KİT’lerin hizmet alımı yoluyla özel şirketlere aktardığı kaynak 2016’da yüzde 24.2 artarak 4.5 milyar liraya yükseldi. Son 5 yılda yapılan ödeme ise 19 milyar lirayı aştı.

 

 

İsmail Şahin / Sözcü

 

 

Sayıştay’ın 2016 yılı Kamu İşletmeleri Genel Raporu’nda hizmet alımı yoluyla özel kuruluşlara iş yaptırılmasının mali sonuçları ortaya kondu. Rapora göre Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) 2012-2016 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde özel şirketlere 19 milyar 155 milyon lira para ödedi. 2012’de 3.3 milyar lira, 2013’te 3.2 milyar lira, 2014’te 3.8 milyar lira, 2015’te 4.2 milyar lira hizmet alımı yapan KİT’ler, 2016 yılında ise özel kuruluşlara 4.5 milyar lira ödeme yaptı.

 

 

MADENCİLİK VE ULAŞTIRMA

 

 

Kamu işletmelerinin asli işlerini bile “hizmet alımı” yöntemiyle özel şirketlere yaptırmasının eleştirildiği raporda, madencilik, ulaştırma haberleşme ve enerji sektörlerindeki hizmet alımlarında yaşanan artışa dikkat çekildi.

Sayıştay denetçileri, giderlerde tasarruf sağlanması amacıyla yapıldığı iddia edilen hizmet alımları için, “KİT’lerde temizlik ve yemek gibi yardımcı hizmetlerin yerine getirilmesini sağlamaya yönelik olarak başlatılan hizmet alımları yöntemi, son yıllarda esas faaliyet alanına giren birçok iş, hizmet alımı ile yürütülür hale gelmiştir” değerlendirmesini yaptı.

 

 

ASLİ İŞ ÖZELE HAVALE

 

 

Raporda, kamu işletmelerinin hizmet alımlarından örnekler veren Sayıştay, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın arama ve üretimi, Eti Maden İşletmeleri’nin ayıklama, öğütme, ambalajlama, Türkiye Kömür İşletmeleri’nin eleme, yıkama, torbalama gibi ana faaliyet işlerini özel firmalara yaptırdığını belirledi. Bu tür işlerde çalışanların yasal haklarını hatırlatan denetçiler, “KİT’lerde üçüncü kişilerden yapılan hizmet alımlarında, İş Kanunu’ndan doğan maddi yükümlülükler nedeniyle ortaya çıkan hukuki ihtilaflarda, son yıllarda kuruluşlar aleyhine verilen yargı kararları sürekli artıyor. Kalıcı ve köklü çözümün sağlanması için yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor” dedi.

 
Vakıfbank’ta dikkat çeken artış

 

 

2016 yılında madencilik, imalat ve enerji şirketlerinin oluşturduğu sanayi sektöründe toplam 1 milyar 967 milyon liralık hizmet alımı yapıldı. Tarım sektöründe faaliyet gösteren KİT’ler 142 milyon liraya çıkarken, ulaştırma haberleşme sektöründe hizmet alımları 68.9 milyon lira artış göstererek 1.4 milyar lira oldu. Mali sektör hizmet alımları, önceki yıla göre yüzde 24.6 oranında artarak 725 milyon liraya yükseldi. Bu alanda hizmet alımları, 2016’da önceki yıla göre 90.2 milyon lira artarak 402.8 milyon liraya çıkan Vakıfbank ilk sırada yer aldı. 2016 yılında diğer kuruluşların hizmet alımları, önceki yıla göre yüzde 23.9 oranında artarak 776.7 milyon lira çıktı. Bu kategoride ilk sırada hizmet alımları tutarı önceki yıla göre yüzde 19.1 oranında artarak 162.5 milyon lira olan TOKİ yer aldı.