19 oldu. Kısa çalışma ödeneğinden faydalananların sayısında düşüş görüldü. Bu dönemde kısa çalışma ödeneği alan kişi sayısı yaklaşık 171 bin azalarak 1.2 milyona gerilerken, ödenek miktarı da 1.8 milyar TL oldu.