Türkiye İşçi Partisi (TİP) dördüncü kez siyaset sahnesinde…

 

 

 

 

2017 yazında isim hakkı düşen ve Kasım 2017’de HTKP çevresinin girişimiyle yeniden kurulan TİP, sosyal medya hesabından “Gel Kardeşim” başlıklı bir çağrı yayınladı.

 

Bildiride “Gel kardeşim, ekmeği paylaşalım, emeği iktidara taşıyalım. İşçilerin, emekçilerin, yani hepimizin sesine ses katalım. Türkiye’nin işçi partisini, Türkiye emekçilerinin partisini kuralım” ifadeleri yer aldı.

 

Erkan Baş, Barış Atay, Tuncay Çelen, Metin Çulhaoğlu’nun da aralarında olduğu geçmiş TİP ve geçmiş TKP üyesi, çeşitli kitle örgütü ve sendika temsilcisi, işçi, öğrenci ve akademisyenlerin bulunduğu 146 kişi imzasının olduğu çağrı metni kamuoyuna duyuruldu.

 

Metinde imzası yer alan isimler ise şöyle:

 

Başak Yılmaz (Belediye İşçisi), Tuncay Ünlüeser Avukat, Ecevit Ablak Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şube YK Üyesi, Elif Çamöz FKF MYK Üyesi, Ercan Bölükbaşı Akademisyen, FKF Kurucu Genel Sekreteri, Ertan Saygınar Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şube Eski YK Üyesi, Enver Çamlıdere Eski TİP ve Sosyalist Gençlik Örgütü Üyesi, Fatoş Erol Kimya Mühendisi, İlerici Kadınlar Meclisi, Günseli Mungan Emekli Öğretmen, Eski Genel-Der Şube Yöneticisi, Harun Kılıçoğlu Peyzaj Mimarı, Hüseyin Cahit Soylu Eski TİP Üyesi, Kadir Durmuş Spor Emek-Sen Yöneticisi, İlhan Akalın Yazar, Eski TİP Üyesi, Metin Çulhaoğlu Yazar, Eski TİP Üyesi, Murat Bozbeyoğlu Sosyal-İş Ankara Şube Başkanı, Orhan Saraç Tarihsel TKP Üyesi, Seher Yaşar Batıkent Gezi Kültür ve Dayanışma Derneği YK Üyesi, Selahattin Gökcan Eski İGD Üyesi, Sermet Yalçın Tarihsel TKP Üyesi, Tuncay Çelen Eski Dev-Genç MYK Üyesi, Zarife Yurtseven Mamak Gezi Kültür ve Dayanışma Derneği YK Üyesi, Cafer Yelsalı Turizm İşçisi, Hayri Erdoğan Eski TİP Üyesi, Nevzat Polat Tekel Direnişçisi, Yeliz Badaş Market İşçisi, Ali İhsan Şimşek Eski TKP İşçinin Sesi Üyesi, Tüm Emekli-Sen Yönetim Kurulu Üyesi, Ergün Güner Tüketici Hakları Derneği Sorumlusu, Mustafa Özkan Eski TİP Üyesi, Hüseyin Ay Tarihsel TKP Üyesi, Baran Kaya Avukat, Ali İlhan Uysal Hizmet İşçisi, Barış Kineşçi Araştırma Uzmanı, Süleyman Çağlı Eski TİP Üyesi, Celal Ateş Emekli Maliyeci, Cebrail Akboyun Eski TİP Üyesi, Nadi Öztürk Eski Eğitim-Sen Uzunköprü Şube Başkanı, Cansu Atay İlerici Kadınlar Meclisi, Gökberk Çınar FKF MYK Üyesi, Gün Çağ Aydın Yayıncı, Pirozan Eltan Elektrik-Elektronik Mühendisi, Levent Çapak Tekel Direnişçisi, Nihal Mengüllüoğlu Eski İKD Üyesi, Toni Aygün Döşeme Ustası, Abdullah Özdemir Tek-Gıda-İş Eski Şube Başkanı, Ali Önder Öndeş Eski TİP Üyesi, Eski Sosyalist Türkiye Partisi Genel Başkanı, Bahadır Yavuz Gümüşhane Kelkitliler Derneği Başkanı, Barış Atay Tiyatrocu, Yönetmen, Can Soyer Yön Dergisi Genel Yayın Yönetmeni, Cem Erdoğan Karayolları Kentsel Gelişim Derneği Genel Sekreteri, Deniz Ali Gür KHK Nedeniyle İşsiz Akademisyen, Deniz Kıyafet PSAKD Maltepe Şube Başkanı, Deniz Öztürk Mimarlar Odası Büyükkent Şubesi Eski YK Yedek Üyesi, Ebru Pektaş Yazar İlerici Kadınlar Meclisi, , Ekim Nehir Hekim Halkın Doktorları Grubu, Emre Gürcanlı Yazar Akademisyen, Engin Arslan Tarihsel TKP Üyesi, Erçin Fırat FKF Kurucu Genel Başkanı, Erkan Baş HTKP Genel Başkanı, Erman Payaslı Bilgisayar Mühendisleri Odası İstanbul Temsilciler Kurulu Üyesi, Fatma Gül Eryıldız KHK Nedeniyle İşsiz Akademisyen, Şehir Plancısı, Hakan Güneş Akademisyen, Hamiyet Şabudak Çekmeköy Dayanışma Derneği Başkanı, Hasan Karayol Müzisyen, Hüseyin Ağçal PSAKD Avcılar Şube Başkanı, Hüseyin Ergun Doğru Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkan Yardımcısı, İbrahim Eke Uzman Psikolog, İsmail Özkan Eski TİP Beykoz İlçe Başkanı, Meltem Kolgazi Akademisyen, İlerici Kadınlar Meclisi, Meral Aydemir Eski TİP Üyesi, Meryem Yıldırım Gazeteci, Nazır Kapusuz Ekonomist, Onur Emre Yağan İleri Haber Genel Yayın Yönetmeni, Onur Güneş Avukat, Adalet İçin Hukukçular, Özgür Urfa Avukat, Adalet İçin Hukukçular, Sevgi Aydemir Aşçı, Sinan Dervişoğlu Yazar, Taşkın Dilek Anadolunun Sesi Tokat Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni, Tuğba Özer Gazeteci, Uğur Özdemir Eski TİP Beykoz İlçe Başkanı, Ümit Bayrak Mimarlar Odası Büyükkent Şubesi Eski YK Üyesi, Vahdettin Özkan Eski TİP Üyesi, Yelda Koçak Avukat, İlerici Kadınlar Meclisi, Ahmet Duran Bülbül Hekim, Bayram Töre Eski TİP Üyesi, Eğitim-Sen Kırkağaç Eski Şube Başkanı, Erdal İlgan Eski TİP üyesi, Erkin Özalp Yazar, Çevirmen, Faruk Algeç Eski TİP Üyesi, Eski Petrol-İş Menemen Danışma Kurulu Üyesi, Galip Çevik Tarihsel TKP Üyesi, Eski Müzik-Der Başkanı, Hasan Gürgan Eski TİP Üyesi, Işın Turgut Nazım Hikmet Kültürevi Sözcüsü, Sosyolog, İhsan Can Akmarul Avukat, Adalet İçin Hukukçular, İzzet Ararat Eski TİP Üyesi, Kenan Yılmaz Tarihsel TKP üyesi, Kudret Ulutürk Eski TİP Üyesi, Emekli Hakim, Leyla Yıldız Eski TKP İşçinin Sesi Üyesi, Demokrat Radyo Kurucusu, Mehmet Ali Levent Eski TİP Üyesi, TÜM-DER İzmir Şube Başkanı, Mustafa Yakın Eski DİSK Maden-İş Temsilcisi, Nesih Doğan Eski TİP Bismil İlçe Başkanı, Nursen Taşer Eski TİP üyesi, Özcan Keçecioğlu Eski TİP Üyesi, TÜM-DER Muğla Yöneticisi, Rauf Cankurtaran Tarihsel TKP Üyesi, Rıfat Seyran Eski TİP Üyesi, TÖS Adana Şube Başkanı, Savaş Al Eski TİP GYK Üyesi, Seher Ünver Bülbül Eski TİP Üyesi, Eski Eğitim-Sen İzmir Yöneticisi, Selma Şen Eski BES İzmir Şube Başkanı, Tahsin İşbilen Belgesel Sinemacı, Yönetmen, Teoman Taşer Eski TİP Üyesi, TÖB-DER Sözcüsü, Turan Serin Tarihsel TKP üyesi, Vural Atis Eski DİSK Maden-İş Ege Bölge Temsilcisi, Sargın Arslan İnşaat Mühendisi, Saim Tanrıkulu Eski TİP Üyesi, Buca ADD Eski Şube Başkanı, Fırat Kurtal Kimyager, Özer Gömeç Muhasebeci, Turan Atasever İnşaat İşçisi, Ali Toraman Tekel İşçisi, Halil Gümüş Eski TİP Salihli İlçe Başkanı, Avukat, Turan Kayacık Eski TİP Üyesi, Şair, Yumni Kement Eski TİP Üyesi, TÜM-DER Manisa Yöneticisi, Bülent Ufuk Ateş Eski TİP Üyesi, PSAKD Mersin Şube Başkanı, Menekşe Özer PSAKD Mersin Şube YK Üyesi, Sinan Eriş Yüksek Ziraat Mühendisi, Deniz Mavitaş PSAKD Muğla Şube YK Üyesi, İskender Doğer Tarihsel TKP üyesi, Mustafa Emre Atmaca Avukat, Mustafa İnce Eski TİP Üyesi, Tahsin Kalay Eski TİP Üyesi, Eray Diriarın Satış Temsilcisi, Şahin Kışlakçı Dekorasyon İşçisi, Yasin Eken Tarihsel TKP üyesi, Zekeriya Çığır Tarihsel TKP üyesi, Eski Siirt Belediye Meclis Üyesi, Sinan Raci Ergün Eğitimci, Yayıncı, Betül Süel Çevre Mühendisleri Odası Trakya Temsilcisi, Birtan Altan Makina Mühendisleri Odası Çorlu YK Sekreteri, Buket Çınar Makina Mühendisleri Odası Çorlu Eski YK Üyesi, Emin İşcan Eski İTÜ Fabrika Komitesi Temsilcisi, Emre Gelir Makina Mühendisleri Odası Trakya Şube Başkan Yardımcısı, İsmail Öztok Eski TSİP Trakya Bölge Sekreteri, Mehmet Ali Mutlu Emekli Öğretmen, Metin Karaca (Eski TSİP Çerkezköy İlçe Başkanı, Resul Mustafa Taşkıran DİSK Lastik-İş Eski Şube Temsilcisi, Bektaş Yılmaz Çiftçi, Süleyman Hacıbektaşoğlu Çiftçi, Çilem Ercan Gıda Mühendisi, Bender Sayhan Aşçı, Cem Güleş Ataması Yapılmayan Sağlık Emekçisi.

 

DOĞU PERİNÇEK TİP’İ 2010’DA YENİDEN KURDURMUŞTU

 

Doğu Perinçek’in isteğiyle şu anda ismi Vatan Partisi olan dönemin İşçi Partisi (İP) üyesi bir grup tarafından 8 Şubat 2010’da TİP yeniden kurulmuştu. Partinin kurucuları arasında Halil Yapağılı, Mihriban Tatar, Muharrem Soydemir, Coşkun Arslan, Ahmet Arslan, Bircan Özdemir Bulut, Süzen Ertürk ve Feyzi Tam gibi isimler yer almıştı.

 

(İşçi Kardeşliği Partisi 2010 yılı başında TİP adını alacağını duyurmuş, ancak bu ani gelişmeyle girişim sonuçsuz kalmış ve yerine TBİP-Türkiye Birleşik İşçi Partisi kurulmuştu)

 

Cumhuriyet’te 3 Mart 2010’da yayınlanan haberde, Kurucular Kurulu üyesi Muharrem Soydemir, TİP’in Türkiye solunda yer almış çok önemli bir parti olduğunu, tekrar sol, sosyalist bir parti kurma amacıyla TİP’i tekrar kurduklarını, ancak şu aşamada örgütlenme çalışmaları yürütmediklerini, seçimlere girmek gibi bir niyetlerinin de olmadığını açıkladı. Geçmişte TİP içinde bulunmadığını, partiyi kurmadan önce İşçi Partisi üyesi olduğunu sözlerine eklemişti. Partinin başkanlığını Necdet Senger yürütmüş, İP’nin adını 2015 Şubat’ında Vatan Partisi olarak değiştirmesiyle TİP’in fiilen siyaset sahnesine dönmesi beklentisi son bulmuştu. Partinin yasal varlığı ise 2017 yılı yazında sona erdi.

 

Halkın Türkiye Komünist Partisi çevresinin girişimiyle 7 Kasım 2017’de TİP’in yeniden kuruluşu için dilekçe verildi.

 

Özellikle eski TİP üye ve yöneticileriyle bir süredir görüşmelerin sürdürüldüğü gelen bildiler arasında.

 

Partinin 57. kuruluş yıl dönümünde ilan edilmesi bekleniyordu, ancak açıklama bugün “tipgeliyor” isimli sosyal medya hesabından yapıldı.

 

Partinin amblemi, genel balkanı ve yöneticilerinin kimler olacağı ise merak konusu.

 

Bir diğer merka konusu HTKP’nin feshedilip edilmeyeceği…

 

Türkiye İşçi Partisi (TİP)’in İlk Kuruluşu…

 

13 Şubat 1961’de bir grup sendikacı tarafından kuruldu.

 

Kurucuları; Kemal Türkler, Şaban Yıldız, Rıza Kuas, Kemal Nebioğlu, Avni Erakalın, Salih Özkarabay, İbrahim Denizcier, Adnan Arkın, Hüseyin Uslubaş, Ahmet Muşlu, Saffet Göksüzoğlu.

 

İlk görev bölümünde genel başkanlığa Avni Erakalın, ikinci başkanlığa Kemal Türkler, genel sekreterliğe Şaban Yıldız getirildi.

 

9 Şubat 1962’de TİP Genel Başkanlığına Mehmet Ali Aybar getirildi. 1963’te senatör Niyazi Ağırnaslı TİP’e üye olmasıyla parlamentoda ilk kez bir sosyalist parti temsil edilmiş oldu.

 

1963’teki yerel seçimlerde 36 bin oy aldı. 9-10 Şubat 1964’te İzmir’de 1. Büyük Kongre toplandı. Aybar genel başkan, Rıza Kuas genel sekreter seçildi.

 

1965 seçimlerine 54 ilde giren parti, 276 bin oy (yüzde 3) aldı. 15 milletvekili meclise girmişti: Mehmet Ali Aybar, Sadun Aren, Çetin Altan (İstanbul: Altan TİP listesinden bağımsız olarak seçime katılmış, seçildikten sonra parti üyesi olmuştur.), Rıza Kuas (Ankara), Muzaffer Karan (Denizli), Tarık Ziya Ekinci (Diyarbakır), Yahya Kanbolat (Hatay), Cemal Hakkı Selek (İzmir), Adil Kurtel (Kars), Behic Boran (Urfa), Yunus Koçak (Konya), Kemal Nebioğlu (Tekirdağ), Ali Karcı (Adana), Yusuf Ziya Bahadınlı (Yozgat), Şaban Erik (Malatya).

 

TİP Meclis’te bulunduğu sürece etkili muhalefet yapmış, anti-emperyalist bir dil kullanmış, Amerika’nın Türkiye’deki etkisini, ikili anlaşmaları, ülkedeki yabancı üsleri sert bir dille eleştirmiştir. Parti, işçi ve emekçileri ilgilendiren birçok konuda da kanun teklifleri vermiştir.

 

1966’daki senato yenileme seçimlerinde Kocaeli’nden Fatma Hikmet İşmen senatör çıkarmış, yüzde 3,9 oy oranı elde etmiştir.

 

Parti, 1968 Haziran’ındaki Senato’nun üçte birini yenileme seçimlerinde oylarını artırmış, ancak senatörlük kazanamamıştır. Yerel seçimlerde Yozgat Bahadın’da belediye başkanlığını kazandı. Aynı yıl partiye saldırılar şiddete dönüştü ve Vedat Demircioğlu öldürüldü.

 

Sovyetler Birliği’nin 1968’de Çekoslovakya’yı işgali partiyi ikiye bölmüş, Aybar işgali destekleyen Behice Boran ve arkadaşlarına tepki gösterdi ve 1969’da genel başkanlıktan istifa etti.

 

1969 seçimlerinde yüzde 3 oy almasına rağmen, seçim kanununun değişmesi nedeniyle ancak 2 milletvekili (Aybar ve Rıza Kuas) çıkarabilmiştir.

 

Malatya’daki kongrede MDD tezi reddedilmiş, bu da bazı ihraçlar ve istifalara yol açmıştır.

 

Aybar, Şubat 1971’de parti üyeliğinden de istifa etmiştir.

 

Anayasa Mahkemesi’nce 20 Temmuz 1971’de kapatılmış, parti yöneticileri tutuklanmış ve 15 yıla kadar değişen hapis cezaları almışlardır.

 

Türkiye İşçi Partisi (1975)

 

12 Mart darbesince kapatılan TİP, 30 Nisan 1975’de Behice Boran liderliğinde Nihat Sargın, Tarık Ziya Ekinci, Yalçın Cerit, Mehdi Zana ve Özcan Kesgeç tarafından yeniden kurulmuştur. Merkezi İstanbul’da olan parti, bünyesindeki birçok akımın başka örgüt ve partilere gitmesi nedeniyle eski kuvvetini yakalayamamıştır. 1977 genel seçimlerinde yüzde 0.1 oy almıştır.

 

12 Eylül darbesi sonrasında parti kapatılmış, Boran başta olmak üzere parti yöneticilerinin çoğu yurtdışına çıkmıştır. Faaliyetini illegal olarak sürdüren TİP, TKP ile TBKP’yi oluşturmak üzere 7 Ekim 1987’de topladığı 8. Kongresi’nde kendini feshetti.

 

Şenol Çarık

Odatv.com