Kiraz üreticisinin başı kartelle belada

Kiraz üreticisinin başı kartelle belada
3 Temmuz 2017 09:17

Türkiye’de 540 bin tonluk kiraz üretimi gerçekleştiriliyor.

 

 

 

 

 

 

Bunun 70 bin tonu yurtdışına gönderiliyor. Çiftçiler ise tüccarların kendi aralarında anlaşarak fiyat karteli oluşturmasından şikayetçi.

 

 

Aydın Demir / SÖZCÜ

 

Türkiye’de üretilen yaş meyve çeşitleri arasında ilk sıralarda yer alan kirazın Türkiye ekonomisine katkıları her geçen gün artıyor. Antioksidan bakımından zengin olan kirazın, pek çok organı hücre hasarına karşı koruduğu bilimsel olarak kanıtlandı. Türkiye’deki üretim sahası genişleyen kiraz meyvesi 81 ilin 53’ün de ekonomik değer olarak üretiliyor. Milyonlarca çiftçinin aile bütçesine katkı sağlayan kiraz üretiminde dünya birincisi olurken, ihracatta üçüncü sıraya yükseldik. Geçtiğimiz yıl 540 bin ton kiraz üretimi yapılırken, bunun 70 bin tonu ihraç edildi.

 

 

İZMİR İLK SIRADA

 

 

Türkiye genelinde yaklaşık 1.5 milyon kişinin büyük küçük kiraz bahçesine sahip olduğu belirtilirken, sektörden geçimini sağlayanların sayısının ise mevsimlik işçilerle birlikte 2 milyon kişi olduğu ifade ediliyor. Sektörün toplam cirosunun doğrudan mamul satışı, yan sanayi ve istihdam olanakları ile birlikte 2 milyar TL civarında olduğu tahmin ediliyor.

 

 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerini baz alarak hazırladığı rapora göre, Türkiye’de 800 bin dönüm kiraz bahçesinde yaklaşık 25 milyon adet kiraz ağacı bulunuyor. Ağaç başına ortalama verim yıllara göre değişmekle birlikte 28 kilogram olarak tahmin edilirken, kiraz bahçesine yatırım son yıllarda bu meyvenin para etmesiyle birlikte yükselen bir eğilim gösteriyor.

 

 

Türkiye’de kiraz üretiminde İzmir ilk sırada yer alıyor. Yaygın kiraz üretiminden dolayı İzmir’in bir ilçesine de Kiraz adı verilmiş. İzmir Kemalpaşa İlçesi’nde yılda 50 bin ton civarında kiraz üretimi gerçekleştiriliyor. Türkiye’de kirazın anavatanı Giresun olarak biliniyor. Ancak Giresun’da ekonomik değerde kiraz üretimi yerini fındığa bırakırken, Konya, Manisa, Bursa, Isparta, Afyon, Amasya, Çanakkale, Denizli, Kütahya, Mersin, Antalya ve Sakarya yaygın olarak kiraz üretimi yapılan iller arasında yer alıyor. İzmir Türkiye’deki toplam rekoltenin yüzde 12’sini üreterek ilk sıradaki yerini her yıl koruyor.

 

 

icerdeeee

 

 

Türkiye geçtiğimiz yıl 540 bin ton kiraz üretimi ile üretim şampiyonu olurken, Türkiye’yi 345 bin ton ile ABD, 220 bin ton ile Çin takip etti. Dünya kiraz ihracatında ise ABD 85 bin ton ile ilk sırada yer alırken, Şili 80 bin ton, Türkiye ise 70 bin ton ile üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’nin kiraz ihracatında Almanya 64 milyon 543 bin dolarla birinci, Rusya ise 16 milyon 732 milyon dolarla ikinci sırada yer aldı. Türkiye geçen sene Avusturya’ya 10.8 milyon dolarlık, Hollanda’ya ise 10.3 milyon dolarlık kiraz ihracatı gerçekleştirdi. Türkiye toplam 43 ülkeye kiraz ihracatı yapıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre ise, geçtiğimiz yıl tüm dünyada kiraz üretimi 1 milyon 800 bin ton olarak gerçekleşti.

 

 

 

TÜCCARIN İNSAFINA KALDIK

 

 

Sultandağı Ziraat Odası Başkanı Hasan Dinç, kirazın en önemli tarım ürünü ihraç kalemleri arasında yer aldığını, ancak üreticinin tüccarın insafına kaldığını, bu nedenle emeğinin karşılığını tam olarak alamadığını söyledi. Bazı yıllar “tüccarların kendi aralarında anlaşarak fiyat karteli oluşturduklarını” iddia eden Dinç, ”Çiftçiler olarak vatandaşımıza en kaliteli kirazı üretiyoruz. Buna karşın çiftçilerimiz hak ettikleri fiyattan ürünlerini değerlendiremiyor. Kaliteli kiraz zaten ihraç ediliyor. Fiyat istikrarını sağlayacak önlemler alınmalı” şeklinde konuştu.

 

 

AĞACINI DİK 40 YIL ÜRÜN AL

 

 

Türkiye ikliminin yetiştiriciliğe uygun olması ve son yıllarda para etmesi nedeniyle çiftçilerin yanı sıra profesyonel yatırımcılar da kiraz işine yönelmeye başladı. Bu yıl tarlada kilogramı 8 TL’den satılan birinci sınıf kirazı üretmek isteyenler yeni bahçeler kurarken, 5 dönümlük profesyonel tarıma dayalı bahçe 50 bin TL’ye kuruluyor. Ağaçlar ortalama 7 yaşına geldiğinde 5 dönümden yılda ortalama rekolte ve fiyat istikrarına göre 30 bin TL kazanmak mümkün. Türk kirazının yurtdışında bilinirliliğinin fazla olması kiraz yatırımını cazip hale getirdi. Sertifikalı tarım yapanlar için devlet desteği dönüm başına 150-350 TL’yi bulan rakamlara ulaşırken, bodur ve yarı bodur kiraz ağacının ömrünün 25 yıl, klasik kiraz ağacının ömrünün ise 35-40 yıl olduğu belirtiliyor.

 

 

FAYDALARI NELER?

 

 

DIiyabet riskini düşürür. Cildi korur, yaşlanma belirtilerini geciktirir .Antioksidan etkisiyle kansere karşı koruma sağlar. Kalp ve damar sağlığını korur. Nörolojik hastalıkların görülme riskini azaltır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Uykusuzluğu giderir.

 

 

İYİ KİRAZ NASIL ANLAŞILIR?

 

 

TÜKETICILERIN kiraz satın alırken nelere dikkat etmeleri gerektiğini işin uzmanı Sultandağı Ziraat Odası Başkanı Hasan Dinç’e sorduk. Tüketicilerin öncelikle kirazın sapına bakmaları gerektiğini belirten Dinç, “Uzun ve yeşil saplı kiraz tazedir. Sapı siyah olan kiraz taze değildir. Tüketim ömrünü tamamlamak üzeredir. Bunun yanında kirazın rengi aşırı siyah olmamalı. Hafif kahverengiye çalan ve tam siyahlaşmamış kiraz tazedir. Tüketiciler kirazı tattıklarında ağızlarında aromasını hissettikleri kirazı satın alsınlar” dedi.

 

 

AMSTERDAM BORSASINDA AÇIKARTIRMA İLE SATILIYOR

 

 

Türkiye’de en çok bilinen çeşidi iri, sert, tatlı meyve etli, çatlamaya dayanıklı, uzun yeşil saplı ve yola dayanıklı, Avrupa’da “Türk kirazı” adıyla tanınan, halk arasında “Napolyon” diye adlandırılan kiraz türü. Toros Dağları’nın uzantısı ve Akşehir Eber Gölleri’nin kıyısında olan Afyon-Sultandağı İlçesi’nde yetişen Napolyon Kirazı’nın, aroması ile Avrupalıların en çok tercih ettiği çeşit olduğu belirtiliyor. Sultandağı Belediye Başkanı ve Kiraz Kooperatifi Başkanı Osman Acar, Sultandağı’ndan ihraç edilen kirazların Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da kurulan meyve borsasında açık artırma ile satıldığını ifade etti.