Başkanlık sistemini cumhurbaşkanlığı sistemi adı altında formüle eden anayasa değişikliğine yönelik 16 Nisan’da yapılacak referandumun takvimi işlemeye başladı.

 

 

 

TÜRKER KARAPINAR / Milliyet

 

 

Buna göre, seçmen listeleri 18-26 Şubat tarihleri arasında askıda kalacak. İtirazların ardından seçmen kütükleri 10 Mart’ta kesinleşecek. Yüksek Seçim Kurulu’nca (YSK) yayımlanan kararlara göre, referandumda kasıtlı suç işleyenler hariç, cezaevlerindeki tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlüler de oy kullanabilecek. “Evet” veya “Hayır” bölümlerine taşırmadan birden fazla “TERCİH” mührü basılan oylar geçerli sayılacak. Oy pusulası haricinde zarfların içinden herhangi bir madde çıkan oylar ise geçersiz sayılacak. Yurt dışı temsilciliklerde kullanılacak oylar için THY’den üç uçak kiralanacak. Yurtdışında kayıtlı 2 milyon 929 bin 389 seçmen, istediği temsilcilikte oyunu kullanabilecek.

 

 

 

Listeler askıya çıkıyor

 

 

16 Nisan’da yapılacak anayasa değişikliği referandumuyla ilgili süreç dün itibariyle başladı. Seçim takvimine göre muhtarlık bölgesi askı listeleri, 18 Şubat’ta askıya çıkarılacak. Tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin askı listeleri de güncellenmek üzere askıya çıkarılacak ve itirazlar başlayacak. Yurt dışı seçmen kütüğü de aynı gün “www.ysk.gov.tr” adresinden ilan edilecek. Muhtarlık bölgesi askı listeleri 26 Şubat’ta askıdan indirilecek ve itirazların sona ermesinin ardından yurt içi ve yurt dışı seçmen kütükleri 10 Mart’ta kesinleştirilecek.

 

 

 

Seçmen kütükleri 10 partiye verilecek

 

 

 

Resmi Gazete’de yayımlanan YSK kararlarına göre ise seçmen kütükleri, Ak Parti, Anavatan Partisi, BTP, BBP, CHP, HDP, Hüda Par, MHP, Saadet Partisi ve Vatan Partisi’ne verilecek.

 

 

 

Sandık başında bekleyen seçmen varsa

 

 

 

Yurt dışı temsilciliklerde oy kullanma işlemi 27 Mart-9 Nisan tarihlerinde 09.00-21.00 arasında yapılacak. Seçimler tamamlandığı halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı bu seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sıra ile oylarını kullanmalarına izin verecek. Bu seçmenlerin en geç 23.55’e kadar oy kullanması sağlanacak.

Sandıklar 21.00’den önce açılamayacak. Oy sayım yetkisi İlçe Seçim Kurulu’na ait olduğundan kesinlikle zarflar açılmayacak ve oy sayımı yapılmayacak.

 

 

Seçim malzemeleri en geç 9 Nisan’a kadar hazır bulunacak

 

 

 

Yurt dışı ilçe seçim kurulu başkanlığı, oy pusulaları ile İlçe Seçim Kurulu mührüyle mühürlenmiş oy zarfları, diğer seçim araç ve gereçleri ile gerekli görülmesi halinde oy sandığı ve kabinlerini en geç 9 Nisan’da hazır bulunmak üzere Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla isteyecek. Yurt dışı seçmenlerle ilgili her türlü itirazı yurt dışı ilçe seçim kurulu başkanlığı karara bağlayacak.

 

 

 

Sandık kurulunda HDP yok

 

 

Sandık kurulu, bir başkan, bir kamu görevlisi ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oyu alan üç parti olan Ak Parti, CHP ve MHP’nin bildirdiği birer isim ile aynı usulle seçilecek yedek üyelerden oluşacak. Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü alınarak YSK tarafından belirlenen bina/oy verme yerinde sandığın konulacağı yer sandık kurulunca kararlaştırılacak.

 

 

 

Sandık kurullarında alınacak önlemler

 

 

 

Sandık çevresine, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesinin yasak olduğunu ve cezasının bulunduğunu belirten levhalar asılacak. Oy verilecek yerlerde en az iki kapalı oy verme kabini bulunacak. Sandık çevresinde sandık kurulu başkan ve üyeleri, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve o sandıkta görevli müşahitler ile bina sorumluları ve çağrı üzerine gelen kolluk güçleri veya özel güvenlik görevlilerinden başka kimse bulunmayacak.

 

 

 

Basın mensupları görüntü alabilecek

 

 

 

Siyasi partilerin İlçe Seçim Kurulu’na bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler de kendilerine verilen belge ile sandık çevresinde bulunabilecek. Medya mensuplarının sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla haber amacıyla kısa süreli görüntü ve bilgi elde etmeleri serbest olacak. Sandık alanında hiç kimse, başkasının göreceği şekilde bir siyasi partiye ait rozet, amblem veya benzeri işaretler veya propaganda amaçlı yayınlar taşıyamayacak, yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda yapamayacak.

 

 

 

İsteyen istediği temsilcilikte oy kullanabilecek

 

 

 

Yurt dışı seçmenlere, 57 ülke 119 temsilcilikte kurulacak sandıklarda oy kullandırılması planlanıyor. YSK, yurt dışı seçmen kütüğünü bu referandum için birleştirdi. Yurt dışında kayıtlı 2 milyon 929 bin 389 seçmen, YSK tarafından belirlenerek ilan edilecek olan dilediği yurt dışı temsilciliğinde oyunu kullanabilecek.

 

 

 

Sandık başında kontrol

 

 

 

Sandık başına gelen seçmen üzerinde TC kimlik numarası bulunan kimlik kartını sandık kuruluna verecek. Komisyon başkanınca temin edilen bilgisayar ile seçmenin kimlik numarasıyla seçmen kütüğüne kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise oy kullanıp kullanmadığı sorgulanacak. Seçmen arkası sandık kurulu mührü ile mühürlenmiş beyaz renk üzerinde “Evet, kahverengi renk üzerinde “Hayır” yazılı iki ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulası ile “TERCİH” mührünü aldıktan sonra tercih ettiği kısmın üzerine dışarı taşırmamak suretiyle basarak oyunu kullanacak. Seçmen, birleşik oy pusulasını katlayıp sarı zarfa koyarak sandığa atacak. “TERCİH” mührünü iade ettikten sonra imza cetvelini imzalayacak.

 

 

 

Oy torbaları en az üç farklı kilitli yerde muhafaza edilecek

 

 

 

Yurt dışı temsilciliklerdeki oy torbaları, komisyonun izni olmadan girilip çıkılamayan, kapısında en az üç farklı kilidi olan ve anahtarlardan biri komisyon başkanı ve diğerleri ad çekme suretiyle belirlenecek siyasi partili üyelerde bulunan güvenli bir yerde muhafaza edilecek. Yurt dışı temsilciliklerden Türkiye’ye gönderilen oylar da 16 Nisan 17.00’den itibaren sayılacak.

 

 

 

Üç uçak kiralanacak

 

 

 

Yurt dışı temsilciliklerde yapılacak seçimde kullanılacak seçim araç ve malzemeleri diplomatik kargo/kurye yöntemiyle veya THY vasıtasıyla kiralanacak uçaklarla taşınacak. Bunun için üç uçak kiralanacak. Uçakların iniş yapacağı noktalar, Berlin, Kopenhag, Stockholm, Londra, Köln, Münih ve Liyon olacak. Kargo/kurye kabul ve teslim yeri İstanbul Atatürk Havalimanı, kiralanacak uçaklarla getirilecek oy torbalarının teslim yeri ise Ankara Esenboğa Havalimanı olacak.

 

 

 

31 gümrük kapısı

 

 

 

6 karayolu gümrük kapısı, 18 havayolu gümrük kapısı ve 7 liman gümrük kapısı olmak üzere toplam 31 gümrük kapısında sandık kurulacak. Karayolu ve denizyolu ile diplomatik kurye beraberinde getirilecek oy torbaları sınır kapılarında kurulan geçici gümrük kapısı seçim kuruluna teslim edilecek. Gümrük kapılarında oy verme işlemi 27 Mart’ta başlayacak.

 

 

 

Hangi zarflar geçersiz sayılacak

 

 

 

Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı olmayan kağıttan imal edilmiş olan, Yüksek Seçim Kurulu amblemi olmayan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılacak.

 

 

 

Hangi oylar geçersiz sayılacak

 

 

 

Sandık kurulunca verilen ve referandum seçimi için düzenlenmiş biçim ve renkte olmayan, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan, arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan, hiçbir yerine “TERCİH” mührü basılmamış olan, birden fazla yerine mühür basılan, bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan, üzerine mühür dışında bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış olan oy pusulaları geçersiz sayılacak.

 

 

 

Hangi durumda geçerli sayılacak

 

 

 

Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılan, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmı kazaen yırtılan, herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığı anlaşılamayan, katlanarak zarfa konulması sebebiyle “TERCİH” mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izi oy pusulasının diğer kısımlarına geçen, “Evet” ve “Hayır” için ayrılan alanları taşmamak kaydıyla bir alana birden çok “TERCİH” mührü basılan oy pusulaları ise geçerli sayılacak. İçinden el ilanı, broşür, kağıt, işaret amacı taşıyan herhangi bir madde çıkan zarflardan çıkan oy pusulaları geçersiz sayılacak.

 

 

 

Seçim günü yasakları

 

 

Yurt içinde oy verme günü olan 16 Nisan 2017 pazar günü sabah saat 06.00’dan gece saat 24.00’e kadar alkollü içki satışı yasak olacak. Kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerleri kapalı kalacak.

 

 

 

Tutuklular ve taksirli suçtan hükümlüler oy kullanabilecek

 

 

 

Seçimde kasıtlı suçtan dolayı cezaevlerinde olan hükümlüler hariç tutuklular ve taksirli suçtan hükümlüler oy kullanabilecek. Seçmen kütüklerinin kesinleşmesinden sonra tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin askı listesinde yer almayanlar, cezaevi yönetimi aracılığıyla o yerin bulunduğu ilçe seçim kuruluna müracaat ederek askı listesine dahil olabilecekler. Yeni kurulan cezaevlerinde bulunan tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlü olanlar için de yeni tutuklu seçmen listesi oluşturulacak. Bu seçmenlerde cezaevlerinin bulunduğu seçim çevresinde oy kullanabilecek. Kasıtlı suçtan mahkumiyet kararı kesinleşmesine karşın cezaevine henüz alınmayan veya cezaevine alındıktan sonra koşullu ya da denetimli serbestlikten yararlanarak salıverilen ancak hakederek salıverilme süresi dolmayan hükümlüler ile cezası infaz edilirken hastalık nedeniyle infazı geri bırakılan hükümlüler, cezaevinde olmamaları nedeniyle seçimde oy kullanabilecek. Bir yıl veya daha uzun süreli bir cezaya mahkum olup kısıtlı olanlar da oy kullanabilecek.