Türkiye’de işletme sahipleri mekanlarında birçok ünlü kişinin şarkılarını veya eserlerini çalıyor. Mekan sahipleri ise bu parçalar için telif hakkı ödemek zorunda. Ancak uzmanlar ve işletme sahipleri bu yasaya, çok tanınmış mekânlar dışında kimsenin uymadığını söylüyor.

 

 

Derin Gökçe / Sözcü

 

 

Hemen hemen gittiğimiz tüm bar, restoran ve kafelerde müzik çalıyor ve mekânlar bu müzikler için telif hakkı ödemek zorunda. Yetkililer ise bu yasaya tanınmış mekanlar dışında ‘uyum sağlayan yok’ diyor. Örneğin tüm özellikleri aynı olan iki kafeyi baz aldığımızda biri sırf tanınmış bir mekân olduğu için telif ödüyor ama diğeri çok göz önünde olmadığı için telif hakkı ödemiyor. Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) Başkanı Bülent Forta ise telif ödemeyen kişinin suç işlediğini, denetim yapıldığında cezai işlem uygulanacağını söylüyor. Alınan ücretin miktarında ise belirleyici olan özellikler var. Bunlar; mekanın yeri, metre karesi, işlevi…(bar, restoran, kafe)

 
İSTEMEYEN ÇALMASIN

 

 

MÜYAP Başkanı Bülent Forta konu hakkında sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada, “Bu yasaya tüm mekanlar uyum sağlamak zorundadır. Sağlamak istemeyen işletme sahipleri ise mekanlarında müzik çalmasınlar” dedi.

Tanınmış işletmelerin yasaya daha çok uyum sağladığını ve telif paralarını her ay düzenli olarak ödediğini belirten MÜYAP Başkanı Bülent Forta, “Telif hakkı mekanın yerine, özelliğine ve metre karesine göre değişiklik gösterir. Örneğin gece kulübünün ödediği telif hakkı ile restoranların ödediği telif hakkı aynı olamaz. Çünkü biri tüm ticaretini müzik üzerinden yapıyor.” dedi.

 

 

TİCARETİ BİLEN KİŞİ ZATEN ÖDER

 

 

Türkiye’de birçok şirketin ruhsatsız çalıştığını söyleyen başkan Bülent Forta, “Bırakın müzikler için telif hakkı ödemeyi birçok işletmenin ruhsatı bile yok. Zaten ticaretini bilen, iyi yapan insan bunun da önemini fark edip çaldığı müziğin telif hakkını öder. Ödemeyen vatandaş haksız.” dedi.

 
LÜKS MARKALAR HER AY DÜZENLİ ÖDÜYOR

 

 

Konu hakkında tanınmış bir işletme olan Huqqa’nın yetkilisi ile görüştüğümüzde aldığımız cevap şu şekilde oldu:

‘Mekanımızda dinlenen tüm müziklerin telif hakları her ay düzenli olarak ödeniyor. Bunun için zaten özel bir ekibimiz var ve sadece bu iş ile ilgileniyorlar. Ayrıca bizim gibi bilinen restoranlarda denetim de fazla oluyor. Bizim telifsiz müzik çalmak gibi bir durumumuz söz konusu olamaz.

Bir çok kişi tarafından bilinen Kaşıbeyaz restoranın yetkilisi de aynı konu hakkında benzer bir açıklamada bulundu. Yetkili, “Bizim mekanımızda çalan tüm müzikler yönetim tarafından belirleniyor ve telif hakları da ödeniyor.” dedi.

 

ESNAF MAĞDUR OLUYOR

 

 

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise konu hakkında İHA’ya açıklamalarda bulundu. Esnaftan 8 bin liraya kadar telif hakkı ücreti talep edildiğini belirten Palandöken, “Ülkemizde 6 ayrı müzik meslek birliği var. Bu birlikler tarafından talep edilen telif hakkı ücretleri ise esnafı mağdur ediyor. İş yeri 50 metrekareye kadar olan bir esnaf dükkanında çaldığı müzik için 282 lira ile 8 bin lira arasında değişen miktarı ödemek zorunda. Esnaf vergilerini, SGK primlerini ödemekte zorlanırken telif hakkı ücretleri külfet oluyor. Çaldığı müzikten ticari bir gelir elde etmeyen ve dükkanı 50 metrekareden küçük olan esnaftan telif hakkı ücreti alınmamalı. Çünkü esnafın dükkanında çaldığı müzik kendisine kazanç sağlamadığı gibi müziğe ve müzisyene değer katıyor ve müzisyenler esnafın sayesinde şöhreti yakalıyorlar” ifadelerini kullandı.