ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’la olan nükleer anlaşmadan çekileceğini açıklamasına ilişkin olarak, CHP Genel Başkan Yardımcısı ve emekli büyükelçi Ünal Çeviköz ise kararın bölgede yeni gerginliklere neden olabileceğini söyledi. ABD’nin tek başına böyle bir karar almasının uluslararası anlaşmalara riayet etmediğini gösterdiğini anlatan Çeviköz, “Can sıkıcı durumla karşı karşıyayız. İran’a ambargo Türkiye’yi de etkiler. Türkiye’nin İran’dan aldığı bazı maden kaynakları ile ilgili tutuklamalar gelebilir. Suriye’de, Yemen’de, Lübnan’da, İran yandaşı gruplarla İsrail arasında gerginlikler sürecek” dedi.

 

 

Birgün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre, Trump’ın aldığı kararın kendisi ve dünya açısından “şaşırtıcı” olduğunu ifade eden Galatasaray Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Faik Demir, “ABD’de Trump’ın ‘anlaşmanın iptal edileceği’ görüşünü reddetmesi bekleniyordu. ABD devlet mekanizmasının bunu frenleyeceği umuluyordu. Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanlarının açıklamaları da bu yöndeydi. Ancak karar herkesi şaşırttı” dedi. Bu kararın ardından Transatlantik İttifakı’nın ABD ile ters düştüğünü ifade eden Doç. Dr. Demir, “ABD böyle bir kararı alınca yalnızlaştı mı güçlendi mi? Buna baktığımızda, açıklamanın ardından olumlu bir geri dönüş almadı. Tek destekçisi İsrail oldu” diye konuştu. ABD’nin bu hamlesinin kısa vadede kendisine çıkar sağlamayacağını ifade eden Doç. Dr. Demir, “İran’la ilişkileri tamamen koparacak mı, nerelere yaptırım uygulayacak ve İran ile ilişkilerini sürdürenlere yönelik ne gibi bir politika yürütecekler? Asıl incelenmesi gerekenler bunlar. Bölgesel politikalara nasıl yansıma olacak buna bakmak gerekiyor. Asıl kesin olan ise ABD, Ortadoğu’da ipleri geriyor” dedi.

 

 

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Güneş ise Trump’un aldığı kararın dünya aktörlerini ikna edebilecek bir karar olmadığını söyledi. Bu kararın tek taraflı alınmış bir karar olduğunu hatırlatan Güneş, “ABD’nin güvendiği ekonomik ve politik bir gücü var. Muhataplarını ikna etmediği zaman dahi oldukça etkili politik ekonomik kampanya yürütebilir İran’a karşı” dedi. ABD’nin doğrudan İran’ı hedefliyor gibi görünse de İran sahasına yönelik bir askeri saldırı beklentisinin şu an için gerçekçi olmadığını ifade eden Doç Dr. Güneş, şunları söyledi:

 

 

“Saldırı olasılığı tartışılıyor ancak aslen İran’ın Ortadoğu’da, Suriye’de ve Lübnan’da kazandığı büyük siyasi ağırlığı geriletmek istiyor. Aslında geçen ay yaşanan sınırlı Suriye savaşı, İsrail’in bir ayda yürütmüş olduğu İran karşıtı kampanya, salı sabaha karşı gerçekleşen İsrail saldırısı, tüm bunlar Suriye’deki yeni dengenin ABD, İsrail ve Suudilerin hoşuna gitmediğini gösteriyor. Yakın zamanda hem Suriye’de hem Lübnan’da büyük olasılıkla İsrail’in doğrudan tek taraflı yürüteceği askeri kampanyalar göreceğiz. Bu karar İran’a belirli bir iktisadi yaptırım getirecek olsa da esas doğrudan sonuçlarını İsrail’in yürüttüğü askeri operasyonlara siyasi bir şemsiye olarak gösterecektir.”İran’la ilişkileri tamamen koparacak mı, nerelere yaptırım uygulayacak ve İran ile ilişkilerini sürdürenlere yönelik ne gibi bir politika yürütecekler? Asıl incelenmesi gerekenler bunlar. Bölgesel politikalara nasıl yansıma olacak buna bakmak gerekiyor. Asıl kesin olan ise ABD, Ortadoğu’da ipleri geriyor” dedi.