Gündelikçi temizlik elemanı sayısı 1 milyona dayandı. Talebe yetişmekte zorlanan şirketler, akşamları üniversite öğrencilerini istihdam etmeye başladı.

 

 

 

Aydın Demir/SÖZCÜ

 

 
Çalışma sürülerinin uzaması ve trafik yoğunluğu nedeniyle büyükşehirler de karı-koca çalışan ailelerin en büyük yardımcısı evdeki temizlik ve bakım hizmetlerini yerine getiren gündelikçi kadınlar oldu. Türkiye genelinde yaklaşık 1 milyonu aşkın kadın gündelik ev hizmetleri işi yaparken, sektörün büyüklüğünün 3 milyar liraya ulaştığı belirtiliyor. Bir zamanlar mahallelerdeki güvenilir “Ablalar” aracılığı ile iş bulan gündelikçi kadın hizmetçiler, artık bu alanda uzmanlaşan şirketler aracılığı ile iş buluyorlar. Saatlik kazançları 20 – 25 lirayı bulan gündelikçilerin sayısı her geçen gün artarken, artan talebi karşılamakta eleman sayısındaki yetersizlik nedeniyle sıkıntı yaşanıyor. Mesai saatinden sonra bankalar ve plazalardaki ofis temizliğinde bazı firmaların üniversite öğrencilerini de istihdam ediyor.

 

 

‘TOZ BEZİ DEĞİL, EV İŞÇİSİYİZ’

 

Haftada bir iki gün çalışan gündelikçi bir kadının aylığı ortalama 1000 TL’yi bulurken, temizlik hizmeti veren şirketlerde çalışıp, günde 4-5 işe giden kadınların aylığının fazla mesai ile birlikte 3 bin 500 liraya kadar çıktığı belirtiliyor. Sosyal güvencenin olmasından dolayı kadınların temizlik hizmeti veren şirketleri tercih ettikleri dikkat çekerken, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) kaçak gündelikçi kadın çalıştıranlara karşı idari para cezası uygulaması nedeniyle ev sahipleri de şirketlere yönelmiş durumda. Gündelikçi ev hizmetlisi kadınlarson dönemde sendika çatısı altında hak arayışlarını sürdürüyorlar. Türkiye’de şu anda faaliyet gösteren Ev İşçileri Dayanışma Sendikası (EVİDSEN) ile İMECE Ev İşçileri Sendikası, birçok ilde örgütlenerek, üyelerinin sosyal hakları için hizmet üretiyor. “Toz bezi değil, ev işçileriyiz” diye söze başlayan Ev İşçileri Dayanışma Sendikası Başkanı Gülhan Benli, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerde iş yoğunluğunun yüzde 4-10 arasındaki kısmının ev işçilerinden oluştuğunu belirterek, ”Uzun çalışma süreleri, ağır çalışma şartları, buna karşın düşük ücretler, sosyal güvensizlik, iş güvencesizliği, yetersiz beslenme ve barınma imkanlarının yetersizliği, taciz vakaları, aşağılanma ve ayrımcılık en önemli sorunlarımız arasında yer alıyor” başlığı altında sorunlarını dile getirdi. İMECEEv İşçileri Sendikası Başkanı Ayten Kargın ise, kırsal kesimden büyük şehirlere göç eden kadınların iş bulmakta zorlandıklarını, bu durumdaki kadınların büyük çoğunluğunun evişçisi olarak geçimini sağladığına dikkat çekerek, ”Sendika kurma fikrimiz bu durumdaki kadınlarımızın haklarını aramak için ortaya çıktı. Meslek hastalıklarına yakalananlar, camdan düşerek hayatını kaybeden ev işçisi kadınlarımız var” şeklinde konuştu.

 

 

CEZALAR CAN YAKIYOR

 

Sözcü Gazetesi Sosyal Güvenlik Uzmanı Sezgin Özcan, ev işverenlerinin 10 günden az çalıştırılan ev işçisinin SGK’ya bildirimini e-devlet sistemi üzerinden yapabileceğini hatırlatarak,”SGK genelgesine göre, 10 gün ve daha fazla ev işçisi çalıştıranların, ay sonuna kadar bağlı bulunulan SGK’ya bildirimde bulunması gerekiyor. 10 günden fazla çalışanların geç bildirimiyle ilgili asgari ücrete bağlı idari para cezası uygulanıyor” dedi. Sezgin Özcan’ın verdiği bilgiye göre, bir yıldır evinde ev işçisi çalıştıran, işçinin primlerini ödemeyen, SGK’ya bildirim yapmayan ev sahibi işverenlere kesilecek olan ceza miktarı 50 liraya yaklaşıyor.

 

EV SAHİPLERİNE DESTEK VAR

 

Hükümetin uygulamaya koyduğu İstihdam Teşviki ile işverenlere alacakları her bir sigortalı için 773 TL (666 TL prim desteği, 106 TL gelir ve damga vergisi) tutarında devlet desteği veriliyor. Ev hizmetlerinde 10 günden fazla işçi çalıştıran ev sahipleri de bu teşvikten yararlanıyor. İŞKUR üzerinden eleman temininde uygulanan teşvike göre,10 gün işçi çalıştıran ev sahibi işverenin aylık priminin 222 lirasını teşvik kapsamında devlet karşılıyor. Gündelikçi olarak 10 günden az çalışma hakkı sadece Türk vatandaşları için geçerli oluyor. Yabancı uyruklu bakıcı, ev işçileri çalışma izni almalarının ardından 30 günden az süreyle çalıştırılamıyor.

 

Temizlik elemanı sayısı 1 milyona dayandı