Milletvekili adaylarının hangi yöntemle belirleneceğine il örgütü mü karar verecek?

Milletvekili adaylarının hangi yöntemle belirleneceğine il örgütü mü karar verecek?
8 Mart 2018 08:49

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun başkanlığında toplanan MYK’da ‘ön seçim kaldırılıyor’ endişesine yol açan milletvekili adaylarının saptanmasına ilişkin madde yeniden düzenlenirken; adayların belirlenmesi konusunda örgütlere devrim niteliğinde bir yetki verildi. Peki, maddede hangi değişiklikler yapıldı?

 

 

 

Kılıçdaroğlu’nun başkanlığında Meclis’te toplanan CHP MYK’da 9-10 Mart’ta gerçekleştirilecek 19. Olağanüstü Kurultay’da görüşülecek tüzük taslağı ele alındı. Yapılan görüşmelerin ardından Tüzük Komisyonu’na sunulacak taslak metine son şekli verildi.

 

 

O İTİRAZ DİKKATE ALINDI

 
CHP’de daha önce milletvekilleri, PM üyeleri ve il başkanlarına dağıtılan taslak tüzükte yer alan milletvekili adaylarının belirlenmesine ilişkin madde de kritik iki düzenlemeye gidildi. CHP’de 48 milletvekilinin deklarasyon yayınlamasına neden olan ve “ön seçimin” kapsamı daraltılıyor eleştirilerine yol açan madde de geri adım atıldı.

 

 

1 VEKİL UYGULAMASI ÇIKARILDI

 
Daha önce açıklanan taslak tüzükte yer alan ve CHP’de ‘ön seçim daraltılıyor’ kavgasına yol açan partinin bir milletvekili çıkardığı illerle ilgili kota düzenlemesi Tüzük Komisyonu’na sunulacak taslak metninden çıkarıldı. Böylece kavgaya neden olan partinin bir milletvekili çıkardığı illerde milletvekili adayları mevcut tüzükte olduğu gibi aynı yöntemle belirlenecek.

 

 

İL ÖRGÜTLERİNE PİYANGO VURDU

 
Milletvekili adaylarının belirlenmesinde sürpriz bir değişiklik daha yapıldı.İl Başkanları’nın talebi üzerine, CHP Genel Başkanı’nın talimatıyla, illerde milletvekili adaylarının hangi yöntemle belirleneceği konusunda il örgütünün görüşünün alınması şartı getirildi.

Tüzük Komisyonu’na sunulan taslak metinde daha önce taslak metinde yer almayan, “Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir” hükmü eklendi. İl Başkanları toplantısında,

 

 

İŞTE İKİ TASLAK ARASINDAKİ FARK

 

 

TÜZÜK KOMİSYONU’NA SUNULACAK YENİ TASLAK METİN

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-52

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim ya da aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunundaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı ile örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı, bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması ya da eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayırmak suretiyle de kullanabilir. Bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçim ya da aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(6) Parti Meclisi, adayları belirlerken kadınların, gençlerin ve engellilerin TBMM’de temsiline özen gösterir.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

 

 

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLIK ÖNKOŞULLARI VE İNCELEME Madde-53

 

 

(1) TBMM üyeliğine adaylık için başvuranlar hakkında Merkez Yönetim Kurulu ön inceleme yapar ve Parti Meclisinin onayına sunar. Parti Meclisinin istemi reddetmesi üzerine durum, başvuru sahibine bildirilir.

(2) Partiye üye olmadan aday olabilme Parti Meclisinin kararına bağlıdır.

 

 

DAHA ÖNCE AÇIKLANAN VE TARTIŞMA YARATAN TASLAK METİN

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-51

 

 

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim veya aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunu’ndaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, Partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim veya aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan Partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevreleri ile en fazla bir milletvekili çıkardığı yerlerden gösterilen toplam milletvekili aday sayısı, ayrıca örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi, Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması veya eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayımak suretiyle de kullanabilir. Bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçim veya aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(6) Parti Meclisi, adayları belirlerken kadınların, gençlerin ve engellilerin TBMM’de temsiline özen gösterir.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

 

 

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLIK ÖN KOŞULLARI VE İNCELEME Madde-52

 

 

(1) TBMM üyeliğine adaylık için başvuranlar hakkında Merkez Yönetim Kurulu ön inceleme yapar ve Parti Meclisinin onayına sunar. Parti Meclisinin istemi reddetmesi halinde durum başvuru sahibine bildirilir.

(2) Partiye üye olmadan aday olabilme Parti Meclisinin kararına bağlıdır.