Döviz kurlarındaki artış, ithalata ve dış borca bağımlı ülke ekonomisi üzerindeki yükü artırırken, oluşan ağır fatura vatandaşa yansıtılacak.

 

 

Taylan Büyükşahin / Sözcü

 

 

Ara malı ithalatına ve döviz kredisine bağımlı olan Türkiye ekonomisi, artan döviz kurları yüzünden zor bir dönemeçten geçiyor. 31 Mayıs 2017’de dolar kuru 3.52 TL’ydi. Cuma günü itibarıyla dolar kuru 4.65 TL’yi geçti. Böylece geçen 1 yıl içerisinde TL’nin dolar karşısındaki kaybı yüzde 32’yi buldu. Dövizde yaşanan her kayıp, şirketler üzerindeki yükü daha da ağırlaştırıyor. Şirketler de kayıplarını ürünlere yansıtmaya başladı. Böylece kur artışının faturasını ilk vatandaş ödemiş oldu.

 

 

DIŞ TİCARET AÇIĞI BÜYÜK

 

 

Özel sektörün mart ayı sonu itibarıyla yurtdışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu 401 milyon dolar artarak 18.6 milyar dolar, uzun vadeli kredi borcu ise 5.5 milyar dolar artarak 226.8 milyar dolar oldu. Böylece toplam borç 245.4 milyar doları aştı. Nisan 2018 tarihi itibarıyla özel sektörün 1 yıl içerisinde kısa ve uzun vadeli ödenmesi gereken borcu da 69 milyar doları geçti.

Türkiye’nin yaptığı ihracat, ithalatını karşılamıyor. 2017 yılında 157 milyar dolar ihracat yapan Türkiye, buna karşılık 234 milyar dolar ithalat yaptı. Böylece geçtiğimiz yıl dış ticaret açığı yüzde 37 artarak 77 milyar dolara ulaştı. Yapılan ithalatta en önemli payı ise ara malı ve yatırım malı kalemleri oluşturdu. Hem iç pazara sunulacak hem de ihracata gidecek ürünlerde kullanılan bu mallar, üretimin ana gider kalemini oluşturuyor.

Geçen yıl ara malı ithalatı 171.4 milyar dolar oldu. Aynı dönemdeki yatırım malı ithalatı da 33.1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu yılın Ocak-Nisan döneminde ise ara malı ithalatına 62.6 milyar dolar, yatırım malı ithalatına da 10.6 milyar dolar ödendi. İlk 4 aylık bu rakamlar, 2018 ithalatının 2017’nin de üzerinde geleceğini gösteriyor. Döviz kuru artışlarının maliyetleri artırdığını anlatan Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, sadece plastik sektörünün döviz kurlarından kaynaklı son 4 aydaki kaybının 7 milyar TL olduğunu söyledi. Hammadde ile birlikte makine ve ekipman yatırımlarının da döviz ile yapıldığını ifade eden Eroğlu, bu kurdan kaynaklı artışların en geç 15 güne kadar ürünlere yansıtılacağını belirtti.

 

 

FİYAT ARTIŞI EN AZ YÜZDE 25 OLACAK

 

 

Plastik ürünlerin otomotivden gıdaya, tekstilden beyaz eşyaya kadar geniş bir alanda kullanıldığını hatırlatan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, yılbaşından bu yana olan yüzde 25 kur artışının üzerinde petroldeki kaynaklı hammadde fiyat artışının da yüzde 15 olduğunu söyledi. Enerji ve işçilik maliyetlerinin de arttığını belirten Eroğlu, bu nedenle tüm ürün fiyatlarında yüzde 25-35 bandında artışlar yaşanacağını belirtti.