“Yaşananlar 70lerde Salvador Allende’nin Şilisine uygulanan istikrarsızlaştırma planını anımsatıyor. Tüm Latin Amerika’nın geleceği söz konusu”

 

 

Ekin Akyaz/ Birgün

 

 

ABD’nin Venezuela’ya karşı emperyalist saldırıları sürüyor. Bir yandan da uluslararası ilerici güçlerden Venezuela ile dayanışma çağrıları yükseliyor. Venezuela Dayanışma Kampanyası Sekreteri ve Latin Amerika çağdaş politik ekonomisi uzmanı Middlesex University’den Dr. Francisco Dominguez ile konuştuk. Dominguez, Venezuela’da yaşananların 70’lerde Salvador Allende’nin Şili’sine uygulanan istikrarsızlaştırma planının korkunç sonuçlarını hatırlattığını söylüyor. Sağ muhalefetin karaborsa saldırılarının altını çizen Dominguez “Tüm Latin Amerika’nın kendi kaderini tayin etme hakkı söz konusu çünkü ABD Venezuela hükümetini devirmeyi başarırsa sıradaki kim olacak?” diye soruyor…

 

 

► ABD Başkanı Donald Trump’ın, kendisini geçici Başkan olarak ilan eden Venezuela Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’yu tanıması ile başlayan saldırının ardından Venezuela’da neler oluyor?

 

Protestolar, 2014 ve 2017 yıllarında ortaya çıkan şiddetten farklı olarak, Guaido’nun kendi kendisini devlet başkanı ilan ettiği günün akşamında nispeten yoğun olarak gerçekleşti. Muhalefet, 2014 ve 2017 yıllarında olduğu gibi sokak şiddetini kullanarak kaos yaratamadı.

Bununla birlikte, önümüzdeki günlerde aşırı sağın bazı unsurları, Bolivarcı hükümet üzerindeki baskıyı yoğunlaştırmak isteyecek. Aynı zamanda ana akım medyada kaosun büyüdüğü izlenimini vermek amacıyla sokak şiddeti haberleri yoğunlaşacak. Venezuela’nın “muhalefeti”, ABD Ulusal Demokrasi Teşkilatı ve USAID’dan da alınmak üzere, oldukça cömert fonlardan yararlandı. Bu nedenle, bazı ABD’li yetkililer (Pompeo, Bolton, Abrams ve diğerleri) bir Libya bağlamı yaratma yönünde hareket ediyor gibi görünüyor. Ülkenin iç savaşa doğru sürüklendiği izlenimini vermek için paramiliter güçlerin ülkeye getirilebileceğine dair güçlü kuşkular var.

 

► Venezuela’nın tarihi emperyalizmin bu tür girişimlerini püskürtmekle geçiyor. ABD elini neden Venezuela’dan çekmiyor?

 

 

ABD’nin Bolivarcı Venezuela hükümetini devirmeye çalışmasının başlıca nedeni petrol. Venezuela, dünyadaki en büyük sertifikalı petrol rezervine sahiptir. Buna ek olarak, daha yaygın minerallerin (demir, boksit, vb.) Yanı sıra önemli miktarda altın, koltan, toryum birikintileri var. Bu yüzden ABD’nin parmak izleri Nisan 2002’de Başkan Hugo Chavez’e yapılan darbe girişiminin her tarafındaydı.

Venezuela ve ABD arasındaki ilişkiler, Chavez’in 1999’da göreve geldiği andan itibaren değişti. O günden beri de Emperyalizme karşı direnişin tezahürleri ile dolu. ABD Büyükelçisi, Bolivarcı hükümet tarafından birden fazla kez sınır dışı edildi ve şu anda ABD’nin Caracas’ta büyükelçisi yok. Aslında, 2007’den beri Caracas’ta ABD elçisi bulunmuyor. ABD’nin Venezuela’da askeri varlığı olmadığını da not etmek önemlidir. Çünkü Başkan Chavez’in kararı ile sona ermiştir. ABD’nin saldırganlık, istikrarsızlaşma ve “rejim değişikliği” politikasını sürdürmek yönündeki ısrarı ilişkileri sürdürülemez bir boyuta getirmişti.

 

► ABD emperyalizmine karşı, özellikle Küba’dan ve Bolivya’dan Venezuela’ya destek geldi. Latin Amerika’daki devrimci/sol güçler için Venezuela ne anlama geliyor?

 

 

Venezuela, Latin Amerika’nın ilerici ve devrimci hükümetleri için oldukça önemlidir. Nüfusun büyük çoğunluğunun faydasını sağlamak için toplumun yeniden örgütlenebileceğini, eşitsizliğin büyük ölçüde tersine çevrilebileceğini, ayrımcılığın ortadan kaldırılabileceğini, ulusun çıkarlarının çok uluslu sermayenin çıkarlarının üzerinde tutulabileceğini göstermektedir. Eğitim ve sağlık hizmetlerinin devredilemez haklar olduğu ve güvence altına alınması gerektiğini somutlamaktadır. Hepsinden öte, kadınlar, yerliler, siyah topluluklar, işçiler, köylüler ve diğer şimdiye kadar dışlanmış veya marjinalleşmiş grupların güçlendirilmesidir…

Bolivarcı devrim, diğerlerinin yanı sıra, yoksulluktan görülmemiş düzeyde ekonomik büyüme koşullarına sıçrayarak “Pembe Dalga” sırasında bölge genelindeki ilerici değişimi teşvik etmiştir. UNASUR, CELAC’ın kurulmasını sağlamıştır. (ABD liderliğindeki Amerikan Devletleri Örgütü, OAS’a alternatifler) Örneğin, PetroCaribe tabi yoksul Karayip ülkelerine uygun fiyatlarla ve kredi koşullarınını sağlayarak petrol tedarik eden petrol birliğini kurmuştur. Batılı yanlısı bölgesel ve dünya anlatılarına karşı, önyargıları gidermek için alternatif bir Latin Amerika TV kanalı olan Telesur’u kurulmuştur. Tüm bunların yanı sıra, Venezuela’nın Latin Amerika’daki en büyük önemi, uzun bir süre hem bölgedeki hem de tüm dünyadaki milyonlarca insana ilham ve umut vermesi gerçekliğinden kaynaklanmaktadır. Tam da bu nedenle Bolivarcı sürecin sona ermesi, Latin Amerika’yı birkaç on yıllığına geriye götürecektir.

 

 

► Bu noktaya gelinmesinde Venezuela’nın kapitalizmle ilişkisini yeteri kadar koparmadığını söyleme eğilimi de yüksek… Mevcut ekonomik krizin temel nedeni nedir? Chavez’den sonra Maduro’nun politikalarında ciddi hatalar mı var?

 

 

En temel konularda Venezuela, sermaye mantığının belirleyici yönlerini sarstı. Ancak sosyalist bir ekonomi inşa etme sürecini henüz tamamlayamadı. Devletin ekonomik rolünü genişletmek. Altyapı, üretim, tarım, madencilik, ihracat çeşitlendirmesi konusundaki tüm yatırım girişimleri konusunda ise önemli gelişmeler kaydetti. Önemli görevler yerine getirdi. Örneğin, 40’tan fazla yeni üniversite’de evrensel ücretsiz eğitim, ücretsiz sağlık bakımı ve sosyal konut son 3-4 yılda 2,5 milyon ev inşa edildi. Bu türden sosyal harcamalar önemli bir gerçeği yansıtıyor. Sosyal harcamalara ayrılan bütçe, 1999’dan bu yana katlanarak artmış ve son bütçedeki toplamın % 75’ine ulaşmıştır. Bu nedenle, Venezuela’da sosyalist bir ekonomi olmasa da, bu yönde adımlar atıldı.

 
SAĞCI MUHALEFETİN KARABORSA HAMLESİ

 

 

Venezuela’nın ekonomik krizini ve aşırı enflasyonunu anlamanın anahtarı, krizin dış kaynaklarını iyi gözlemlemeyi gerektiriyor. Obama; Rusya, İran ve Venezuela ile isabetsiz jeopolitik hedeflerle çatışmaya başladı. Sonuç olarak, dünya petrol fiyatları 2008’de varil başına 148 ABD dolarından, Venezuela için 2016’da 30 ABD dolarından düşük bir seviyeye indi.

Ayrıca, ülke içindeki ABD güdümlü sağ kanat, özellikle dağıtım alanında, yiyecek ve ilaçları, günlük tüketiminin temel kalemlerini biriktirmek için özel sektörü harekete geçirdi, böylece bir Karaborsa piyasasının yükselişine neden oldu. En fakirlere ve en yoksul kesime yönelik yoğun enflasyonist baskıları körükledi. en savunmasız, yani, Chavismo’nun siyasi ve seçim üssü olan kesimleri hedef aldı…

 
70’LERDE ALLENDE’YE YAPILAN TEKRARLANIYOR

 

 

Tüm bunların hepsi, 1970’lerde Salvador Allende’nin Şilisine uygulanan istikrarsızlaştırma planının korkunç sonuçlarını hatırlatıyor. Ciddi ekonomik analizler bunu doğrulamaktadır.

Doğru alternatif bir sosyalist ekonomik programın inşasındaki hatalar hem Chavez hem de Maduro döneminde yapıldı. ancak ikisi de birkaç kez kamuya açık bir şekilde bunu kabul ettiler. Onları düzeltmek için tedbirler aldılar ancak krizi yalnızca Chavismo’ya atfetmek çok büyük bir hata olurdu. Tüm bunlar dışarıdan neler yapıldığını göstermektedir.

 

 

► Son olarak, hem kıtanın hem de Venezuela’nın devrimci güçleri emperyalist saldırıyı engelleyebilecek mi?

 

 

Trump yönetiminin ve neokondonların başlattığı ulusal egemenliğe acımasızca saldırılardan Latin Amerika ve tüm dünya muzdarip. Mike Pompeo’nun, Başkan Maduro’yu tanımaması ve kendi kendisini “geçici başkan” ilan eden Juan Guaido’yu tanıması Çin, Rusya, Güney Afrika, Meksika ve Latin Amerika’nın ilerici güçleri tarafından reddedildi. Bu ülkelere, Hindistan da eklendi.

 
ENTERNASYONAL SORUMLULUK

 

 

Yalnızca “rejim değişikliği” değil, ABD’nin Venezuela’ya bir askeri işgal tehdidinde bulunma ihtimalinden korkan ülkeler de bu itiraza eklenmelidir. Libya, Suriye, Afganistan, Irak, Yemen’deki gibi büyük bir yıkım ve kan dökülmesine karşı çıkan herkes bir araya gelmelidir.

Darbe çağrılarına karşı Bolivarcı silahlı kuvvetler ve büyük halk milisleri tam anlamıyla seferberlik durumunda. Venezuellalılar Başkan Maduro ve ülkenin Anayasası’nın arkasında kaldılar. Bu durum, Venezuela’daki sağ kanadın harekete geçme kabiliyetinin oldukça sınırlı olduğu kanıtladı. Ve muhalefetin içerisindeki kesimlerin de ABD’nin işgaline karşı açıkça ortaya çıktı.

Orta Amerika’daki 1980’lerde yüz binlerce kişiyi öldüren ve 1989 ABD’deki Panama işgalinin mimarı olan ölüm mangalarını organize etmekten sorumlu kıdemli bir ABD yetkilisi olan Elliot Abrams’ı Venezuela’ya sorumlu olarak atadılar. Abrams mahkum bir savaş suçlusu, ABD’nin içerisinde bulduğu çaresizliği gösteren bir adım çünkü Chavismo’da bölünmüşlük yok, silahlı kuvvetler sadık kalmaya devam ediyor ve halk vatanını savunmak için her şeyi yapmaya hazır.

Bu kadar güçlü bir direnmeyle karşı karşıya kalan ABD’nin Venezüella’da askeri eylemini haklı çıkaracak dramatik bir olaya ’ihtiyacı var’. Bu, noktada silahlı haydutların sokaklardaki şiddeti yaygınlaştırmasını sağlamaya çalışacaklar. Buna maksimum ana medya sansasyonalizmi ve sahtekarlığı eşlik edecek…
SIRADAKİ KİM?

 

 

Bolivarcı Devrim tam anlamıyla yaşamı ve geleceği için savaşıyor. Alabileceği her türlü desteğe ihtiyacı var. Aslında, tüm Latin Amerika’nın kendi kaderini tayin etme hakkı söz konusu çünkü ABD Venezuela hükümetini devirmeyi başarırsa sıradaki kim olacak? Ve bundan sonraki kim olacak?

 

https://www.birgun.net/haber-detay/latin-amerika-uzmani-dr-francisco-dominguez-venezuela-yenilirse-siradaki-kim.html