Türkiye’nin tarımda önemli kentlerinden olan Mersin’de, baharın gelmesine rağmen sebze fiyatları adeta el yakıyor. 400 komisyoncunun bulunduğu Mersin Sebze Meyve Kompleksi’nde sivri biber kilosu 12.5-13 TL arasında değişen fiyatıyla haftalardır sürdürdüğü liderliğini koruyor. Biberlerin bu fiyatlarına ulaşım, hal, pazar gibi aracılar masrafları da eklenince büyük kentlere biberin kilosu 20 liranın üzerine bile çıkabiliyor.

 

 

 

400 komisyoncunun faaliyet gösterdiği Mersin Sebze ve Meyve Hali’nde yoğun ticari haraketlilikten eser yok. Mersin Sebze Meyve Kompleksi’nde, sivri biber 12.5-13 TL, patlıcan 6 TL, Domates ise 4-4.5 arasında işlem görüyor. Yaklaşık 40 yıldır komisyonculuk, 20 yıl da ihracat yaptığını belirten Mehmet Aymaz, ilk kez bu yıl ki fahiş fiyatlara rastladığını söyledi. Sebze fiyatlarındaki aşırı fiyat yüksekliğinin ana nedenleri arasında girdi maliyetleri ve mevsimsel nedenlere bağlayan Aymaz, “Uzun yıllardır böyle bir şey yaşanmamıştı. Bu yıl yaşanan çok farklı bir durum” dedi.

 
FİYATLARIN YÜKSEK OLMASININ NEDENİ

 

“Hal fiyatlarındaki ürün fiyatlarının yüksek olmasının ana nedenlerinin başında sürekli artan girdi fiyatları ve havaların da mevsim normallerinin altında seyretmesi geliyor” diyen Aymaz, “Diğer bir neden de ithalatın sürekli artması, ihracatın da sürekli düşmesidir. İhracat bitti, tamamen ithalata dayalı bir model tarımı bitirme noktasına getirdi” açıklamasında bulundu.

 
“BU İŞİN KAYMAĞINI MARKETLER YİYOR”

 

Mersin Hal’inin üreticiye dönük bir hal olduğunu anlatan Mehmet Aymaz, sözlerini şöyle sürdürdü; “İhracat bitme noktasına geldiği için dünya ile rekabet edemez duruma geldik. Bu gidişat aşağı doğru gidiyor. Kamyonun freni patlamış, yokuş aşağı inmeyi sürdürüyor. Mersin Hal’i olarak üreteci ile bir köprü konumundayız. Üretici ürettiği malını bize getiriyor, biz de kilo başına yüzde 4 veya 8 bir komisyon bedeli ile onun adına ürününü tüccara satıyoruz. Tüccar bizden aldığı ürünün kimi zaman ambalajlayınca artı bir işçilik ve malzeme maliyeti biniyor. Tüccar kilo başına 30 kuruş kar marjı ile ürünü marketlere satıyor. İstanbul’a bakıp, Türkiye fiyat politikası konuşulmamalı. Bu işin kaymağını aslında marketler yiyor.”

 
MARKETLER HALİ BAYPAS EDİYOR

 

Türkiye’de bir dönem hallerin kapatılmasının gündemine geldiğini de hatırlatan üretici ve ihracatçı Mehmet Aymaz, “Hal üreticinin aslında emniyet supabıdır. Daha önceki Hal Yasası’nda marketlerin direk üreticiden ürün alması yasaktı. Ancak, yasada yapılan değişiklikle bunun önü açıldı. Büyük marketler halleri baypas ederek, halleri yok yasarak üreticiyi kendisine mahkûm duruma getiriyor. Dünya örneğine şöyle bir baksınlar, Hollanda ve diğer ülkelerde hal modelleri tamamen üreticiyi destekleyen modeller. Ayrıca Türkiye’de ki vergi modeli de sebze ve mey fiyatlarının yüksek olmasında önemli bir yer tutuyor. Devlet, her şeyden vergisini peşin alıyor. Akaryakıt, gübre, ilaç, ambalaj malzemeleri vs tüm ürünlerden dolaylı vergiler alıyor. Bu da, fiyatlara önemli ölçüde yansıyor” şeklinde konuştu.

 

Mersin Sebze ve Meyve Kompleksi’nde ürünlerin satış fiyatları şöyle:

 

Sivri biber: 12.5, Kıl Sivri biber: 15, Kılçık Sivri biber : 16.00, Çarliston biber: 10-11, Dolmalık biber : 10, Domates : 4, 4.5, Patlıcan : 6-6.5, Salatalık : 2.4

 

 

Kaynak: Ali Ekber ŞEN / Mersin/SÖZCÜ

Sebzenin ateşi düşmüyor