Robert Koch Enstitüsü ile konuştum
6 Ekim 2020 13:35
Bizim Sağlık Bakanlığı’nın verdiği sayılar ile ilgili tartışmalar birkaç gündür yoğun biçimde sürüyor.
Safile USUL H&H YORUM
Bu mesele biraz karışık olduğu için bu sabah Almanya’nın Covid-19 bilgi merkezi, meşhur Robert Koch Enstitüsünü aradım.
Ve, gördüm ki, bizdeki sayı verme sistemi başından beri nev-i şahsına münhasır ve tamamen yanlış aslında.
Hay Allah, bunu en başından niye görmedik.
Şimdi, birincisi şu…
Almanya’da (ve diğer Avrupa ülkelerinde) günlük hasta sayısı değil, günlük vaka sayısı veriliyor.
Vaka şu demek…
Diyelim bugün 1000 kişinin Covid-19 testi pozitif çıktı.
Ama bunlarda hastalık belirtisi yok. Çok normal sürdürüyorlar hayatlarını. Bunlar hiç hasta olmadan da bunu atlatabilir.
Ama bunlar yine de vaka.
Çünkü, bunlar kendisi hasta olmasa da, kendisi Covid-19 virüsünden dolayı hastalanmasa da, taşıdığı Covid-19 virüsünü annesine, babasına, komşusuna, sokakta üstüne hapşırdıkları birine vs. bulaştırabilirler.
Bizde Sağlık Bakanlığı hasta sayısını veriyor. Yani, virüsü taşıyor ve aynı zamanda virüsten dolayı hasta.(burnu akıyor, ateşi var, kas ağrısı var, öksürüyor, nefes darlığı var vs.)
Ama vaka sayısını vermiyor. Yani kendisi hastalanmasa da, bu virüsü taşıayn kişileri sayılarının arasına almıyor.
Ulusal çıkarlar denen de şu, bizde Covid-19 bulaşının çok olduğu düşünülürse hem halkta panik olur, hem de dünyada Türkiye Covid-19 açısından kötü görünür.
Bu aklı kim verdi bilmiyorum ama bir defa bu sayıları gizlemeye çalışmak sonuç vermez, yani bu anlaşılır bir şekilde. Nitekim ortaya çıktı. Ve asıl ondan sonra size güven yok olur ve asıl o zaman ulusal çıkarlarınız zedelenir.
Ayrıca, bizde Sağlık Bakanlığı’nın verdiği günlük hasta sayısı diye bir sayı verme sistemi yok gelişmiş dünyada.
Bunun sebebini bana Robert Koch Enstitüsünden konuştuğum uzman şu şekilde anlattı…
“Günlük hasta sayısı diye bir şey vermek mümkün değil. Çünkü pozitif çıkan vakaların ne kadarı o belirli günde hasta, ne kadarı henüz hasta olmasa da, hasta olmaya aday, bunu hesaplamak mümkün değil. Dün mesela, Almanya’da 2639 yeni vaka vardı. Bunlar hastalık belirtisi gösterse de, göstermese de vaka. Ama bunların içinden kaçı hasta oldu diye bir ayrım yapmak mümkün değil. Bu nedenle Almanya’da 7 günlük olarak insidans (hastalığın varlığı) veriliyor. Örneğin son 7 günde Almanya’da her yüzbin kişiden 16.8 kişi virüsü taşıyordu. Bunların ne kadarının hasta olduğunu, iyileşen hasta ve vefat eden hasta sayısını toplam vaka sayısından çıkararak yaklaşık olarak bulabiliriz. Dediğim gibi sadece yaklaşık olarak bulabiliriz bunu. WHO da bu hesap sistemini kullanıyor.”
Olay karışık, tekrar kısaca özetliyorum…
Dün Almanya’da 2639 vaka tespit edildi.
Bu ne demek…
Dün Almanya’da tüm hastane, hekim, poliklinik gibi sağlık merkezlerinde PCR testi pozitif çıkan toplam 2639 kişi vardı.
Bunların hepsi hasta değildi. Yani, virüsü taşısa bile hiçbir hastalık belirtisi yoktu.
Ama bunların bir kısmı yarın hastalanabilir veya öbür gün veya 4 gün sonra.
Hasta sayısı diyemeyiz buna o nedenle.
Ama bugün hasta olmayanları eleyerek, geriye sadece hasta sayısı diye bir şey de çıkaramayız. Bu yanlış bir hesaplama olur.
Bu, vaka sayısı. Yani, bu kadar kişinin testinde Covid-19 bulundu. Ve, verilmesi gereken sayı bu.
Yani, bu kadar kişide Covid-19 virüsü çıktı. Bunların bir kısmı sonradan hastalanabilir. Kendisi hastalanmasa da, çevresine bulaştırır. Çalıştığı şirkette bulaştırır, okulda bulaştırır, evde bulaştırır vs.
Peki hasta sayısı nasıl hesaplanabilir?
Tam olarak hesaplanamaz. Yaklaşık olarak ise, toplam vaka sayısından iyileşenleri ve vefat edenleri çıkararak, 7 günde bir sonuca varılabilir.
Hala karışık biraz ancak şurası çok net…
Sağlık Bakanlığı bize günlük vaka sayılarını vermeli.
Bugün tüm Türkiye’de kaç kişinin Covid-19 testi pozitif çıktı? Hastalansa da, hastalanmasa da, kaç kişide Covid-19 testi pozitif çıktı?
Bunu bilmesi lazım toplumun. Tıpkı Almanya’da olduğu gibi mesela.
Bu arada…
CHP’li hekim vekil Murat Emir’in vaka sayılarının verilmediğini ispatlamasıyla birlikte sorunlar çıkmaya başladı ve İngiltere ilk yaptırımı getirdi.
Ardından Dünya Sağlık Örgütü Türkiye’yi övdü.
Dünya Sağlık Örgütü bir ülkeden bir şeyi değiştirmesini isteyeceği zaman önce över.
Eksiğini sonra söyler.
Bu sefer de aynı şeyi yaptı.
Filyasyon vs. övdü, ardından da Covid-19 bilgilerinin her ülkede aynı sistemle yapılamasının gereğine işaret etti.
Türkiye’nin sayı sisteminin yanlış olduğunu böylece dolaylı olarak deklare etti Türkiye’ye.
Şimdi bakalım nasıl olur bu sayı işi bundan sonra.
Hemen değiştirip, kabul etmekten ziyade, bir müddet bekleyip, sonra muhakkak bir değişikliğe giderler.
Not: linkten Alman Robert Koch Enstitüsünün son veri olan 5 Ekim. 2020 tarihli verilerini görebilirsiniz, Almanca ama Almanca bilen hekim veya başka ilgililer için aktarıyorum.
Yazarın Son Yazıları:
Rüzgar yeniden kırmızı ve toprak esiyor
Köfteden de gitti birkaç puan
İstanbul’a alındı gözüyle bakabiliriz
İlginizi Çekebilecek Diğer Haberler
