İYİ Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yanıtlanmak üzere, pamuk üreticilerinin yaşadığı sorunlarla ilgili bir soru önergesi verdi.

 

 

İYİ Parti’li Sezgin önergesinde şunları kaydetti:

 

 

Ülkemizde 2002 yılında 721.077 hektar alanda pamuk ekimi gerçekleştirilmekteyken, son yıllarda ortalama 500 bin hektara gerilemiştir. Yıllık pamuk üretimimiz 3 milyon tonun altında seyretmektedir. Pamuk rekoltesinin yaklaşık %42’si Şanlıurfa’da, %13’ü Aydın’da elde edilmektedir. Aydın en büyük 2. pamuk üreticisi konumundadır.

 
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’nın verilerine göre ülkemizde yaklaşık 80 bin pamuk üreticisi bulunmaktadır. Diğer tarımsal sektörlerde olduğu gibi pamuk üreticilerinin de en önemli sorunu, yüksek üretim maliyetleridir. 2018 Ulusal Pamuk Konseyi raporuna göre pamukta üretim maliyetleri (mazot, gübre, kimyasal ilaç vb.) 2018 yılında %56 artış göstermiştir. Bu artışın 2019’da da artarak sürdüğü bilinmektedir.

 
Pamuk üretim maliyetlerinin birçok pamuk üretici ülkeye oranla yüksek olması nedeniyle üreticilerimizin rekabet gücünü koruyabilmek amacıyla destekleme ödemeleri hayati önem taşımaktadır. Diğer faktörlerin yarattığı olumsuzluklara ek olarak destekleme ödemelerinin de yetersiz kalması nedeniyle, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre büyük farkla pamuk ithalatçısı bir ülke konumunda olduğumuz görülmektedir.

 
2017 yılında 67 bin ton ihracata karşılık, 914 bin ton pamuk ithalatı yapılmıştır. 2017 yılında pamuk ithalatı için 1.67 milyar dolar ödenmiştir. Tekstil ve hazır giyim sanayiinin %60’ın üzerinde pamuğa bağımlı olması nedeniyle, yerli üretim talepleri karşılayamadığı için ülkemiz pamuk ithal etmek zorunda kalmaktadır. Hammaddeye ek olarak iplik ve kumaş ithalatı da eklendiğinde, yılda yaklaşık 5 milyar dolar döviz kaybı yaşanmaktadır.

 
Öte yandan, pamuk üreticilerinin yeterince desteklenmemesi nedeniyle 80 bin aile sıkıntı yaşamakta, ayrıca ülkemizin dış ticaret açığı da artmaktadır.

 
Bu çerçevede;

 
1) Son 15 yıllık dönemde pamuk üretiminde yaşanan daralmada, iktidarınız tarafından uygulanan tarım politikalarının etkisi olduğunu değerlendiriyor musunuz?
2) Mukayeseli üstünlüğe sahip olduğumuz pamukta dışa bağımlılıktan kurtulmak amacıyla pamuk üretimini desteklemeye yönelik herhangi bir tedbir geliştirilmekte midir?
3) Pamuk üretiminde yaşanan bunca sıkıntıya rağmen, geçtiğimiz haftalarda alınan bir karar ile üreticilere sağlanan dekar başına desteklerin 500 kilogram ile sınırlanmasının sebebi nedir?
4) Dekar başına desteklerin azaltılması nedeniyle yerli pamuk üretiminin daha da azalacağı; uluslararası pamuk kartellerine bağımlı hale gelineceği bakanlığınız tarafından göz önünde bulundurulmakta mıdır?
5) Dekar başına destek uygulamasında, çiftçilerin istenen evrakları tamamlamasındaki güçlüklerin ortadan kaldırılmasına yönelik kolaylaştırıcı bir düzenleme planlanmakta mıdır?
6) Pamukta kalite kontrol uygulamalarının artırılması yoluyla standardizasyonu sağlamaya ve özellikle kontaminasyon gibi faktörleri ortadan kaldırarak kaliteyi artırmaya yönelik bakanlığınız tarafından herhangi bir tedbir geliştirilmesi düşünülmekte midir?
7) Pamuk tarımında yoğun girdi kullanılmaktadır; özellikle mazot maliyetlerinin etkisi çok yüksektir. Akaryakıt fiyatlarındaki artış göz önünde bulundurularak, pamuk üreticilerine verilen mazot desteklerinde artış yapılması düşünülmekte midir?
8) Pamuk üreticilerinin öngörülebilir üretim planlaması yapabilmesi ve sektörün istikrarlı şekilde büyüyebilmesi için, pamuk desteklerinin önceden duyurularak çok-yıllık dönemler halinde uygulanması düşünülmekte midir?
9) GDO’suz ve klasik ıslah yöntemleriyle geliştirilmiş pamuk tohumu üretimini artırmak amacıyla, yerli ıslah pamuk çeşitlerinin desteklenmesi planlanmakta mıdır?
10) 2004 yılında toplam pamuk üretiminin %30’undan fazlası Aydın’da gerçekleştirilmekteyken, bu oran hızla %13 düzeylerine gerilemiştir. Bunun nedenleri ile ilgili bir araştırma yapılmış mıdır?
11) Aydın’da jeotermal enerji santrallerinin pamuk üretimi üzerindeki olumsuz etkileri ile ilgili çeşitli araştırma ve raporlar mevcuttur. Bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmaya yönelik bakanlığınız tarafından herhangi bir tedbir alınması düşünülmekte midir?