Ödenmeyen çek ve senet krizi derinleşiyor. Sanayi şehirlerinde yaşanan artış sıkıntıyı gözler önüne seriyor. Senet sayısı bazında Konya, Kayseri ve Denizli, tutar bazında Mersin, Gaziantep ve İstanbul alarm veriyor.

 
Son yıllarda yaşanan siyasi gerilim ekonomiye yansımaya başladı. Piyasada nakit sıkıntısı kendini net olarak gösteriyor. Sanayi şehirlerinde çek ve senetlerdeki artan protesto oranları ekonominin tıkandığını gösteriyor. Bu durumu rakamlarda doğruluyor. Çekte hapis cezasının kaldırılması da yaşanılan krizi derinleştiriyor. Bu sıkıntının en kötü tarafı da vadesi geldiği halde ödenmeyen çek ve senetlerin sanayi şehirlerinde artması.

 

 

Zincirleme reaksiyon

 

 

Konya, Gaziantep, Adana, Kayseri, Denizli, Ordu gibi birçok ilde ödenmeyen senet sayısı yılın ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre arttı. Bu illerde para akışı durduğu için çalışanlar maaşlarını, esnafta sattığının karşılığını alamamaya başladı. Zincirleme reaksiyonu ilk tetikleyen İstanbul’da da durum farklı değil.

 

 

Senet bazında lider Konya

 

 

Ayakkabı sektörünün ve tarımın merkezlerinden olan Konya’daki ödenmeyen senetlerin artış hızının yüksekliği, sıkıntının büyüklüğünü gösteriyor. Geçen yılın ilk iki ayında 5 bin 193 olan ödenmeyen senet sayısı bu yılın aynı döneminde 629 adetlik artışla ilk büyük sinyalini verdi. Konya kadar ciddi sinyal veren bir başka il mobilyadan gıdaya birçok alanda üretim yapan Kayseri’de yaşandı. Burada da protesto edilen senet sayısı 319 adet artış gösterdi. Havlu ve tekstilin merkezi Denizli’de de Ocak 2015’te 8 milyon 664 bin liralık 359 çek karşılıksız çıktı.

 

 

 

 

Küçük paralar da ödenmedi

 

 

Senet bazında ödenmeyen sayısı artsa da Konya, Kayseri ve Denizli’de senet tutarı bazında geçen yılın aynı dönemine göre ufak çaplı gerileme yaşandı. Ancak uzmanlar bu gerilemenin iyileşmeye işaret etmediğini tam tersi küçük çaplı işletmelerin de sıkıntıya girerek az miktardaki ödemelerini yapamaz hale geldiğini söylediler.

 

 

Tutar bazında tehlike daha büyük

 

 

Türkiye genelinde 81 ilin 50’sinde ödenmeyen senet tutarında artış bulunuyor. Geçen yılın ilk iki ayına göre tutar bazında en hızlı artış sanayi, liman, tarım ve gıda gibi birçok farklı sektörden fabrikayı bünyesinde barındıran Mersin’de gözleniyor. 2014 Ocak-Şubat aylarında ilde 17 milyon 728 bin liralık senet ödenmezken rakam bu yılın aynı döneminde 105 milyon 139 bin liraya çıktı.

 

 

İki ayın bilançosu 3 milyar

 

 

Tür­ki­ye ge­ne­lin­de Ocak 2015’te kar­şı­lık­sız iş­le­mi ya­pı­lan çek sa­yı­sı 47 bin 53, tu­ta­rı ise 1 mil­yar 627 mil­yon 242 bin li­ra ol­du. Ocak-Şu­bat 2015 ta­ri­hin­de 1 mil­yar 457 mil­yon 108 li­ra de­ğe­rin­de 158 bin 128 se­net­te pro­tes­to edil­di.Böy­le­ce çek ve se­net ile iş­lem ya­pı­lan an­cak öden­me­yen pa­ra mik­ta­rı 3 mil­yar 88 mil­yon li­ra­ya ulaş­tı.

 

 

Kaynak: Bugün / Emine Açar