Bir ülke topyekûn kaygı içinde… Ekonomik tablonun yol açtığı ümitsizlik 85 milyona yayıldı. Çarpıcı tablo OECD araştırmasına yansıdı: Gıda, barınma ve borç ödemeleri konusunda 27 ülke vatandaşları arasında en çok Türkler endişeli. Yalnızca Türkiye’de en üst gelir grubu en yoksul kesimden daha fazla ‘Ya ödeyemezsek’ kaygısı taşıyor.

 

 

‘BUZDOLABINI DOLDURAMAZSAM’ DÜŞÜNCESİ 85 MİLYONA YAYILDI

 
Karar’da yer alan habere göre yeni ekonomi yönetiminin rasyonalite söylemleri beklentileri karşılamadı. Faiz ‘silahının’ etkin kullanılmaması da kuru ve enflasyonu tetikledi. Belirsizlik ortamı gelecek kaygısını artırırken dikkat çekici tablo Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) raporuna yansıdı. 27 ülkeyi kapsayan araştırmada ‘gıda, barınma, enerji ve borç’ ödemelerini yapma konusunda en çok endişe duyan Türkler oldu. Türkiye’yi Şili ve Meksika takip etti.

 

 

DÜNYADA KAZANCI İYİ OLANLAR DAHA RAHAT TÜRKİYE’DE TEDİRGİN

 
Verilere göre Türkiye’de halkın yüzde 72’si dört temel başlıkta borçlarını ödeme konusunda endişe yaşıyor. Bir diğer dikkat çeken başlık ise en zengin yüzde 20’lik kesimin ‘borç ödeyememe’ kaygısını en fakir grupta yer alanlardan daha fazla taşıması oldu. Diğer 26 ülkede en zenginler daha az tedirginlik içindeyken Türkiye bu konuda tek istisnayı oluşturdu. Araştırma, Türkiye’de her 10 kişiden 7’sinin işsiz kalmaktan korktuğunu da gösterdi.

 

 

TÜRKİYE’DE AÇ KALMAKTAN ZENGİNLER DAHA ÇOK KORKUYOR

 
OECD raporuna göre “gıda, barınma, enerji ve borç” gibi temel ödemeleri yapabilmekten en çok endişe edenler Türk vatandaşları çıktı. Türkiye’de halkın yüzde 72’si gıda, barınma ve evlerde kullanılan enerji masraflarını karşılamaktan ve borç ödeme maliyetinin giderek artmasından endişeli. Özellikle zenginler bundan daha çok korkuyor.

Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonla birlikte alım gücü tüm hızıyla düşüyor. Temmuz ayında enflasyon yeniden yönünü yükselişe çevirince daha ilk aydan da asgari ücret yok oldu. Artık ülkede birçok çalışan sadece günü kurtarırken, en basitinden orta sınıf için bile ne araba ne de ev almak artık sadece hayalden öte değil. Yeni ekonomi yönetimi bunun en büyük nedenlerinden birini artan kur ve maaşlar olarak gösteriyor. Seçim öncesinde alınan önlemlerin acı reçetesi şimdi orta çıkarken, vatandaşlar da kuru biz mi yükselttik diyor? Enflasyonun en önemli sonuçlarından birisi hayat pahalılığı. Giderek artan hayat pahalılığı birçok ülkede vatandaşları endişelendiriyor. Bunların başında ise Türkiye geliyor. Euronews Türkçe’nin aktardığı, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) raporuna göre “gıda, barınma, enerji ve borç” gibi temel ödemeleri yapabilmekten en çok endişe edenler Türk vatandaşları çıktı.

 

 

 

Türkiye’de halkın yüzde 72’si gıda, barınma ve evlerde kullanılan enerji masraflarını karşılamaktan ve borç ödeme maliyetinin giderek artmasından endişeli. Özellikle zenginler bundan daha çok endişe ediyor. 27 ülke içinde Türkiye ilk sırada yer alırken bu ülkelerin ortalaması yüzde 47. OECD’nin 2022 yılı “Önemli Olan Riskler” araştırmasında dayanan “Yüksek enflasyonlu bir ortamda temel ihtiyaç maddelerini karşılama konusunda endişeler” başlıklı rapor yayımlandı. Önemli bulgulardan birisi insanların temel ihtiyaçlarını karşılamaktan endişeli olması. Nedir bu temel ihtiyaçlar? OECD bunları dört başlıkta topladı: Gıda, barınma, evde kullanılan enerji ve borçları ödemenin artan maliyeti. Buna göre Türkiye’de halkın yüzde 72’si bu dört temel ihtiyacı karşılayabilmekten endişeli olduğunu bildirdi. Türkiye’yi yüzde 67 ile Şili ve yüzde 66 ile Meksika takip ediyor. Endişe oranının en düşük olduğu ülkeler ise Danimarka ve İsviçre (yüzde 28) ile Almanya (yüzde 33) oldu.

 

 

EN YÜKSEK GELİRE SAHİPLER DAHA ENDİŞELİ

 
Araştırma gelir durumuna göre endişe seviyesini de gösteriyor. Gelir durumu en düşük gelire sahip “ilk yüzde 20”lik gruptan en yüksek gelire sahip “son yüzde 20”lik gruba doğru sıralanıyor. Buna “sıralı yüzde 20’lik gruplar” deniliyor. 27 ülkenin 26’sında en düşük gelire sahip “ilk yüzde 20”lik grupta dört temel ihtiyacı karşılayabilmekten endişe edenlerin oranı en yüksek gelire sahip “son yüzde 20”lik gruptan daha yüksek.

 

 

ZENGİNLE FAKİR ARASINDA ÇOK FARK YOK

 
Türkiye’de en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesim (yüzde 70,7) en düşük gelire sahip yüzde 20’lik (yüzde 70,5) kesimden daha endişeli. Aradaki fark yüzde 0,2 puan. Türkiye’de iki grup arasındaki fark yok denecek kadar az. Ortalama fark ise yüzde 13,6 puan. Diğer ülkelerde bu fark oldukça belirgin olduğundan Türkiye’nin durumu dikkat çekici. Türkiye’den sonra farkın en düşük olduğu ülke yüzde 2,6 puan ile Polonya. En yüksek fark ise yüzde 30,2 ile İsrail’de. 27 ülkede yaklaşık 27 bin kişinin katıldığı ankete göre 10 kişiden 9’u enflasyon ve hayat pahalılığından endişe ediyor. Anketin yapıldığı Ekim 2022’de OECD’de yıllık enflasyon yüzde 11 iken Türkiye’de yüzde 86 seviyesindeydi.

 

 

İŞİNİ KAYBETME KORKUSU İLK 5’TE

 
Gelecek iki sene içinde işini kaybetmekten veya serbest çalışıyor ise gelirinin azalmasından endişe edenlere bakıldığında Türkiye dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye’de 10 kişiden 7’si (yüzde 72) işini kaybetmekten veya gelirinin azalmasından endişeli. Bu kategoride Meksika ilk sırada yer alırken sonra sırada Hollanda bulunuyor. Ortalama ise yüzde 51. TÜİK’in açıkladığı resmi yıllık enflasyon Temmuz 2023’te yüzde 48 oldu. Enflasyon Türkiye’nin yeni ekonomik modele geçtiği 2021 yılından itibaren hızla yükselişe geçti.

 

 

AB ORTALAMASININ KAT KAT ÜZERİNDE

 
Fiyat değişimini görmenin en sade yollarından birisi endeks yöntemi. TÜİK, FAO ve AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın açıkladığı gıda fiyat endekslerini Ağustos 2020’de 100’e eşitledik. Bu ne demek? Dünya, Türkiye ve AB’de gıda fiyatları bu tarihte birbirine eşit. Ardından her ay enflasyona oranına göre endeks değeri değişiyor. Türkiye ve küresel fiyat farkı çoğu zaman yakın seyrediyor. AB’de ise çok az değişim söz konusu. Küresel gıda fiyatları Kasım 2021’e kadar çoğu zaman açık şekilde Türkiye’nin üzerinde seyrediyor. Endeks başladıktan bir sene sonra Ağustos 2021’de bir sene önce 100 lira olan gıda fiyatı dünyada 133 birime; Türkiye’de ise 130 birime yükselmiş. AB’de ise 102 birim.